Trump, Grönland’ı satın alma niyetini yineledi: Danimarka ve ABD arasında gerilim artıyor

ABD’nin eski başkanı ve başkan seçilen Donald Trump, Grönland’ı satın alma planını bir kez daha gündeme getirerek Danimarka hükümeti üzerinde baskı kurdu. Trump’ın oğlu Donald Trump Jr.’ın, Arktik adasına yapacağı ziyaret öncesinde yaptığı açıklamalar, bölgedeki jeopolitik gerilimi artırdı.

Trump, oğlunun Grönland’a gerçekleştireceği “özel ziyaret”in duyurulmasının ardından yaptığı açıklamada, “Grönland inanılmaz bir yer ve halkı, bu ada ulusumuzun bir parçası olduğunda büyük faydalar sağlayacaktır. Biz onu koruyacak ve acımasız dış dünyadan özenle esirgeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

Grönland jeopolitik ilgi odağı haline geldi

Grönland, Danimarka Krallığı’na bağlı özerk bir bölge olmasına rağmen, ABD’nin stratejik ilgisini çeken bir konumda bulunuyor. Trump’ın 2019’da ve şimdi tekrar Grönland’ı satın alma niyetini dile getirmesi, yalnızca 56.000 kişinin yaşadığı bu adayı jeopolitik tartışmaların merkezine yerleştirdi.

Grönland’ın dış işleri ve savunma politikaları tamamen Danimarka hükümetinin kontrolünde bulunuyor. Ayrıca, Kopenhag yönetimi, adaya her yıl büyük miktarda mali destek sağlıyor. Ancak, ABD’nin Grönland üzerindeki artan ilgisi, Danimarka’nın en büyük güvenlik garantörü olan Washington ile nasıl bir denge kuracağı konusunda Kopenhag’ı zor bir duruma sokuyor.

2019’da başlayan tartışma yeniden alevlendi

2019’da Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Trump’ın Grönland’ı satın alma teklifini “saçma bir tartışma” olarak nitelendirmiş ve adanın satılık olmadığını açıklamıştı. Trump ise bu açıklamaya sert tepki göstererek Danimarka’ya planlanan devlet ziyaretini iptal etmişti.

Şimdi ise Trump Jr.’ın Grönland’a yapacağı ziyaret, tartışmayı yeniden alevlendirdi. Kopenhag’ın bu kez daha dikkatli bir yanıt vermesi bekleniyor.

Grönland: “Satılık değiliz”

Grönland Başbakanı Muté Egede, Trump’ın teklifine net bir yanıt verdi: “Biz satılık değiliz ve asla olmayacağız.” Danimarka Başbakan Yardımcısı Troels Lund Poulsen de Egede’nin görüşüne katılarak, “Trump Jr. Grönland’a özel bir ziyaret gerçekleştiriyor, ancak biz Arktik bölgesinde ABD ile güçlü bir iş birliği içinde olmayı önemsiyoruz” dedi.

Bağımsızlık tartışmaları gündemde

Nisan ayında yapılacak Grönland seçimleri öncesinde, bağımsızlık konusu adada tartışmaların merkezinde yer alıyor. Başbakan Muté Egede, Danimarka’dan ayrılarak bağımsızlık yolunda ilerlemek için çaba gösteriyor. Ancak bu hedefin gerçekleşmesi, adanın sahip olduğu doğal kaynaklara ilgi duyan dış yatırımcıların desteğine bağlı. Grönland, nadir toprak elementleri ve turizm potansiyeli ile dikkat çekiyor.

Trump, Salı günü yaptığı açıklamada, “Oğlum Don Jr. ve bazı temsilciler, Grönland’ın en muhteşem bölgelerini ve manzaralarını görmek için oraya seyahat edecek” dedi.

Donald Trump Jr. ise bir podcast yayınında, Grönland’ı satın alma gibi bir planının olmadığını, adayı sadece bir turist olarak ziyaret ettiğini ve herhangi bir hükümet yetkilisiyle görüşmeyeceğini belirtti.

Trump’ın planına Musk’tan destek

Trump’ın Grönland için yeniden harekete geçmesi, ABD’de dikkat çekerken teknoloji dünyasından da destek aldı. Tesla ve X’in CEO’su Elon Musk, Trump’ın bu planını destekleyen bir açıklamada bulundu. Musk, “Grönland halkı kendi geleceğine karar vermeli ve bence Amerika’nın bir parçası olmak istiyorlar” ifadelerini kullandı.

Kraliyet arması değişikliği dikkat çekti

Noel döneminde Danimarka’nın yeni kralı Frederik X, kraliyet arması üzerinde dikkat çeken bir değişiklik yaptı. Frederik X, Grönland ve bir diğer özerk bölge olan Faroe Adaları’nı daha belirgin bir şekilde armanın parçası haline getirdi. Bu adım, Danimarka’nın Grönland üzerindeki egemenliğini daha da vurgulama çabası olarak değerlendirildi.

Bağımsızlık için ekonomik adımlar atılıyor

Grönland’ın bağımsızlık yolunda ilerlemesi için Danimarka’dan aldığı yıllık 3,9 milyar Danimarka kronu (yaklaşık 550 milyon dolar) hibeye olan bağımlılığını azaltması gerekiyor. Ada yönetimi, bağımsızlık yolunda dış yatırımcıların ilgisini çekmek için doğal kaynaklarını ve turizm potansiyelini kullanmayı hedefliyor.

ABD ve Danimarka arasındaki Grönland gerginliği, hem Arktik bölgesindeki jeopolitik dinamikleri hem de bağımsızlık tartışmalarını daha da alevlendirecek gibi görünüyor.