Almanya’nın borç freni reformu tahvil piyasasını sarsabilir

ABD’de Donald Trump’ın yeniden seçilmesinin ardından tahvil yatırımcıları, piyasalardaki bir sonraki büyük satış dalgasının nereden geleceğini anlamaya çalışıyor. Ancak analistler, yatırımcıların gözünü ABD’ye dikmek yerine Avrupa’ya çevirmesi gerektiğini düşünüyor. Özellikle Almanya’nın kamu harcamalarını sıkı denetim altında tutan ve tahvil arzını sınırlayan “borç freni” kurallarındaki olası reformlar, küresel tahvil piyasalarını sarsabilir.

Bund’lar Euro Bölgesi’nin temel taşı

Almanya’nın devlet tahvilleri olan Bund’lar, Euro Bölgesi’nin finansal yapısında kritik bir rol oynuyor. Bölgedeki faiz oranlarının referans noktası olan Bund’lar, aynı zamanda küresel tahvil piyasaları için bir çıpa görevi görüyor. 2019’da Euro Bölgesi’nde durgunluk endişeleri arttığında, Bund’lara olan yoğun talep nedeniyle getiriler negatif bölgeye düşmüştü.

Almanya, mali disiplin açısından yalnızca Avrupa’da değil, dünya çapında da en güçlü ülkeler arasında yer alıyor. Bu nedenle Bund’lar, tıpkı ABD Hazine tahvilleri gibi kriz dönemlerinde yatırımcılar için güvenli liman olarak görülüyor. Ancak Almanya’nın sıkı mali politikaları, piyasa dinamiklerini de belirleyen önemli bir unsur olarak öne çıkıyor.

ABD tahvil piyasası Bund’lardan etkilenebilir mi?

Genellikle ABD Hazine tahvillerinin (Treasuries) getirileri, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) politika faizine ilişkin beklentilere bağlı olarak şekillenir. Ancak bazı analistlere göre, tahvil piyasalarını değerlendirirken sadece faiz politikalarına odaklanmak yeterli değil. Tahvil arzının da fiyatlamalar üzerinde önemli bir etkisi bulunuyor.

Bu noktada Bund’ların durumu kritik hale geliyor. Almanya’nın sıkı borçlanma kuralları nedeniyle Bund’lar kıt bir varlık olarak kabul edilirken, ABD Hazine tahvilleri piyasada bol miktarda bulunuyor. Tahvil arzındaki değişimler, iki ülkenin tahvil getirileri arasındaki farkı da doğrudan etkileyebilir. Uzmanlar, Almanya’daki olası bir borç freni reformunun Bund arzını artırabileceğini ve bunun ABD tahvil piyasasını da etkileyebileceğini öngörüyor.

Borç freni reformu ne anlama geliyor?

Almanya’nın borç freni yasaları, dünya genelindeki en katı mali kurallar arasında yer alıyor. Mevcut düzenlemeye göre, Alman hükümeti yıllık bütçe açığını GSYH’nin sadece %0,35’i ile sınırlı tutabiliyor. Piyasalar Almanya’ya uzun vadeli borçlanma imkânı sunsa bile hükümet bu kurallar nedeniyle fazla borçlanamıyor.

Ancak bu sıkı mali disiplinin bazı olumsuz sonuçları da var. Özellikle kamu altyapısına yapılan yetersiz yatırımlar, son dönemde büyük bir tartışma konusu haline geldi. Bundesbank Başkanı Joachim Nagel, geçtiğimiz günlerde Financial Times’a yaptığı açıklamada, savunma harcamalarının artırılması ve ülkenin altyapısının modernize edilmesi için mali alanın genişletilmesini desteklediğini belirtti.

Borç freni reformu, iki şekilde hayata geçirilebilir. İlk olarak, hükümetin yapısal bütçe açığı oranı %1’e yükseltilebilir. İkinci seçenek ise borç freni yasasının kriz dönemlerinde esnetilmesine olanak tanıyacak yeni düzenlemeler getirilmesi. Ancak Almanya Anayasa Mahkemesi, hükümetin kriz durumlarında borç frenini askıya alma yöntemine itiraz ederek bu seçeneği zorlaştırdı.

Tahvil piyasaları nasıl tepki verir?

Eğer Almanya, borç freni reformu yaparsa, piyasadaki Bund arzı artacak. Uluslararası ölçekte bu artış ılımlı olsa da, yatırımcılar için büyük anlam taşıyor. Finans piyasaları, kıt bir varlık üzerindeki kısıtlamaların kaldırılmasına genellikle hassas tepki veriyor.

Nitekim, Almanya seçimleriyle ilgili haberlerin ardından Bund getirilerinde %0,20 puanlık bir yükseliş yaşandı. Bu artış, yatırımcıların Almanya’nın borç freni reformuna dair beklentilerini fiyatlamaya başladığını gösteriyor.

Ancak reformun gerçekleşmesi için parlamentoda üçte iki çoğunluğun sağlanması gerekiyor. Siyasi belirsizliklerin yoğun olduğu bir dönemde, bu desteğin sağlanıp sağlanamayacağı net değil. Ancak piyasalardaki hareketlilik, reform ihtimalinin şimdiden fiyatlandığını gösteriyor.

Küresel etkiler

Almanya’daki borç freni reformunun sadece Avrupa değil, küresel tahvil piyasaları üzerinde de etkisi olabilir. Bugün birçok gelişmiş ekonomi ciddi mali zorluklarla karşı karşıya. Kamu borçlarını sürdürülebilir seviyeye çekmek, birçok hükümet için büyük bir meydan okuma anlamına geliyor. Fransa’daki borç krizinin de gösterdiği gibi, mali disiplini sağlamak için yeterli siyasi irade her zaman bulunamayabiliyor.

Eğer Almanya borç freni reformunu gerçekleştirirse, bu diğer ülkelerin devlet tahvillerinin getirilerini de yukarı çekebilir. Küresel tahvil piyasalarındaki bu tür bir değişim, kamu borçlarını yönetmeyi daha da zor hale getirebilir. ABD bile bu sürecin yankılarını hissedebilir.

Almanya’nın mali politikalarındaki değişiklikler, yalnızca Avrupa değil, dünya ekonomisi için de önemli bir dönüm noktası olabilir. Reform sürecinin nasıl şekilleneceği ve piyasaların buna nasıl tepki vereceği önümüzdeki aylarda daha netlik kazanacak.