Çin ABD tarifelerine rağmen yüzde 5 büyüme hedefi belirledi

Çin, 2025 yılı için yaklaşık yüzde 5 oranında ekonomik büyüme hedefi belirledi. Bu hedef, yetkililerin yılın ilerleyen dönemlerinde daha fazla teşvik politikası uygulayacağı beklentisini artırıyor. Çin hükümeti, Donald Trump ile devam eden ticaret savaşına karşı büyüme hedefini gerçekleştirmeye çalışıyor.

Başbakan Li Qiang, Çarşamba sabahı Pekin’de ulusal parlamentoya sunduğu yıllık hükümet çalışma raporunda bu hedefi duyurdu. Çin, üst üste üçüncü kez aynı büyüme hedefini belirledi, ancak bu hedefi tekrar tutturmak zor olacak.

Çin, büyüme planını desteklemek için son otuz yılın en yüksek mali açık hedefini belirledi ve yerel yönetim tahvili ihracını rekor seviyelere çıkarma sözü verdi. Bu adımlar, piyasa beklentileriyle uyumlu olarak değerlendiriliyor. Üst düzey liderler, on yılı aşkın süredir ilk kez tüketimi artırmayı çalışma raporunun en önemli önceliği haline getirdi.

Ticaret savaşına karşı büyüme hedefi

“Bu rakam, yetkililerin dış belirsizlikler ve ABD ile yaşanan ticaret gerilimleri karşısında büyümeyi destekleme konusundaki kararlılığını gösteriyor,” diyen Avustralya & Yeni Zelanda Bankacılık Grubu’nun Büyük Çin baş ekonomisti Raymond Yeung, “Bu iddialı bir büyüme hedefi ve yetkililerin büyümeyi desteklemek için daha fazla çaba göstermesi gerekecek” ifadelerini kullandı.

Li, Çin ekonomisi için hazırladığı yol haritasını Pekin’deki Büyük Halk Salonu’nda Ulusal Halk Kongresi delegelerine sundu. Aynı saatlerde ABD Başkanı Donald Trump, Kongre’ye hitaben yaptığı konuşmada gümrük tarifesi politikasını “Amerika’yı yeniden zengin yapma” stratejisi olarak tanımlıyordu.

Bir gün önce, ABD Başkanı Trump, Çin’den gelen mallara ek yüzde 10 vergi koyduğunu duyurdu. Bu adım, geçen yıl Çin’in ekonomik büyümesinin neredeyse üçte birini sağlayan ihracat sektörünü zora sokabilir. Trump’ın seçim kampanyasında sözünü ettiği yüzde 60’lık vergi seviyesine çıkılması halinde, dünyanın ikinci en büyük ekonomisi bu yıl ciddi bir büyüme kaybı yaşayabilir.

Ekonomik zorluklar ve piyasa tepkileri

Li konuşurken, denizaşırı yuan dolara karşı yüzde 0,2 değer kaybetti, Çin’in 10 yıllık devlet tahvili getirileri bir baz puan düşerek yüzde 1,75’e geriledi. Hang Seng Çin İşletmeleri Endeksi erken işlemlerde yüzde 2,5 yükseldikten sonra kazançlarını azalttı. Anakaradaki CSI 300 Endeksi ise küçük kazançlar elde ettikten sonra yüzde 0,1 düştü.

Devlet Başkanı Xi Jinping’in belirlediği güçlü büyüme hedefi, ekonomi yönetiminin daha agresif teşvik politikaları uygulamasını gerektirebilir. Politikacılar aynı zamanda iç sorunlarla da mücadele ediyor. Zayıf talep nedeniyle ülke, 1960’lardan bu yana en uzun deflasyon sürecine girme riski taşıyor. Ayrıca, emlak sektöründeki kriz henüz dibe vurmuş değil.

Bu hedefin, “zorluklarla doğrudan yüzleşme ve sonuç elde etmek için sıkı çalışma kararlılığımızı” yansıttığını belirten Li, “Büyüme oranını yüzde 5 civarında belirlerken istihdamı istikrara kavuşturma, riskleri önleme ve halkın refahını artırma ihtiyacını göz önünde bulundurduk” dedi.

Mali teşvik ve yatırım planları

Hükümet, kamu harcamalarını artırmak amacıyla altyapı gibi alanlara yönelik özel tahvil satışlarını artırma planını açıkladı. Bu harcamalar, resmi bütçe açığı hesaplamalarına dahil edilmiyor.

Bloomberg’in resmi rakamları baz alarak yaptığı hesaplamalara göre, geniş kapsamlı hükümet bütçe açığı hedefi 2025 yılında GSYİH’nin yüzde 9,9’una ulaşarak rekor seviyeye çıkacak.

Yetkililer, 1,3 trilyon yuan (179 milyar dolar) değerinde özel devlet tahvili satmayı planlıyor. Bu gelirlerin 300 milyar yuanı, hane halkının tüketim malları satın almasına yönelik bir sübvansiyon programını finanse etmek için kullanılacak ve programın büyüklüğü 2024’e kıyasla iki katına çıkacak. Kalan fonlar ise büyük altyapı projeleri ve işletmelerin ekipmanlarını yenilemeye teşvik edilmesi için ayrılacak.

Tüketim ve sosyal refah önlemleri

Li, ekonomi politikalarının odağının halkın yaşam standartlarını iyileştirmek ve tüketimi teşvik etmek olacağını vurguladı. “Tüketim” kelimesi hükümet raporunda 27 kez geçti ve bu, en az son on yılın en yüksek seviyesi. Buna karşılık, Xi’nin yüksek teknoloji üretimi teşvik eden “yüksek kaliteli kalkınma” sloganı geçen yıla kıyasla daha az kullanıldı.

Li, emekli maaşlarının artırılması ve sağlık sigortasına yönelik kamu sübvansiyonlarının yükseltilmesi gibi bazı sosyal refah önlemlerini sıralasa da, çocuk bakım sübvansiyonları için belirli bir bütçe taahhüdünde bulunmadı. Bu durum, açıklamada daha somut rakamlar bekleyenleri hayal kırıklığına uğrattı. Emekli maaşı artışı, geçen yıl uygulanan artış seviyesinde kaldı.

Piyasalar daha fazla teşvik bekliyor

Tüketim malları sübvansiyon programının yalnızca geçici bir harcama artışı sağlaması bekleniyor. Hane halkı, belirsiz iş piyasası nedeniyle harcamaları artırmak yerine tasarrufa yönelmeye devam edebilir.

Ekonominin görünümüne dair bazı olumlu işaretler de mevcut. DeepSeek’in yapay zeka alanındaki son büyük atılımı piyasa duyarlılığını artırdı. Ayrıca, Xi ve yerli teknoloji devleri arasında gerçekleşen nadir bir toplantı da umutları artırdı.

Ancak, Trump’ın belirsiz tarifeleri ve ABD ile Çin arasındaki teknoloji hakimiyeti mücadelesi nedeniyle bu ivmenin ne kadar süreceği merak konusu. Bloomberg’in 77 analist üzerinde yaptığı bir anket, Çin ekonomisinin 2025’te yalnızca yüzde 4,5 büyüyeceğini öngörüyor. Bu da yetkililerin karşı karşıya olduğu zorlukları gözler önüne seriyor.