Trump'ın kademeli gümrük planı piyasaları sevindirdi

Donald Trump, gümrük vergilerini tek seferde getirmek yerine kademeli bir uygulamayı tercih edebilir.

ABD'de Başkan seçilen Donald Trump’ın yeni ekonomi ekibinin üyeleri,  müzakere gücünü artırırken enflasyonda ani bir yükselişi önlemeye de yardımcı olmayı amaçlayan ve gümrük tarifelerini her ay yavaşça artırmaya yönelik bir yaklaşımı tartışıyor. 

ABD basınına konuşan kaynaklara göre bu fikirlerden biri, Uluslararası Acil Ekonomik Yetkiler Yasası (International Emergency Economic Powers Act) kapsamında yürütme makamlarına dayanarak ayda yaklaşık yüzde 2 ile yüzde 5 arasında artan kademeli gümrük tarifeleri uygulamayı içeriyor. Önerinin henüz ilk aşamalarında olduğu ve Trump’a sunulmadığı, bu durumun da aylık kademeli yaklaşımın değerlendirme sürecinin henüz başlarında olduğuna işaret ettiği belirtiliyor.

Planın mimarları

İç değerlendirmeleri tartışmak için anonim kalmayı tercih eden kaynaklar, bu plan üzerinde çalışan danışmanların arasında Hazine Bakanı adayı Scott Bessent, Ulusal Ekonomi Konseyi’nin (National Economic Council) başına geçmesi planlanan Kevin Hassett ve Ekonomik Danışmanlar Konseyi’ne (Council of Economic Advisers) liderlik etmesi için aday gösterilen Stephen Miran’ın bulunduğunu söylüyor.

Hassett, Bloomberg News'in yorum talebine yanıt vermezken, Bessent’in sözcüsü de aynı şekilde sessiz kaldı. Miran ise yorum yapmayı reddetti. Trump’ın geçiş ekibinin bir sözcüsü, başkan seçilenin gümrük tarifeleriyle ilgili önceki kamuya açık açıklamalarına ve sosyal medya paylaşımlarına atıfta bulundu.

Çin yuanı ve benzeri para birimlerine etkisi

Bu haberin ardından Çin yuanı ve Avustralya ile Yeni Zelanda dolarları gibi Çin ekonomisine duyarlı para birimleri güçlendi. Salı günü Asya işlemlerinde offshore yuan yüzde 0,1 yükselirken, Avustralya doları yüzde 0,3 artış kaydetti. Çin, yuanı rekor düşük seviyeye yakın olan offshore piyasasında destekleme çabalarını artırıyor. Yatırımcılar ise Trump, Çin ihracatına daha yüksek gümrük tarifeleri uygularsa Pekin’in sonunda para biriminin zayıflamasına izin vermesini bekliyor.

Evrensel gümrük tarifeleri gündemde

2024 başkanlık kampanyası sırasında Trump, tüm ithal mallara en az yüzde 10 ila yüzde 20 arasında, Çin’den gelen sevkiyatlara ise yüzde 60 veya daha yüksek gümrük tarifeleri getirmeyi önerdi. Trump, Kasım ayında seçimi kazandığından bu yana, gümrük tarifelerini ne kadar agresif bir şekilde uygulayacağına dair birçok haber ortaya çıktı. Ayrıca seçilmiş başkan Trump, aşamalı bir uygulama planını aktaran raporlardan birini bizzat yalanladı.

Yatırımcıların belirsizliği artıyor

Bu belirsizlik, yatırımcılar ve şirketlerin tahmin yürütmesine neden oluyor. S&P 500 Endeksi, Pazartesi günü Trump’ın seçildiği 5 Kasım kapanış seviyesinin altına düştükten sonra günün ilerleyen saatlerinde toparlandı. Yatırımcılar, enflasyonun kısmen yeni gümrük tarifeleri nedeniyle inatçı şekilde yüksek kalacağından endişe duyarak yakın zamanda Hazine tahvillerini elden çıkarıyor. Bu durum hisse senetleri ve daha geniş ekonomi için ters rüzgar oluşturuyor.

Fed ve IMF’nin endişeleri

Yemin törenine sadece bir hafta kala, ekonomistler Trump’ın ticaret savaşlarının ekonomiyi nasıl etkileyeceğini ancak tahmin edebiliyor. Bu durum, ABD Merkez Bankası için karmaşık bir tablo oluşturuyor çünkü Trump’ın gümrük tarifesi tehditleri, ülkelerin misilleme yapması halinde büyüme görünümünü riske sokarken enflasyonu da körükleyebilir. Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, gümrük vergisi tehditlerinin şimdiden dünya genelinde uzun vadeli borçlanma maliyetlerini artırdığını söyledi.

“Çok sıra dışı” faiz hareketleri

Georgieva, Cuma günü Washington’daki basın mensuplarına yaptığı açıklamada, yeni yönetimin ticaret politikalarına dair belirsizliğin küresel ekonomideki zorlukları artırdığını ve “aslında dünya genelinde daha yüksek uzun vadeli faiz oranları şeklinde ifade bulduğunu” belirtti. Kısa vadeli faiz oranları düşmüş olsa bile bunun yaşandığını, bunun da “çok sıra dışı” bir kombinasyon olduğunu söyledi.