Çin ABD’nin gümrük vergilerine karşı önlem almaya hazırlanıyor

ABD Başkanı'nın Çin'den ithal edilen mallara yönelik ek gümrük vergilerini açıklamasının ardından Çin, Donald Trump'ın ticaret tehditlerine karşılık verme tehdidinde bulunarak dünyanın en büyük ekonomileri arasındaki gerilimin tırmanması riskini arttırdı. Çin Ticaret Bakanlığı sözcüsü yaptığı açıklamada, “ABD kendi bildiğini okumakta ısrar ederse, Çin meşru hak ve çıkarlarını savunmak için gerekli tüm tedbirlerle karşılık verecektir” dedi. Bakanlık daha önce de son gümrük tarifelerine cevaben mukabil adımlar atma sözü vermişti.

Pekin'in tepkisi, Trump'ın Kuzey Amerika'daki komşularından gelen uyuşturucu akışının “çok yüksek ve kabul edilemez seviyelerde” olduğunu ve Çin'in bu arzda oynadığı iddia edilen rolü gerekçe göstererek yüzde 10'luk ek gümrük vergisinin 4 Mart'ta yürürlüğe gireceğini açıklamasından saatler sonra geldi. Yeni vergiler, bu ayın başlarında uygulanan yüzde 10'luk bir önceki vergiyi takip ediyor ve Trump'ın teknoloji ve yatırımı kapsayan geniş salvolarının bir parçasını temsil ediyor.

“Trump şansını zorluyor olabilir”

Bloomberg Economics'in baş Asya ekonomisti Chang Shu, “Trump şansını zorluyor olabilir” dedi. Shu bir notunda Çin'in şimdiye kadarki itidalinin daha sert bir misilleme duruşuna ve çok daha zarar verici bir ticaret savaşına dönüşme riski taşıdığını yazdı. Trump'ın yeni önlemleri kamuoyuna önceden haber verilmeden geldi ve Çinli yetkilileri şaşırttı. Vergiler salı günü, Başkan Şi Cinping'in partinin bu yılki en büyük siyasi toplantısı olan ve yardımcılarının 2025 ekonomik planlarını açıklayacağı Ulusal Halk Kongresi'ne gitmesinden bir gün önce yürürlüğe girecek.

Tansiyon yükselirken Şi üst düzey yetkililerini soğukkanlı olmaya çağırdı. ABD Başkanı bu ay içinde Trump'la bir telefon görüşmesi beklediğini söylemesine rağmen Çin lideri göreve geldiğinden beri Trump'la konuşmadı. Hem Pekin hem de Washington aralarındaki ilişkilerin bozulmasını önlemeye istekli görünüyor. Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng geçen hafta Hazine Bakanı Scott Bessent ile görüştü. Bu Trump'ın göreve gelmesinden bu yana ikinci üst düzey temastı. Çin Savunma Bakanlığı ise perşembe günü ABD ordusuyla görüşmelerin sürdüğünü söyledi. Pekin, gümrük vergilerine verdiği yanıtta farklılıkları diyalog yoluyla çözmeyi umduğunu söyleyerek bir anlaşmaya varma arzusunu ortaya koydu.

Çin hükümeti 2020'den bu yana ABD ithalatına uyguladığı çeşitli gümrük vergilerini askıya alıyor ve bu feragatlerin tamamı cuma günü sona eriyor. Hükümet şu ana kadar bunları uzatacağını söylemedi, oysa daha önce uzatmaları önceden duyurmuştu. Australia & New Zealand Banking Group Ltd'nin Büyük Çin baş ekonomisti Raymond Yeung, ek verginin GSYH büyümesi üzerinde yalnızca marjinal bir etkisi olmasını bekliyor. Bununla birlikte, Çin'in bu potansiyel zararı telafi etmek için yapacaklarının aslında ekonomiye yardımcı olabileceğini söyledi.

Yeni pazarlar bulabilir

Bloomberg ekonomisti Maeva Cousin, Çin ekonomisi üzerindeki mevcut ve beklenen gümrük vergilerinin şokunun yönetilebilir olması gerektiğini söyledi ve katma değerinin küçük bir kısmının ABD ihracatına bağlı olduğunu belirtti. Cousin yazdığı notta, “Orta vadede, Çin'in ihracatı için yeni pazarlar bulması da muhtemel ancak bu, Çin'in bazı sektörlerdeki aşırı kapasitesinden zaten endişe duyan dünyanın geri kalanındaki ortakların direnciyle karşılaşabilir” diye yazdı.

Geçen hafta Güney Kore ve Vietnam, Washington'ın izinden giderek dünyanın en büyük metal üreticisinin artan tedarikini durdurmak amacıyla Çin menşeli çelik ürünlerine gümrük vergisi getirdi. Trump yönetimi Pekin'e karşı yürüttüğü kampanyayı genişleterek son günlerde iki ülke arasındaki yatırım akışına yeni sınırlamalar getirdiğini, Çin yapımı gemilerle ABD'ye mal sevk edenlerden ücret alınmasını önerdiğini ve şu anda Meksika ile bu ülkenin de Çin mallarına gümrük vergisi getirmesi konusunu görüştüğünü açıkladı.

Fiyatları etkileyecek

Çin'deki şirketler artan maliyetleri ABD'li müşterilere yansıtmaya çalışacağından, gümrük vergileri muhtemelen ABD'den yapılan ithalatın fiyatlarını da yükseltecektir. ABD verilerinin Çin'den gerçekte ne kadar ithalat yapıldığını olduğundan az gösterdiğini savunan ABD Merkez Bankası'nın yeni araştırmasına göre bu etki birçok kişinin beklediğinden daha büyük olabilir. Societe Generale SA'nın Büyük Çin ekonomisti Michelle Lam'a göre, ABD'nin eylemi Çin hükümetinin büyüme hedeflerini tutturmak için 500 milyar yuan ila 700 milyar yuan değerinde ek teşvik açıklaması gerektiği anlamına geliyor.