Gazze’de rehinelerin bugün serbest kalması bekleniyor

Gazze'de İsrail ve Hamas arasında bu sabah yürürlüğe giren ateşkes ve saatler sonra gerçekleşecek rehine serbest bırakma süreci, Orta Doğu'yu altüst eden 15 aylık savaşın sona ermesinin yolunu açıyor. Hamas yanlısı medya erken saatlerde İsrail güçlerinin Gazze'nin Refah bölgesinden Mısır ve Gazze arasındaki sınır boyunca uzanan Philadelphi koridoruna doğru çekilmeye başladığını yazdı.

6 hafta sürecek

Ateşkes anlaşması Mısır, Katar ve ABD'nin arabuluculuğunda aylardır süren müzakerelerin ardından ve ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın 20 Ocak'taki yemin töreninin hemen öncesinde imzalandı. Üç aşamalı anlaşmanın ilk aşaması altı hafta sürecek ve bu süre zarfında kalan 98 rehineden 33'ü (kadınlar, çocuklar, 50 yaş üstü erkekler, hastalar ve yaralılar) yaklaşık 2,000 Filistinli mahkum ve tutukluya karşılık serbest bırakılacak.

Bunlar arasında, bazıları düzinelerce İsraillinin ölümüne yol açan saldırılardan hüküm giymiş grupların üyeleri olan 737 erkek, kadın ve genç yaştaki mahkûmun yanı sıra savaşın başlangıcından bu yana gözaltında tutulan yüzlerce Gazzeli Filistinli de bulunuyor. Üç kadın rehinenin pazar günü öğleden sonra Kızıl Haç aracılığıyla 30'ar mahkum karşılığında serbest bırakılması bekleniyor.

ABD'li baş müzakereci Brett McGurk, rehinelerin serbest bırakılmasının ardından, anlaşmaya göre yedi gün sonra dört kadın rehinenin daha serbest bırakılacağını, daha sonra da her yedi günde bir üç rehinenin daha serbest bırakılacağını söyledi. İlk aşamada İsrail ordusu Gazze'deki bazı mevzilerinden geri çekilecek ve Gazze'nin kuzeyindeki bölgelerde yerlerinden edilen Filistinlilerin geri dönmelerine izin verilecek. ABD Başkanı Joe Biden'ın ekibi Trump'ın Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff ile yakın işbirliği içinde çalışarak anlaşmanın hayata geçirilmesini sağladı.

Savaş sonrası Gazze’de ne olacak?

Gazze’nin yeniden inşası için milyarlarca dolar ve yıllar sürecek bir çalışma gerekiyor. Ancak buna ilişkin kapsamlı bir anlaşmaya varılamaması nedeniyle Gazze'de bundan sonra ne olacağı belirsizliğini koruyor. Her ne kadar ateşkesin amacı savaşı tamamen sona erdirmek olarak açıklanmış olsa da ateşkes kolaylıkla bozulabilir. 

Neredeyse yirmi yıldır Gazze'yi kontrol eden Hamas, üst düzey liderliğini ve binlerce savaşçısını kaybetmesine rağmen ayakta kalmayı başardı. Hamas'ın yeniden iktidara gelmesine izin vermeyeceğini söyleyen İsrail, askerlerinin Gazze'deki tehditlere karşı serbestçe hareket etmesini sağlayacak bir tampon bölge oluşturma yönünde attığı bir adım olarak görülen bu adımla Gazze'nin içinde geniş bir alanı temizledi.

İsrail'de ise rehinelerin iadesi, ülke tarihinin en ölümcül tek gününe yol açan 7 Ekim'deki güvenlik zafiyeti nedeniyle Başbakan Binyamin Netanyahu ve sağcı hükümetine karşı kamuoyunda oluşan öfkeyi bir nebze dindirebilir. Ancak hükümetindeki sertlik yanlıları, Hamas'a karşı savaşın yeniden başlatılmaması halinde istifa edecekleri tehdidinde bulundu ve bu da onu Washington'ın savaşın sona ermesini istemesi ile ülkedeki aşırı sağcı siyasi müttefikleri arasında bıraktı. Eğer savaş yeniden başlarsa Gazze'de onlarca rehine geride kalabilir.