ABD’nin 1 milyar dolarlık yumurta krizi planı

Kuş gribinin ABD’nin kümes hayvanı arzına zarar vermesi ve bazı market zincirlerinin yumurta alımlarını sınırlandırması nedeniyle yumurta fiyatları aralık ayından ocak ayına kadar yüzde 15'ten fazla artarak son 10 yılın en büyük artışına işaret etti. Başkan Donald Trump'ın Tarım Bakanı Brooke Rollins, bu krizi engellemek ve yumurtayı yeniden uygun fiyatlı hale getirmek için 1 milyar dolara kadar yatırım yapacaklarını açıkladı. Tarım Bakanı Rollins, ABD hükümetinin artan fiyatlara çözüm bulmak amacıyla yumurta ithalatını arttırmayı değerlendireceğini söyledi.

Yumurta ithalatı, Rollins'in ABD tarihindeki en kötü kuş gribi salgını nedeniyle rekor kıran yumurta fiyatlarını düşürmeye yardımcı olmak için açıkladığı beş maddelik stratejinin bir parçası. Federal yetkililer, 2022'den bu yana salgın nedeniyle yaklaşık 160 milyon yumurta tavuğunun itlaf edildiğini söyledi. Rollins, “Sadece yumurtalar sıkı ABD güvenlik standartlarını karşılıyorsa ve bunu yapmanın Amerikalı çiftçilerin gelecekte pazarlara erişimini tehlikeye atmayacağına karar verirsek ithalata devam edeceğiz” dedi. 

Tarım Bakanlığı yumurta maliyetlerini karşılamak için 1 milyar dolar kadar yatırım yapmayı planlıyor. Buna çiftliklerde genişletilmiş biyogüvenlik önlemleri için 500 milyon dolar, etkilenen çiftçiler için 400 milyon dolar mali yardım ve yumurtlayan tavukların aşılanmasına yönelik daha fazla araştırma için 100 milyon dolar dahildir. 

ABD nereden yumurta ithal ediyor?

ABD şu anda da yumurta ithal ediyor ancak çiftçilerin ve yumurta şirketlerinin her yıl ürettiği yumurta sayısıyla karşılaştırıldığında çok fazla değil. Ülke, 2024 yılında yaklaşık 93 milyar sofralık yumurta üreterek dünyanın yumurta güçlerinden biri oldu. USDA verilerine göre 2023 yılında ABD yaklaşık 17,9 milyar dolar değerinde yumurta üretti. O yıl yumurta ve yumurta ürünleri ithalatının toplam değeri yaklaşık 129 milyon dolardı. 

USDA Ekonomik Araştırma Servisi'ne göre ABD aralarında Kanada, Tayvan ve Litvanya'nın da bulunduğu az sayıda ülkeden yumurta ve yumurta ürünleri ithal ediyor. Türkiye'de ise bir başka tedarikçi olan Yumurta Üreticileri Merkez Birliği bu ay ABD'ye 15 bin ton yumurta göndereceğini açıkladı. USDA daha fazlasını beklediğini ve ülkenin bu yıl sevkiyatları 420 milyon yumurtaya çıkarmasının beklendiğini söyledi. Analistler, ülkenin daha fazlasını sağlamak için artış yapabileceğini ancak taze yumurta sevkiyatının da zorlukları olduğunu söyledi. 

İthalatın artması yumurta fiyatlarını düşürür mü?

Tarımsal kredi kuruluşu CoBank'ın hayvansal protein baş ekonomisti Brian Earnest, perakende yumurta fiyatlarını bu kadar yükselten şeyin (Çalışma İstatistikleri Bürosu kısa süre önce ortalama fiyatı düzine başına 4,95 dolar olarak belirledi, bu rakam bir yıl öncesine göre neredeyse iki katına çıktı) tüketicilerin stok yapması olduğunu söyledi. Earnest, “Kuş gribi nedeniyle arzda büyük bir azalma var ama aynı zamanda tüketicinin panikle yaptığı alımlar da söz konusu” dedi.