Avrupa'nın askeri gücü ABD desteği olmadan Rusya'ya nasıl karşı koyabilir?

Geçen ay yaklaşık 10 bin NATO askeri, Rusya'nın komşusunu geniş çaplı işgalinin ardından oluşturulan yeni bir hızlı tepki gücünü test etmek üzere Ukrayna sınırından sadece birkaç kilometre ötede tatbikat yaptı. Bu askeri güç gösterisinde ABD'nin yer almaması alışılmadık bir durumdu. Şimdi Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü içindeki ve çevresindeki insanlar Avrupalıların tek başlarına bir tatbikattan daha fazlasını yapıp yapamayacaklarını merak ediyor. Kiev'in ateşkesi kabul etmesi ve Moskova'nın çatışmaları sona erdirmek için acele etmeyeceği sinyalini vermesinin ardından ABD'nin bu hafta Ukrayna'ya yeniden askeri destek vermesinden sonra bile Amerika'nın NATO güvenlik garantilerine bağlılığı şüphe altında. ABD'nin Rusya'ya yönelik diplomatik desteği ve Trump yönetiminin Avrupa'ya yönelik soğukluğu endişeleri artırıyor.

Bu da bazılarının bir zamanlar akla gelmeyen bir soruyu sormasına yol açıyor: Atlantik ötesi ilişkiler daha da kötüleşirse Avrupa ABD desteği olmadan Rusya'ya karşı kendini savunmak zorunda kalabilir mi? Atlantik ötesinde görev yapmış Amerikalı subaylar ve yetkililer böyle bir senaryoda Avrupa'nın güçlü bir yumruk olacağını söylüyor.

Birlikte güçlü bir orduları var

Avrupa önemli hava savunma ve istihbarat yeteneklerinden yoksun ancak orduları birlikte devasa bir hava kuvveti, dev bir donanma ve zorlu bir ordu oluşturuyor. Soğuk Savaş'tan sonra küçülen kara kuvvetleri şimdi yavaş yavaş yeniden inşa ediliyor ve gelişmiş ekipmanlar ekleniyor. Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin de gösterdiği gibi bir savaş ölümcül ve son derece yıkıcı olabilir ve nükleer savaş riskini artırabilir. Ancak stratejistlere göre konvansiyonel bir savaşta Rusya Avrupa'ya karşı zorlanacaktır.

Avrupa’nın Rusya’ya saldırma düşüncesi yok

NATO üyeleri Rusya'nın birkaç yıl içinde, özellikle de Ukrayna barış anlaşması Moskova'nın silahlı kuvvetlerini yeniden inşa etmesine izin verirse, Avrupa'ya daha bir saldırı düzenleyebilecek kadar güçlü olabileceğini söylediler. Asıl soru, yeniden yapılandırılmış bir Rus ordusunun Avrupa topraklarını ele geçirip geçiremeyeceği. NATO'nun eski yüksek müttefik komutanı emekli ABD Hava Kuvvetleri Generali Philip Breedlove, “Putin'in ordusunda gördüğümüz kadarıyla yeteri kadar büyük değiller. Ukrayna ile mücadelede çok zorlandılar” dedi. Breedlove, Moskova'nın Kırım Yarımadası'nı ele geçirerek Ukrayna'ya ilk saldırısından 11 yıl sonra ve tam ölçekli işgalinden üç yıl sonra, daha küçük bir Ukrayna gücü tarafından “ordularının yok edildiğini” söyledi. 

Breedlove ve diğerlerinin Avrupa'nın Rusya ile bir savaşa girme ihtimaline olumlu bakmalarının nedeni Rusya'nın Avrupa'ya saldırma olasılığı. Avrupa'nın Rusya'ya saldırmak gibi bir düşüncesi yok. Üç yıl önce Rusya'nın Kiev'i ele geçirme girişimini durduran Ukrayna güçlerinin de gösterdiği gibi, toprakları savunmak almaktan daha kolay.

