Ekonomi yangın yeri: Yabancılar 883,3 milyon dolar satıp çıktı, yerli dövize kaydı

İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması para piyasalarını sarstı. Merkez Bankası haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre, hisse ve devlet tahvillerinde yabancı geçen hafta 883.3 milyon dolar net satış yaparken, yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı 5.9 milyar dolar artışla bu yılın rekorunu kırdı.

Merkez Bankası haftalık menkul kıymet istatistikleri 21 Mart ile biten haftada yabancı yatırımcının hisse senedinde net satışı 443.75 milyon dolar oldu. Bir önceki hafta hissede yabancının net alımı 480 milyon dolar seviyesindeydi. Yabancı devlet iç borçlanma senetlerinde de 21 Mart ile biten haftada net satıcı pozisyonunda yer aldı. Merkez Bankası verilerine göre 439.54 milyon dolarlık net çıkış gerçekleşti. Yine bir önceki hafta tahvile yabancının net girişi 1.5 milyar dolar seviyesindeydi. Böylece yabancının tahvil stokunun toplam devlet tahvilleri içindeki payı da 14 Mart’taki yüzde 10,79’dan 21 Mart itibarıyla yüzde 10,03’e geriledi. Yabancıların 14 Mart itibarıyla 35 milyar 805,7 milyon dolar olan hisse senedi stoku, 21 Mart haftasında 28 milyar 759,9 milyon dolara, DİBS stoku 20 milyar 875,4 milyon dolardan 18 milyar 703,3 milyon dolara, ÖST stokları da 739,3 milyon dolardan 716 milyon dolara indi. Yabancı yatırımcıların geçen hafta swap kanalından çıkışının 3.3 milyar dolar seviyesinde oldu. Böylece toplam yabancı çıkışı da 3.5 milyar dolara ulaştı.

Ekonomist Uğur Gürses, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, TL'de kalmanın 'kalesi' sayılan para piyasası fonlarından çıkışın 527 milyar TL (14 milyar dolar karşılığı) olduğuna dikkat çekerek, (Bunda etkenlerden biri de bu fonlara SPK'nın yüzde 10 Hazine tahvili alma zorunluluğıu getirmesi ve son çalkantıda faizlerin patlaması-tahvil fiyatlarının düşmesi nedeniyle getirinin hızla düşmesi. Umarım Bakan Şimşek ve işgüzar Hazine bürokratları yaptıkları hatanın farkındadır)” dedi.

Buzdağının görünen yüzü

Ekonomist Alaattin Aktaş da Ekonomi gazetesinde kaleme aldığı yazısında “Yurt dışı yerleşikler ya da kısaca yabancıların geçen hafta 19 Mart’ta başlayan süreçte Türkiye’yi terk ettikleri biliniyordu bilinmeye ama bu terk edişin parasal boyutu tam olarak ortaya çıkmamıştı. Şimdi en azından ilk resmi veriler ortada. Ancak bu veriler de ancak buzdağının görünen yüzü sayılır” dedi. Aktaş, yazısında şu ifadelere yer verdi:

“Merkez Bankası verilerine göre yabancılar geçen hafta net 443,8 milyon dolarlık hisse senedi ve net 439,5 milyon dolarlık devlet iç borçlanma senedi sattı. DİBS’te gerçekleştirilen satış, net tutarları gösteriyor. Böylece geçen haftanın toplam çıkışı 883.3 milyon dolar oldu. Geçen hafta çarşamba, perşembe ve cuma... Ekonomi yangın yeri ve toplam çıkış 883.3 milyon dolar. “Keşke bu kadarla sınırlı kalmış olsa” dediğinizi duyar gibiyim. Bu düşünceye katılmamak mümkün mü? Yabancıların çıkışının Merkez Bankası’nın açıkladığı tutarın çok çok üstünde olduğu ortada. Tutar bu miktar kadar olsa Merkez Bankası 25 milyar dolara ulaşan tutarda döviz satmak durumunda kalır mıydı? Tabii ki Merkez Bankası’nın müdahalesi yalnızca yabancı talebini karşılamak için değil ama biliniyor ki yabancı talebi de öyle milyar doların altında değil.”

Yerlinin döviz mevduatı 5.9 milyar dolar arttı

Yabancı gibi yurtiçi yerleşikler de TL varlıklardan çıkarak dövize yöneldi. Merkez Bankası para ve banka istatistiklerine göre yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak geçen hafta 5 milyar 862 milyon dolar arttı. Bu yılın en yüksek döviz mevduat artışına işaret eden geçen hafta gerçek kişilerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 2 milyar 653 milyon dolar, tüzel kişilerin döviz mevduatı ise yine parite etkisinden arındırılmış olarak 3 milyar 209 milyon dolar artış gösterdi. Hem gerçek hem de tüzel kişilerin geçen hafta en çok artan döviz mevduatı türü ise dolar cinsi olarak belirlendi. Yılbaşından bu yana yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı artışı da parite etkisinden arındırılmış olarak 15.8 milyar dolara ulaştı.