Şirketler yeni CEO'ları için giderek daha fazla dışarıya bakıyor

CEO'ların şirket içinden terfi ettirilmesi dönemi giderek azalıyor; şirketler en üst düzey liderlik pozisyonları için kendi kadrolarının ötesine bakmaya daha fazla yöneliyor.

Büyük şirketler geleneksel olarak CEO'larını şirket içinden seçmeye eğilim göstermiştir. Ancak 2024 yılında, S&P 1500 şirketlerinde rekor sayıda dış aday en üst göreve getirildi. Spencer Stuart'a göre, geçen yıl atanan yeni CEO'ların yüzde 44'ü şirket dışından geldi; bu oran 2023 yılına kıyasla yüzde 12'lik bir artışı temsil ediyor. Bu değişim özellikle orta ölçekli şirketlerde belirginleşmiş durumda; bu şirketlerde yeni CEO’ların yüzde 58’i dışarıdan atandı. Öte yandan, Fortune 500 şirketlerinde CEO’ların yüzde 76’sı şirket içinden terfi ettirildi.

İş dünyasındaki belirsizlik yeni liderlik arayışını artırıyor

Bu eğilimin arkasındaki en önemli faktörlerden biri, giderek artan iş belirsizliklerini yönetebilecek yeni bakış açılarına sahip liderlere duyulan ihtiyaçtır. Spencer Stuart’ın küresel yönetim kurulu ve CEO uygulamaları başkanı Jason Baumgarten, “İşletmenin belirsizlik içinde olduğu her durumda, ister sektör seviyesinde ister şirket seviyesinde olsun, yönetim kurulları şirket dışına bakmaya daha açık hale gelir” diyor. Bu durum özellikle düşük performans gösteren şirketler için geçerlidir; bu şirketlerin yönetim kurulları, farklı uzmanlıklara ve yeni bir bakış açısına sahip liderlerin değerini daha iyi fark etmektedir.

Teknoloji, sağlık ve tüketici ürünleri sektörlerinde dışarıdan atamalar artıyor

Bir diğer etken ise teknoloji, tüketici ürünleri ve sağlık gibi sektörlerde görülen hızlı değişim ve dalgalanmalardır. Bu sektörler, en yüksek dışarıdan CEO atama oranlarına sahip alanlar arasında yer almaktadır. Sağlık sektöründe yeni CEO’ların yüzde 53’ü dışarıdan atanırken, teknoloji ve tüketici ürünleri sektörlerinde bu oran yüzde 50 olarak kaydedildi.

Bu sektörlerde yönetim kurulları, sürdürülebilirlik taleplerini yönetebilecek, hızla değişen tüketici davranışlarına uyum sağlayabilecek ve yüksek hızda değişime öncülük edebilecek liderleri önceliklendiriyor. Baumgarten, “Eğer gelecekte istikrardan daha fazla değişim öngörüyorsanız, farklı bir lider türüne ya da dışarıdan bir bakış açısına ihtiyaç duyabilirsiniz” diyor.

Dış CEO'lar objektif ve değişime açık bir yaklaşım sunuyor

Dışarıdan atanan CEO'lar objektif bir bakış açısı ve taze bir yaklaşım sunarak zorlukları daha net değerlendirebilir; çünkü geçmişte alınan kararlara ya da önceki CEO’nun stratejisine duygusal olarak bağlı değildirler. Baumgarten, bu ayrışmanın onları daha etkili bir değişim lideri haline getirebileceğini belirtiyor.

Buna karşılık, istikrar ve sürekliliğe öncelik veren sektörler dış adayları işe almaya daha az meyilli oluyor. Finans sektöründe CEO atamalarının yüzde 64’ü şirket içinden yapılırken, sanayi sektöründe bu oran yüzde 60 olarak gerçekleşti. Bu gibi durumlarda, şirket içinden terfi ettirilen CEO’lar daha düşük riskli bir seçenek olarak görülüyor; çünkü bu kişiler halihazırda şirketin kültürünü, stratejisini ve iç dinamiklerini biliyor ve bu da geçiş sürecini daha sorunsuz hale getiriyor.

Deneyimli liderlere talep artıyor

Dışarıdan atanan CEO’ların artışını besleyen bir diğer faktör ise deneyimli liderlere olan artan taleptir. Özellikle dönüşüm sürecinde olan küçük ve orta ölçekli şirketler için bu liderler oldukça cazip hale gelmiştir. 2024 yılında, S&P 1500’e yeni atanan CEO’ların yüzde 21’i daha önce halka açık bir şirketin liderliğini yapmıştı; bu oran son üç yılda sekiz puanlık bir artışı temsil ediyor.

Sonuç olarak, dışarıdan bir CEO atanması kararı, şirketin karşı karşıya olduğu özel zorlukları ve genel iş ortamını yansıtan bir süreçtir. Baumgarten’a göre, sektörler gelişmeye devam ettikçe, dışarıdan atanan CEO'lar giderek daha değerli varlıklar haline geliyor; bu liderler taze uzmanlık, stratejik vizyon ve giderek daha karmaşık hale gelen iş ortamında anlamlı değişimler gerçekleştirme yeteneği sunuyor.