İş dünyasında yeni bir tehlike ortaya çıkıyor: Yalnızlık

Uzaktan ve hibrit çalışmanın kalıcılaşmasıyla modern iş dünyasında çalışanlar giderek yalnızlaşıyor. Profesyonellerin ruh sağlığını ve kariyerlerini olumsuz etkileyen bu yalnızlık hissi iş birliği, üretkenlik ve çalışan bağlılığını azaltırken, dünya genelinde de bireylerin içinde bulunduğu anksiyete ve depresyonun, küresel ekonomiyi yıllık 1 trilyon dolar zarara uğratan bir seviyeye ulaştığı tahmin ediliyor. 

Pandemi sonrasında önce uzaktan, ardından hibrit çalışma yaklaşımlarıyla yeniden tanımlanan çalışma eylemi, iş dünyasının yeniden programlanmasına sebep oldu. Bu düzen, çalışanların iş-yaşam dengelerini kurmaları, zamanlarını yönetmeleri ve verimli olmaları için pek çok yeni fırsat sunarken; çalışanları daha önce hem kişisel hem profesyonel anlamda deneyimlemedikleri bir zorlukla karşı karşıya bıraktı: Yalnızlık.

“Seçilmiş yalnızlık” seçimden ziyade mecburiyet olabilir

Son yıllarda toplumsal yaşamda, bireylerin bilinçli bir tercih olarak sunduğu ‘seçilmiş yalnızlık’ kavramı giderek daha fazla dikkat çekiyor. Ancak uzmanlar, bu akımın sanıldığı kadar sağlıklı bir ifade biçimi olmadığını vurguluyor. Popüler medya ve sosyal platformlar aracılığıyla, yalnız yaşamayı idealize eden, başkalarının sorumluluğunu almaktan kaçınan ve sadece bireysel hazlarını önceliklendiren bir yaşam tarzının teşvik edildiğine dikkat çeken uzmanlar, bu durumun bireylerin özgür bir tercihi olmaktan çok, toplumsal ve kültürel dinamikler tarafından şekillendirildiğini belirtiyor. Tüketim odaklı modern sistemin bireyleri yalnızlığa yönlendirdiğini ifade eden Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Barış Erdoğan, tüm yaş grupları içinde kendilerini en fazla yalnız hissedenlerin 30’lu yaşlardaki beyaz yakalılar olduğuna dikkat çekiyor.

Beyaz yakalı çalışanların yalnızlıkla başa çıkmak için yeni yöntemler arayışında olduğu bu dönemde, gerçek zamanlı online eğitimler sosyal etkileşimi, iş birliğini ve ruh sağlığını güçlendirmek için önemini artırdı. Yalnızca iş süreçlerini destekleyen değil, aynı zamanda çalışanların sosyalleşmesini sağlayan çözümler kritik hale geldi. Canlı gerçekleşen online eğitimler, çalışanların yalnızca yeni beceriler kazanmasını değil, aynı zamanda etkileşim içinde olduğu bir topluluğun parçası hissetmesini de sağlıyor. 

“Ruh sağlığı izni” son yıllarda yüzde 300 arttı

Küresel ve toplumsal krizler sebebiyle yaşanan yoğun stres, ağırlaşan yaşam koşulları, ekonomik baskılar, değişen ilişki ve çalışma biçimleri ve kişisel faktörlere bağlı olarak çalışanların yıllık izinlerini kullanma gerekçeleri de değişiyor. Organizasyonların iş-yaşam dengesine ve çalışanların tükenmişlik hissine yönelik geliştirdiği çözümlerden biri de bu bağlamda ‘ruh sağlığı izni’ oldu.

Yalnızlık hissinin iş dünyasındaki yansımaları giderek daha fazla görünür hâle geliyor. Yeni nesil çalışma modellerinin de etkisiyle, birbirleriyle daha az etkileşime geçen çalışanların sosyal bağları zayıflıyor. Uzaktan çalışmanın yerini çoğunlukla hibrit modellerin aldığı günümüzde, yalnızlık hissinin sebep olduğu sorunlar yalnızca bireysel refahı değil, aynı zamanda iş birliği, üretkenlik ve çalışan bağlılığını da doğrudan etkiliyor.

Uluslararası araştırmalar, son yıllarda çalışanların büyük çoğunluğunun yıllık izinlerini "ruh sağlığı" gerekçesiyle kullandıklarını gösterirken, uzmanlar özellikle 2017’den 2023’e kadar olan dönemde ruh sağlığı ile ilgili izinlerin yüzde 300 oranında arttığını söylüyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yayınlanan raporlarda özellikle, 2019 yılı itibarıyla dünya genelinde yaklaşık 1 milyar kişinin ruhsal bozukluk yaşadığı ve çalışma çağındaki yetişkinlerin yüzde 15'inin ruh sağlığı sorunlarıyla karşılaştığı belirtiliyor. Ayrıca, depresyon ve anksiyete nedeniyle her yıl yaklaşık 12 milyar iş günü kaybedildiği ve bu durumun küresel ekonomiye yıllık yaklaşık 1 trilyon ABD doları maliyeti olduğu tahmin ediliyor.

Yalnızlığın ve stresin artması, çalışanların iş-yaşam dengesi ve ruh sağlığı konularında daha hassas davranmasına neden oluyor. Bu nedenle, yetenekleri elinde tutmak ve başarılı olmak isteyen şirketler çalışan mutluluğuna yatırım yapmak için sorumluluk üstleniyor. Esnek çalışma koşulları, sağlık sigortaları ve mentorluk programları gibi ek faydaların arasına etkileşimli online eğitim ve aktiviteleri de ekleyen şirketler, çalışanlarının hem profesyonel hem de sosyal ihtiyaçlarına yanıt vererek öne çıkıyor.