Cari dengede 6 ay sonra ilk açık: Cari işlemler hesabı kasımda 2,9 milyar dolar açık verdi

Kasım 2024 dönemine ait cari işlemler dengesi verileri açıklandı. Buna göre, cari işlemler hesabı kasım ayında 2 milyar 871 milyon dolar açık verdi. AA anketinde beklenti 2,96 milyar, Reuters anketindeki beklenti ise 3,1 milyar dolar seviyesindeydi.

Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 3 milyar 443 milyon dolar fazla olarak kaydedildi. Aynı dönemde, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 5 milyar 235 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yıllıklandırılmış verilere göre kasım ayı itibarıyla cari açık 7,4 milyar dolar olurken, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesi 54,6 milyar dolar açık verdi. Hizmetler dengesi 60,9 milyar dolar, ikincil gelir dengesi ise 565 milyon dolar fazla verirken, birincil gelir dengesi 14,3 milyar dolar açık verdi.

5 üst üste fazla vermişti

Cari denge, haziran, temmuz, ağustos, eylül ve ekim aylarında aralıksız fazla vererek son 5 yılın en uzun süreli artış dönemini yaşamıştı. En son 2019 yılında mayıs-kasım döneminde üst üste fazla veren cari denge, Kasım 2024'te 2,9 milyar dolar açık kaydederek bu seriyi sonlandırdı.

Net hata ve noksan kasımda 1,5 milyar dolar açık verdi

Cari işlemler dengesinde kaynağı belirsiz para giriş ve çıkışlarını gösteren net hata ve noksan kalemi, Kasım 2024'te 1,5 milyar dolar açık verdi. Ocak-Kasım dönemini kapsayan 11 aylık süreçte ise net hata ve noksan kalemi toplamda 15,8 milyar dolar açık kaydetti.

Hizmetler dengesi 3,7 milyar dolar fazla verdi

Kasım ayında hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 3 milyar 725 milyon dolar oldu. Bu kalemde taşımacılık hizmetlerinden 1 milyar 338 milyon dolar, seyahat gelirlerinden ise 2 milyar 630 milyon dolar net giriş sağlandı. Birincil gelir dengesi ise 1 milyar 442 milyon dolar net çıkış kaydetti.

Doğrudan ve portföy yatırımları net giriş kaydetti

Doğrudan yatırımlar kaynaklı net girişler kasımda 582 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yurt dışı yerleşiklerin Türkiye’de yaptığı doğrudan yatırımlar 1 milyar 139 milyon dolar artarken, yurt içi yerleşiklerin yurt dışındaki doğrudan yatırımları 557 milyon dolar arttı.

Portföy yatırımları kasım ayında 1 milyar 229 milyon dolar net giriş kaydetti. Yurt dışı yerleşikler, hisse senedi piyasasında 39 milyon dolar, Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) piyasasında ise 1 milyar 645 milyon dolar net alım yaptı.

Bankalar ve diğer sektörlerin borçlanma hareketleri

Kasım ayında bankalar ve diğer sektörlerin yurt dışı tahvil ihraçlarına bakıldığında, bankalar 585 milyon dolar, diğer sektörler 430 milyon dolar net borçlanma gerçekleştirdi. Genel Hükümet ise 402 milyon dolar net geri ödeme yaptı.

Yurt dışından kredi kullanımları kapsamında bankalar 3 milyar 226 milyon dolar, Genel Hükümet 174 milyon dolar net kredi kullanımı sağladı. Bankaların kredi kullanımındaki artışın 2 milyar 389 milyon doları kısa vadeli kredilerden, 837 milyon doları ise uzun vadeli kredilerden kaynaklandı.

Resmi rezervler artış gösterdi

Kasım ayında resmi rezervlerde 1 milyar 327 milyon dolar net artış kaydedildi. Diğer yatırımlar altında yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları yabancı para cinsinden 736 milyon dolar net artış gösterirken, Türk lirası cinsinden 476 milyon dolar azaldı ve toplamda 260 milyon dolar net artış oldu.

Bakan Şimşek'ten değerlendirme

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, cari açığın sürdürülebilir seviyelere gerilemesinin, uygulanan ekonomi programının en önemli kazanımlarından biri olduğunu belirterek, "Cari açığın milli gelire oranının yüzde 1'in altında ve 2024 yılı hedefimizden çok daha olumlu gerçekleşmesini bekliyoruz." ifadesini kullandı.

Bakan Şimşek, sosyal medya hesabından, Kasım 2024 dönemi ödemeler dengesi verilerine ilişkin değerlendirmede bulundu.

Ocak-Kasım 2024 döneminde cari açığın 5,6 milyar dolar olduğu bilgisini veren Şimşek, yıllık cari açığın Mayıs 2023'e göre 48,2 milyar dolar azaldığını bildirdi.

Şimşek, dış finansmana daha uygun koşullarla erişimin arttığını, son 1,5 yılda reel sektör ve bankacılık sektörünün dış borç çevirme oranlarının sırasıyla yüzde 130 ve yüzde 150 seviyesinde gerçekleştiğini aktararak, şunları kaydetti:

"Cari açığın sürdürülebilir seviyelere gerilemesi, programımızın en önemli kazanımlarından biri oldu. Cari açığın milli gelire oranının yüzde 1'in altında ve 2024 yılı hedefimizden çok daha olumlu gerçekleşmesini bekliyoruz. Avrupa Birliği'ndeki zayıf talep, artan petrol fiyatları, güçlenen ABD doları ve düşen avro/dolar paritesi, cari dengeyi önümüzdeki dönemde olumsuz etkileyebilecektir. Sürdürülebilir cari dengeyi korumak ve finansman kalitesini daha da artırmak için programımızı kararlılıkla uygulamaya devam ediyoruz."