Boeing’in en çok satan uçağını üretme mücadelesi yeniden başlıyor

Boeing'in ABD'deki uçak fabrikalarının birçoğunda bir ay önce sona eren grevden bu yana, en çok satan 737 MAX jetinin üretimindeki ilerleme kasıtlı olarak yavaştı. Seattle dışındaki 737 MAX fabrikasındaki güvenlik müfettişleri, yedi haftalık iş bırakma eylemi sırasında gözden kaçırmış olabilecekleri kusurlar için yarı inşa edilmiş uçakları incelediler.

Hiçbiri tamamlanamadı

Diğer işçiler ise süresi dolan güvenlik lisanslarını yenilemek için el kitaplarının üzerinden geçti. Fabrikadaki bir kaynağa göre, Kasım ayı ortalarında fabrika o kadar cansızdı ki, bir çalışan yenilemekle görevli olduğu bağlantı elemanları kutuları kullanılmadığı için erken ayrıldı. Sonuç olarak hiçbir yeni 737 MAX uçağı tamamlanamadı. Boeing salı günü yaptığı açıklamada, ilk olarak Reuters tarafından bildirildiği üzere, MAX üretimine geçen hafta yeniden başladığını söyledi.

Boeing'in temkinli yaklaşımı, uçak üreticisinin yıllardır üretimi aceleye getirdiği yönündeki eleştirilerin ardından, yetkililerden ve bazı havayolu CEO'larından övgü aldı. Ancak üç tedarikçi, bir analist ve bir sektör kaynağına göre grev sırasında işlerini ya da çalışma saatlerini azaltan bazı küçük tedarikçiler yeniden personel almakta tereddüt ediyor ve zaten kırılgan olan tedarik zincirinde daha fazla belirsizlik yaratıyor.

Tedarik zincirinde yaşanan gecikmeler

Hem Boeing hem de rakibi Airbus, tedarik zincirindeki gecikmeler nedeniyle üretim hedeflerini tutturmakta zorlandı. Boeing CEO'su Kelly Ortberg ekim ayında analistlere grev sonrası tedarik zincirinde inişli çıkışlı bir dönüş beklediğini söyledi. Bir tedarikçi Reuters'e verdiği demeçte, eskiden bir işleme atölyesinde tamamlanması bir gün süren parçaların artık bir hafta sürdüğünü aktardı.

Boeing'in en çok satan jetinin üretimini yeniden başlatma çabasına ilişkin birçok açıklama, çoğu medyaya konuşma yetkileri olmadığı için isimlerinin gizli kalması koşuluyla konuşan bir düzine Boeing fabrika çalışanı ve 10 tedarikçiyle yapılan görüşmelere dayanıyor. Ortberg'in 737 MAX üretimini ihtiyatlı bir şekilde yeniden başlatma sözüne sadık kaldığını ve ocak ayında neredeyse yeni bir uçakta meydana gelen hava paneli patlamasının ardından artan düzenleyici incelemeler nedeniyle güvenlik ve kaliteye öncelik verdiğini gösteriyor. Görüşmeler ayrıca, Covid-19 sırasında düşen uçak üretimi ve modelin karıştığı iki ölümcül kazanın ardından 2019 MAX'in yere indirilmesiyle boğuşan bazı tedarikçilerin hala grevden kurtulmak için mücadele ettiğini ortaya koydu.

Boeing sözcüsü Jessica Kowal, “Güvenlik ve kalite planımızı uygularken ve düzenleyicimizin ve müşterilerimizin beklentilerini karşılamak için çalışırken üretimi istikrarlı bir şekilde artırmaya devam edeceğiz. Ayrıca tedarikçilerimizle şeffaf bir şekilde çalışmaya, endişeleri dinlemeye ve tüm üretim sistemimizin güvenli ve öngörülebilir bir şekilde çalışmasını sağlamak için işbirliğini geliştirme fırsatları aramaya devam edeceğiz” dedi. 

Üç kaynağın verdiği bilgiye göre haftalar süren kargaşanın ardından Boeing'in Renton 737 MAX fabrikasında geçen hafta yeni hareketlenme işaretleri görüldü ve yeşil gövdeler kanatların ve kuyruğun takıldığı son montaj hattına girdi. Üretimin yeniden başlaması, hemen bir rahatlama getirmese de grev sırasında depolama alanı azalan ve mali açıdan zor durumda olan gövde tedarikçisi Spirit AeroSystems için iyi bir haber. Bir Reuters muhabiri bu hafta Spirit'in Wichita fabrikasında 100'den fazla MAX gövdesinin sıralandığını gördü. Spirit Aero sözcüsü Joe Buccino, şirketin “üretimi yeniden başlatırken Boeing ile yakın işbirliği içinde çalıştığını” söyledi.

Aylık üretim hedefi 20

Boeing yöneticileri özel olarak bu ay 15 ila 20 MAX jeti üretmeyi umduklarını belirtiler. 10 tedarikçiden ikisi ve bir endüstri kaynağı, bu hedefin üst sınırına ulaşma şansının düşük olduğu konusunda uyarıda bulundu. Boeing sözcüsü bu rakamlar hakkında yorum yapmadı. Boeing genellikle uçak üretim operasyonlarının çoğunu 24 Aralık ile 1 Ocak tarihleri arasında kapatıyor. Boeing üretim rakamlarını açıklamasa da uçak üreticisi ekim ayında yaptığı açıklamada grevden önce yılsonuna kadar ayda 38 bin 737 jeti hedefine ulaşmaya hazırlandığını ifade etmişti.

Federal Havacılık İdaresi (FAA) Yöneticisi Mike Whitaker 5 Aralık'ta Boeing'i grevden sonra üretimi hemen yeniden başlatarak geçmiş uygulamaları takip etmediği, bunun yerine işgücü ve eğitime odaklandığı için övdü. Yine de Whitaker Reuters'a verdiği demeçte Boeing'in hedeflediği güvenlik kültürüne ulaşmak için önünde uzun bir yol olduğunu söyledi. “Beklediğiniz gibi fabrika daha temiz ancak önlerinde uzun bir yol olduğu konusunda dürüstler” dedi.