Başkan Trump'ın Ukrayna'ya yardımı engellemesinin ardından son günlerde gündeme gelen bir uyarı, ABD'nin Avrupa'nın NATO faaliyetlerini aktif olarak engellemesi. Eski bir NATO planlamacısı ve şu anda Avrupa Birliği Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü'nde araştırma analisti olan Giuseppe Spatafora, “Bu artık tamamen hayal edilemez değil” dedi.

En önemli eksiği hava savunması

Avrupa kuvvetleri hayati önem taşıyan istihbarat, gözetleme ve keşif, nakliye uçakları ve komuta-kontrol için ABD'ye güveniyor. Rusya ile mücadelede belki de en kritik olanı Avrupa'nın hava savunmasındaki eksiklikler. Rusya Ukrayna'nın kasaba ve şehirlerini füze ve roketlerle yerle bir etti. Yine de Avrupa orduları birlikte, sürekli eğitimlerle geliştirdikleri önemli savunma kabiliyetlerine sahip. Tatbikatların ölçeği arttı ve odak noktası kolektif savunmaya kaydı. NATO yetkilileri, ABD'nin şubat ayındaki tepki gücü tatbikatına katılmamasının büyük ölçüde asker rotasyonlarından ve Avrupa'nın bu çabaya öncülük etme girişiminden kaynaklandığını söyledi.

NATO'nun 32 üyesi geçen bahar Soğuk Savaş'tan bu yana en büyük tatbikatlarını düzenlediler. 90 bin civarında asker, 80'den fazla uçak ve bin 100 savaş aracının katıldığı tatbikatın büyük bir kısmı ABD'den geldi. NATO'nun Avrupa Müttefik Yüksek Komutanı ABD Ordusu Generali Christopher Cavoli ocak ayında yaptığı açıklamada NATO'nun bu yıl yaklaşık 100 ayrı tatbikat planladığını duyurdu. Tatbikatların çoğu Avrupa'da ya da yakınlarında gerçekleştiriliyor.

Avrupalı liderler, geçen hafta Brüksel'de yapılan zirve toplantısı da dahil olmak üzere yeni askeri üretim için fon sağlamaya çalışıyorlar. Bu çaba Trump'ın baskısıyla yeni bir aciliyet kazandı. Avrupalıların ABD'nin katılımı olmadan nasıl savaşabilecekleri NATO ülkeleri için yeni bir soru. Avrupa'nın yatırımları kıtanın savunmasını güçlendirecek olsa da bu teçhizat ve birlikler ABD'nin katılımı ve hatta liderliği üzerine kurulu NATO savaş planlarının ve komuta yapılarının bir parçası.

Kendi savaş planları üzerinde çalışıyorlar

NATO dışında Avrupa'nın kıta çapında bir askeri komutanlığı yok. ABD, müttefik Avrupa hükümetlerinin rakip askeri gruplar oluşturma çabalarını engelleyerek ya da bastırarak bunu sağlamak için on yıllarını harcadı. Avrupalılar defalarca çok uluslu bir savaş gücü kurmaktan bahsettiler ancak çok az ilerleme kaydettiler. İttifak yetkilileri, Avrupalıların ABD olmadan kolektif savunmanın nasıl olabileceği üzerine kafa yorduklarını ve bunun için bir başlangıç noktasının NATO'nun farklı kuvvet seviyelerine uyarlanabilen kendi savaş planları olabileceğini söylüyorlar. Ayrıntılı planlar gizli. Yine de Soğuk Savaş döneminde olduğu gibi bugün de NATO'nun temel yaklaşımı, ABD'den takviye gelene kadar Rus saldırganları durdurmak için Avrupa'daki mevcut güçleri kullanmak. 

Ayrıntılı, esnek ve detaylı planlar gizlidir. Yine de Soğuk Savaş döneminde olduğu gibi bugün de NATO'nun temel yaklaşımı, ABD'den takviye gelene kadar Rus saldırganları durdurmak için Avrupa'daki mevcut güçleri kullanmaktır. Avrupa, eksiklikleri olsa bile NATO planlarını kendi savunma planları için bir temel olarak kullanabilir. Washington'ın bir çatışmaya katılmayı reddetmesi halinde eksiklikleri giderebilecek yetenekler geliştirmek, Avrupa'nın askeri modernizasyon faturasını kabartacak bir girişim.