Rusya Ukrayna barış görüşmelerinde sert oynuyor

Rusya'nın ABD ile ilişkilerden sorumlu yetkilisi pazartesi günü yaptığı açıklamada, Ukrayna'daki savaşın sona ermesi için Devlet Başkanı Vladimir Putin'in tüm koşullarının eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerektiğini söyleyerek Moskova'nın ABD Başkanı Donald Trump'a karşı sert oynadığını ima etti.

Rusya Dışişleri Bakanı, Moskova'nın Ukrayna ile görüşmelere hazır olduğunu ancak yaklaşık üç yıldır devam eden çatışmanın ardındaki temel nedenlerin çözülmesi halinde sonuç alınabileceğini söyleyerek konuya açıklık getirdi. Ukrayna'daki savaşı yüz binlerce insanın ölümünden sonra bir an önce sona erdirmek istediğini defalarca dile getiren Trump, pazar günü yaptığı açıklamada ilerleme kaydettiğini düşündüğünü söyledi, ancak çatışmayı nasıl sona erdirmeyi umduğunu belirtmedi. Başkan olduğu 20 Ocak'tan bu yana ya da daha önce Putin ile bir görüşme yapıp yapmadığı sorulan Trump, Air Force One'da gazetecilere, “Yaptım. Yaptım diyelim” dedi.

Kremlin bu teması doğrulamayı ya da yalanlamayı reddetti. Moskova, geçen haziran ayında Putin tarafından ortaya konan maksimalist taleplerinin müzakerelerin başlangıcındaki açılış teklifi olarak kaldığının altını çizdi. Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergei Ryabkov Moskova'da düzenlenen İngilizce basın brifinginde, “Öngördüğümüz siyasi çözüme Başkan Putin'in haziran ayında Rusya Dışişleri Bakanlığı'nda yaptığı konuşmada dile getirdiği hususların tam olarak uygulanmasından başka bir şekilde ulaşılamaz. Geldiğimiz nokta budur ve ABD, İngiltere ve diğerleri bunu ne kadar çabuk anlarsa o kadar iyi olur ve arzu edilen siyasi çözüm herkes için o kadar yakın olur” ifadelerini kullandı.

Rusya’nın talepleri neler?

Putin 14 Haziran'da Dışişleri Bakanlığı'nda yaptığı konuşmada şartlarını ortaya koydu: Ukrayna NATO hedeflerinden vazgeçmeli ve askerlerini Ukrayna'nın Rusya tarafından talep edilen ve çoğunlukla Rusya tarafından kontrol edilen dört bölgesinin topraklarının tamamından çekmeli. Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, Diplomatik Hizmet Günü münasebetiyle yaptığı konuşmada Moskova'nın yasal ulusal çıkarlarının gözetildiği görüşmelere hazır olduğunu yineledi. NATO'ya katılmak ve mümkünse kaybettiği toprakların kontrolünü geri almak isteyen Kiev, o dönemde bu tür koşulların teslimiyetle eşdeğer olacağını söyledi.

Ukrayna'nın doğusundaki çatışma 2014 yılında Ukrayna'daki Maidan Devrimi'nde Rusya dostu bir devlet başkanının devrilmesi ve Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesinin ardından Rusya destekli ayrılıkçı güçlerin Ukrayna silahlı kuvvetleriyle savaşmasıyla başladı. Şubat 2022'de Putin binlerce asker göndererek tam ölçekli bir savaşı tetikledi. Trump seçim kampanyası sırasında savaşı bir günde sona erdirme sözü verdi ve ABD'li yetkililer İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'daki en ölümcül çatışmayı sona erdirmek için Ukrayna ve Rusya ile görüşmelerde bulundu. Putin, Ukrayna'daki Rusça konuşanları korumak ve Ukrayna'nın NATO'ya olası üyeliğinin Rusya'ya yönelik ciddi bir tehdit olduğunu söylediği duruma karşı koymak için özel bir askeri operasyon gerektiğini söyledi.

ABD’nin Ukrayna’ya yaklaşımı

Silahların kontrolünü de denetleyen kariyer sahibi bir diplomat olan Ryabkov, Rusya'nın ABD'nin Ukrayna'ya yaklaşımında büyük bir değişiklik görmediğini söyledi ve Moskova ile ültimatom diliyle konuşulmayacağı konusunda uyardı. Ryabkov, “Yaşananların temel nedeni olan sorunlar çözülmeden bir anlaşmaya varmak mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla, varyasyonlar ve yarım önlemler bizim gitmeye hazır olduğumuz bir yol değil” dedi.

Ukrayna ve ABD'nin başını çektiği Batılı destekçileri Rusya'yı sömürge tarzı bir toprak gaspı yapmaya çalışmakla suçlarken Kiev'in destekçileri de yüz milyarlarca dolar değerinde silah tedarik ederek Rus güçlerini yenme sözü verdi. Moskova, Kırım ile doğu ve güney Ukrayna'daki dört bölge de dahil olmak üzere Ukrayna'nın yaklaşık yüzde 20'sini kontrol ediyor. Cephe hattındaki açık kaynaklı verilere göre Rusya dört bölgenin tamamının Rusya'nın bir parçası olduğunu iddia etse de, sahadaki kuvvetleri bölgenin yüzde 70 ila yüzde 80'ini kontrol ediyor ve yaklaşık 26 bin km kare hala Ukrayna birliklerinin elinde bulunuyor.