Sosyal medya şirketleri içerik denetiminden vazgeçiyor

Sosyal medya şirketleri hiçbir zaman platformlarındaki içeriği sert bir şekilde denetlemek istemedi. Şimdi ise artık buna gerek olmadığına karar veriyorlar. Mark Zuckerberg'ün Meta Platforms'un Facebook ve Instagram'da doğruluk kontrolüne son vereceğini ve konuşma kısıtlamalarını kaldıracağını duyurması, Donald Trump'ı ikinci kez başkanlığa taşıyan ABD siyasi rüzgarlarının, sosyal medya şirketlerinin içeriklere hakemlik etmekten uzaklaşmasını nasıl hızlandırdığını gösteriyor. 

İlk adımı Musk attı

Trump'ın müttefiki Elon Musk, o zamanlar Twitter olarak bilinen platformu satın aldığı ve içerik politikasını ve içerik kısıtlamalarını gevşettiği 2022'den itibaren bu harekete öncülük etti. 2023'te YouTube ve Meta, 2020 ABD başkanlık seçimlerinde sahtekarlık yapıldığı iddialarını engelleyen politikaları durdurdu ve Meta, Zuckerberg'ün verimliliği artırma çabalarının bir parçası olarak güvenlik çalışmalarına yönelik harcamaları kesti. Sosyal medyanın daha fazla korunmasını savunan Cumhuriyetçi ve Facebook’un eski kamu politikaları direktörü Katie Harbath, “Bu platformlar, önümüzdeki dört yıl boyunca teknoloji politikasının nereye gideceği konusunda bir role sahip olmak istiyorlarsa, oynamaları gereken oyunun bu olduğunun farkına varıyorlar” dedi.

Zuckerberg salı günü yaptığı duyuruda, terörizm ve çocuk istismarı da dahil olmak üzere “yasal olarak kötü olan pek çok şey” olduğunu ve bunları kaldırmaya devam edeceklerini belirtti. Meta CEO’su, “İçeriği denetlemek için pek çok karmaşık sistem kurduk ancak karmaşık sistemlerin sorunu hata yapmaları. Yanlışlıkla gönderilerin sadece yüzde 1'ini sansürleseler bile, bu milyonlarca insan demek” dedi. 

Ancak doğruluk kontrolü ve içerik denetleme sistemlerini küçültmek veya ortadan kaldırmak, şirketleri bu sistemleri oluşturmaya iten nefret söylemi ve yanıltıcı bilgileri güçlendirerek diğer kullanıcıların yanı sıra bazı reklamcıları, politikacıları ve çalışanların da tepkisini çekme riski taşıyor. Uzun süredir reklam yöneticiliği yapan ve danışmanlık firması 3CV'nin kurucusu Michael Kassan, “Marka güvenliği ilkelerini tamamen bir kenara atmamalıyız” diye uyardı. 

Avrupa ile zıt yönlü değişiklik

Bu durum aynı zamanda, ABD'de işler tersine dönerken, teknoloji platformlarını taşıdıkları içerikten sorumlu kılan yasaları güçlendiren Avrupa ile bölünmeyi de genişletiyor. Avrupa Komisyonu sözcüsü salı günü yaptığı açıklamada Meta'nın duyurusu hakkında yorum yapmayacağını zira değişikliklerin başlangıçta sadece ABD'de gerçekleşeceğini söyledi. Teknoloji devleri giderek artan bir şekilde doğruluk kontrolü ve moderasyonu kullanıcılarına yaptırmayı tercih ediyor. Bu yaklaşım şirketleri bu işleri kendileri yapmanın parasal ve siyasi maliyetlerinden kurtarıyor ancak yeni sorunları da beraberinde getiriyor.

Zuckerberg salı günü X'e şapka çıkarttı. Meta'nın doğruluk kontrolörlerinden kurtulacağını ve ABD'den başlayarak bunların yerine Musk'ın X platformundakine benzer bir Topluluk Notları sistemi getireceğini söyledi. X'in Topluluk Notları özelliği, yanıltıcı gönderilerin altına eklenecek notlar yazmak için gönüllülere dayanıyor. X, farklı bakış açılarına sahip olduğu değerlendirilen kullanıcılar tarafından yararlı olarak sıralanan notları öne çıkartmak için bir algoritma kullanıyor. Topluluk Notlarını inceleyen araştırmacılar bunun bazı faydaları olduğunu söylüyor. Bazı insanlar diğer kullanıcıları profesyonel doğrulayıcılardan daha güvenilir görüyor. Ancak bazı araştırmacılar kullanıcıların bir not içeriğini yeniden paylaşma olasılığının daha düşük olduğunu tespit etti.

“Harcamalarını da azaltmış oluyor”

Poynter Enstitüsü'nde bir dijital medya okuryazarlığı projesi olan MediaWise'ın direktörü Alex Mahadevan, “Fikir birliği bulmaya dayalı olduğu için geniş ölçekte çalışamaz” dedi. Poynter Enstitüsü, Meta'nın ortaklarından biri olan bir doğruluk kontrol web sitesi olan PolitiFact'ı işletiyor. YouTube da dışarıdan doğruluk kontrolörleri kullanıyor ve bir sözcü salı günü yaptığı açıklamada şirketin şu anda onlarla çalışma biçiminde herhangi bir değişiklik yapmadığını söylerken gelecek planları hakkında yorum yapmayı reddetti. Google'ın YouTube platformu da geçen yıl sınırlı bir kullanıcı grubunun ABD'deki videolara X'dekine benzer “Notlar” eklemesine izin vermeye başladı. YouTube, notların, sitenin arama sonuçları ve önerileri hakkında geri bildirimde bulunan harici değerlendiriciler tarafından yararlılık açısından incelendiğini söyledi. Northeastern Üniversitesi'nde bilgisayar bilimleri profesörü olan Laura Edelson, Meta'nın yeni hamlesinin “güvenlik için harcadıkları para miktarını daha da azaltmalarına olanak tanıdığını çünkü artık daha azını yapacaklarını” söyledi. 

Meta salı günü ayrıca topluluk standartlarını revize ederek daha önce nefret söylemi olarak kabul edilen içeriklere yönelik kısıtlamaları önemli ölçüde gevşetti. Örneğin, güncellenen kurallar “cinsiyet veya cinsel yönelime dayalı akıl hastalığı veya anormallik iddialarına” izin veriyor ve kadınları “ev eşyaları veya mallarla” karşılaştırma yasağını kaldırıyor. X CEO'su Linda Yaccarino, Las Vegas'taki CES konferansında verdiği bir röportaj sırasında Meta'nın kararına dair “daha doğrulayıcı olamayacağını” ve “Mark, Meta, partiye hoş geldiniz diyoruz” diye ekledi.