Türkiye'nin sera gazı emisyonu arttı

1990 yılında kişi başına düşen toplam sera gazı emisyonu 4,1 ton karbondioksit eşdeğeri (eşd.) olarak ölçülürken, bu rakam 2022'de 6,6 ton, 2023'te ise 7 tona yükseldi.

Sektörlere göre emisyon dağılımı

Enerji sektörü, toplam sera gazı emisyonlarının büyük kısmını oluşturarak en yüksek emisyona sahip sektör oldu. 2023 yılı itibarıyla toplam sera gazı emisyonlarının yüzde 73,8'i enerji sektöründen, yüzde 12'si tarımdan, yüzde 11,8'i endüstriyel işlemlerden ve yüzde 2,3'ü ise atık sektöründen kaynaklandı.

Enerji sektörünün emisyonları, 2023 yılında 1990 yılına göre yüzde 208,8 artış gösterdi. Bir önceki yıla göre ise yüzde 10,3'lük bir artış yaşandı ve 442,2 milyon ton karbondioksit eşdeğeri olarak hesaplandı.

Endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı emisyonları, 1990 yılına kıyasla yüzde 207,2 artış gösterse de bir önceki yıla göre yüzde 1,4 azalarak 70,9 milyon ton karbondioksit eşdeğeri olarak kaydedildi. Tarım sektörü emisyonları ise 1990 yılına göre yüzde 38,4 artarken, bir önceki yıla göre sadece yüzde 0,3'lük bir artış yaşandı ve 71,8 milyon ton karbondioksit eşdeğeri olarak hesaplandı.

Atık sektöründeki değişimler

Atık sektöründen kaynaklanan emisyonlar, 1990 yılına göre yüzde 36,4 arttı ancak bir önceki yıla göre yüzde 12,2 oranında bir düşüş yaşandı. 2023 yılı itibarıyla bu sektörden kaynaklanan emisyon 14,1 milyon ton karbondioksit eşdeğeri olarak hesaplandı.

Karbondioksit emisyonlarının dağılımı

2023 yılı itibarıyla, toplam karbondioksit emisyonlarının yüzde 87,4'ü enerji sektöründen kaynaklandı. Bu oran, çevrim ve enerji alt kategorisinden gelen yüzde 31,4'lük payla birlikte, enerji kaynaklı emisyonların ne kadar büyük bir paya sahip olduğunu gösteriyor. Endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı ise yüzde 12,3'lük bir paya sahipken tarım ve atık sektörlerinin toplam payı sadece yüzde 0,3 olarak belirlendi.

Metan ve N2O emisyonlarının kaynağı

Metan emisyonlarının 2023 yılı verilerine göre yüzde 55,4'ü enterik fermentasyon kaynaklıdır. Tarım sektörü, metan emisyonlarının yüzde 63,7'sini oluştururken, enerji sektörü yüzde 18,4 ve atık sektörü ise yüzde 17,9 paya sahip olmuştur.

N2O emisyonları ise büyük oranda tarımsal topraklardan kaynaklanmaktadır. Tarım sektörü, toplam N2O emisyonlarının yüzde 78,4'ünü oluşturuyor. Bu sektörü, enerji (yüzde 12,1), atık (yüzde 6,0) ve endüstriyel işlemler (yüzde 3,5) takip ediyor.

2030 hedefleri ve gereken azaltım

Türkiye'nin 2030 hedefleri doğrultusunda, 523,9 milyon ton karbondioksit eşdeğeri olan emisyon seviyesinin yüzde 35 azaltılması hedefleniyor. Bu hedefe ulaşmak için 2030 yılına kadar emisyon miktarının 340 milyon ton karbondioksit eşdeğerine indirilmesi gerekiyor.