Son çıkan ışıkları kapatsın (mı)?

Oval Ofis’in yeni/yine sahibi Donald Trump, 2024 Kasım’ında siyahi ve Hispanik kökenli seçmenlerden aldığı yüzde 16’lık destekle ABD Başkanı seçildi. Bu kesimin oylarının büyük kısmı rakibi Kamala Haris’e gitmiş olsa da, bir önceki dönemine göre bu gruptaki oylarını iki katına (2020 Kasım yüzde 8) çıkarması, küçük farkla yarışı kazanmasında büyük rol oynadı. Vefalı karakteri ve kibarlığından olsa gerek, 20 Ocak’taki yemin töreninde özel olarak teşekkür etti: “Hispanik ve siyahi topluluklar! Oylarınızla gösterdiğiniz muazzam sevgi ve güven için teşekkür ederim. Sayenizde rekor kırdık, bunu hiç unutmayacağım!” 

Sözünün de eri çıktı -unutmadı gerçekten. Hatta törenin yapıldığı gün yani pazartesi, tüm DEI Programı çalışanlarını ücretli izne çıkardığını; 31 Ocak tarihinde ise artık işsiz kalacaklarını muştuladı. Açılımı “Diversity, Equality ve Inclusion (DEI)” yani “Çeşitlilik, Eşitlik ve Kapsayıcılık” (kısaca ‘ÇEK’ diyelim biz) olan bu programlar; yetenekli ve nitelikli kişilerin iş gücüne katılımının, eğitime ulaşımının, eşit işe eşit ücretlendirilmelerinin önündeki engellerin kaldırılmasını hedefleyen bir inisiyatif. Kapsamları ise şöyle: İş dünyasında yeterince temsil edilmeyenler. Yani tüm ‘eril ve beyaz dünya’nın dışında kalanlar!

2020’de ABD’de George Floyd isimli bir siyahinin, beyaz bir polis tarafından katledilmesiyle ortalık epey karışmıştı. Siyahların öfkesi haftalarca sürmüş, protestolar bitmek bilmemişti. Irkçılıkla mücadele için programlar geliştirmiş, çeşitliliği artırmak ve toplumun bu sorununa kökten bir çözüm üretmek için siyasiler ve şirketler kolları sıvamıştı. 

20 Ocak’ta hava bozdu. Trump, işi iyice ileri götürüp bir jurnalcilik hareketinin de fitilini ateşledi: Devlet memurlarının çeşitlilik programlarını, ‘kodlanmış ya da belirsiz bir dil kullanarak gizlemeye’ çalışanları fitnelememesini ‘suç’ ilan etti: “Olumsuz sonuçlarına katlanırsınız” anlamına gelen cümlelerle tehdide kadar götürdü. Bununla da yetinmedi, ÇEK Programları’na destek veren özel sektör şirketlerinin bir listesini istedi. Aslında Trump geldiğinde bunların yaşanacağı belliydi. ‘Mekanın gerçek sahibi’ Elon Musk, geçen yıl X hesabından “ÇEK Programları ırkçılığın ta kendisidir, bunları yürütenler kendilerinden utanmalıdır” yazmıştı. 

Başkan’ın yemin töreninde tüm dünyayı, insanlığın en tiksindirici hallerini hatırlatan Nazi üslubuyla selamlayan biri için ‘sağduyulu’ bir cümle bile sayılabilir bu. İlk iş olarak çeşitlilik programlarının bitirilmesinin arkasında oldukça rezil bir gerekçe var: “Beyaz Amerikalılara -özellikle de erkeklere- karşı bir tersine ırkçılık hareketi” olması! Evet utanmadan, sıkılmadan, siyasi doğruculuk çabası bile gütmeden bunun bir; “beyaz ve erkek Amerikalılar’ın haklarını ölçüsüzce koruma hükümeti” olacağı daha seçim sandıkları bile kurulmadan ortaya saçılmıştı. 

Çok açık ki dünya hızla büyük bir kaosa sürüklenecek çünkü 100 milyar dolar sınırını aşan servetlerinin bekası Trump - Musk iktidarına bağlı iş dünyası, bu gemiye hızla atladı: ABD’nin en büyük işvereni Walmart, gıda devi McDonald’s, tek başına ülkelerden zengin Amazon, teknoloji üssü Facebook gibi şirketlerin patronları kapsayıcılık programlarını sonlandırdıklarını açıklama yarışına girdiler. 

“Bize ne ta Atlantik ötesinde olanlardan” diye içinden geçirenler varsa… Boşuna dememişler “ABD hapşırırsa dünya nezle olur” diye. Çeşitliliğin, kapsayıcılığın, eşitliğin bu kadar gözümüze soka soka yok edildiği bir dünyada nezleyle atlatabilirsek yine iyi.

Ben yine de pozitif tarafta kalmak istiyorum. Musk’a açıkça kafa tutan Dallas Mavericks takımının ortaklarından, milyarder Mark Cuban’ın “paydaşlarımızın temsil edilmesini sağlayan bir ekip, işimiz için iyidir” açıklamasında veya Merck eski Ceo’su Ken Fraizer ve American Express eski CEO’su Ken Chenault’un da bu harekete karşı çıkmalarında bir umut buluyorum. Bu dünyaya daha iyi çocuklar bırakmak için hâlâ şansımız olduğuna inanıyor ve savaşmaya devam etmeyi seçiyorum.