Elmasta azalan talep ve suni üretim dönemi: De Beers'ın elmas stoku 2008 krizi sonrası zirve yaptı

Dünyanın en büyük elmas üreticilerinden De Beers Group, 2008 finansal krizinden bu yana en büyük elmas stokunu oluşturarak, lüks mücevher talebini canlandırma konusundaki zorluğu gözler önüne serdi.

Çin'de talebin düşmesi, laboratuvar ortamında üretilen elmasların artan rekabeti ve pandemi sürecinde evliliklerin azalması, De Beers'ın yaklaşık 2 milyar dolarlık bir envanter biriktirmesine neden oldu. "Elmas ebedidir" sloganının yaratıcısı şirket, bu stok miktarının yıl boyunca 2 milyar dolar civarında seyrettiğini belirtti.

De Beers CEO'su Al Cook, "Bu yıl ham elmas satışları için kötü bir yıl oldu" dedi. Pandemiyle başlayan talep düşüşü nedeniyle De Beers, elmas arzını kısıtlayan önlemler aldı. Şirket, madenlerindeki üretimi geçen yıla göre yüzde 20 oranında azalttı ve son açık artırmada fiyatları düşürdü.

Ham elmaslar, sınırlı sayıda sertifikalı alıcıya (sightholder) satılıyor. Bu alıcılar, sektörün en güçlü tacirlerinden oluşuyor. 19. yüzyılda kurulan ve 20.000 kişilik bir çalışan kadrosuna sahip olan De Beers, 80 milyar dolarlık elmas piyasasında büyük bir gücü temsil ediyor. Ancak, grup bu yılın ilk yarısında gelirlerinin 2,2 milyar dolara düştüğünü, 2023'ün aynı döneminde ise bu rakamın 2,8 milyar dolar olduğunu açıkladı.

De Beers'ın en büyük rakibi Rus Alrosa, G7 ülkelerinin Ukrayna işgalinin ardından Rus elmaslarına uyguladığı yaptırımlardan etkilendi.

Anglo American, De Beers'ı ayıracak

De Beers, sahibi Anglo American tarafından ayrı bir şirket olarak yeniden yapılandırılıyor. Anglo American, rakibi BHP'den gelen 39 milyar sterlinlik satın alma teklifini savuşturduktan sonra De Beers'ı satma sözü verdi. Anglo CEO'su Duncan Wanblad, zayıf elmas piyasası nedeniyle bu sürecin karmaşık olabileceğini belirtti.

Satışları artırmak amacıyla De Beers, Ekim ayında "doğal elmaslar" temalı bir pazarlama kampanyası başlattı. Bu kampanya, 20. yüzyılın ikinci yarısındaki ünlü reklam kampanyalarını hatırlatıyor. Al Cook, Şubat 2023'ten beri De Beers'ın başında bulunuyor ve bağımsız bir De Beers için reklam ve perakende yatırımlarını artıracaklarını söyledi. Şirket, mağaza ağını 40'tan 100'e çıkarmayı hedefliyor.

Cook, "Bu kampanya, bağımsız bir De Beers'ın nasıl olacağına dair erken bir gösterge. Bağımsız hale gelirken madenciliğe odaklandığımız kadar pazarlamaya da odaklanacağız" dedi.

Elmas pazarında ABD ve Çin etkisi

Bu yıl Çin'deki zayıf talep, piyasaya önemli bir darbe vurdu. Genellikle elmas ithal eden Çinli kuyumcular, stoklarını azaltmak için işlenmiş taşları ihraç etmeye başladı.

Laboratuvarda üretilen elmaslar, doğal elmasların yirmide biri kadar maliyetle satılıyor ve bu durum özellikle ABD'de büyük bir rekabet oluşturuyor. ABD, dünya elmas pazarının yarısını oluşturarak sektörde büyük bir rol oynuyor.

Lüks şarap piyasasında sert düşüş

Cook, gelecek yıl küresel düzeyde "kademeli bir toparlanma" beklediğini belirtti. ABD'deki perakende toparlanmasının ilk işaretlerini gördüklerini söyleyen Cook, mücevher ve saat alımlarında kredi kartı verilerinin artış gösterdiğini ifade etti.

Bağımsız analist Paul Zimnisky, De Beers'ın ham elmas satışlarının bu yıl yüzde 20 oranında düşmesi beklenirken, 2023'te bu düşüşün yüzde 30 olduğunu belirtti. Zimnisky, 2025'te küresel elmas satışlarının yüzde 6 artarak 84 milyar dolara ulaşmasını bekliyor.

Suni üretim artacak

E-ticaret sitesi Angara’nın CEO’su Ankur Daga, 2024'te ABD'de üretilen pırlanta yüzüklerde kullanılan elmasların yarısının suni olacağını tahmin ediyor. Bu oran 2018 yılında sadece yüzde 2 seviyesinde gerçekleşmişti. Altı yılda gelen bu artış suni elmasın sektördeki hakimiyetinin ne kadar güçlendiğini işaret ediyor. Öte yandan Daga, elmasın 100 yıla yakın bir süredir yatırım aracı olarak değerlendirildiğini ancak bu anlayışın da değişmeye başladığını aktardı.

Ankur Daga elmas fiyatları yakın gelecekte yüzde 12-20 arasında bir gerileme gösterecek. Fiyatlar 2022 yılında zirveye ulaşmıştı. Ortalama kalitedeki bir karat elmas 6500 doların üzerindeydi. Zimnisky Global Rough Diamond Price Index'te yer alan verilere göre elmas fiyatları son 1 yılda yüzde 16,8 geriledi.