Türkiye’de halka arz hacmi düştü, yatırımcı ilgisi sürüyor

KPMG’nin 2024 yılı Halka Arz Piyasası Raporu yayımlandı. Rapora göre, küresel piyasalarda belirgin bir toparlanma gözlenmezken, Hindistan halka arz hacmi açısından tarihinde ilk kez zirveye çıkarak ABD ve Avrupa’yı geride bıraktı. Türkiye’de ise halka arz hacmi ve işlem sayısında düşüş yaşandı.

Hindistan halka arzda liderliği aldı

2024 yılı küresel halka arz piyasaları için durağan bir yıl olmaya devam etti. Global halka arz hacmi, 2023 yılında olduğu gibi 120 milyar dolar seviyesinde kalırken, işlem sayısı 1.325’ten 1.340’a hafif bir artış gösterdi. Hindistan, tarihinde ilk kez halka arz hacmi sıralamasında ABD’yi yaklaşık ikiye, Avrupa’yı ise iki buçuk kat geride bırakarak küresel liderliği ele geçirdi.

Kuzey ve Güney Amerika’da halka arz hacmi 24 milyar dolardan 34 milyar dolara yükselerek yüzde 41,7 artış gösterdi. Avrupa, Orta Doğu ve Afrika bölgesinde halka arz hacmi yüzde 54,5 artarak 22 milyar dolardan 34 milyar dolara yükseldi. Avrupa’da halka arzlardan elde edilen gelir bir önceki yılın iki katına çıkarak 18 milyar dolara ulaştı. Buna karşılık Asya-Pasifik bölgesinde halka arz hacmi yüzde 28,7 düşerek 73 milyar dolardan 52 milyar dolara geriledi.

Türkiye’de halka arz hacmi yüzde 25 geriledi

Türkiye’de 2023 yılında 79,3 milyar TL olan halka arz hacmi, 2024 yılında yüzde 25 düşüşle 59,5 milyar TL’ye geriledi. İşlem sayısı da 54’ten 34’e düştü. Dolar bazında değerlendirildiğinde halka arz hacmi yüzde 46’lık bir azalışla 3,3 milyar dolardan 1,8 milyar dolara geriledi. KPMG raporuna göre, Sermaye Piyasası Kurulu süreçlerindeki yavaşlama bu düşüşte önemli bir faktör oldu.

Yatırımcı sayısı yüksek seviyesini koruyor

Türkiye sermaye piyasalarında yatırımcı ilgisi güçlü kalmaya devam etti. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre 2024 yılı Aralık ayı itibarıyla 6,9 milyon yatırımcı piyasada aktif olarak yer aldı. Son beş yılın ortalamasının üzerinde seyreden yatırımcı sayısı, cazip mevduat faizleri ve borsadaki performans nedeniyle 2023’e kıyasla 700 bin kişi azaldı.

Arz edilen şirket paylarına, arz tutarının 3,2 katı kadar talep geldi. 2024 yılında gerçekleşen halka arzlarda yatırımcıların yüzde 86,1’ini yurt içi bireysel, yüzde 12,8’ini ise yurt içi kurumsal yatırımcılar oluşturdu.

En büyük 5 halka arz toplam hacmin yüzde 35’ini oluşturdu

2024 yılı boyunca gerçekleşen halka arzların büyüklüğü incelendiğinde, en büyük 5 halka arzın toplam hacmi 20,6 milyar TL oldu ve Türkiye’deki toplam halka arz hacminin yüzde 35’ini oluşturdu. İlk 5 halka arzın dışında kalan ihraçların ortalama büyüklüğü ise 1,4 milyar TL olarak hesaplandı.

Tüketim ve perakende sektörü zirvede

Sektörel bazda incelendiğinde, 2024 yılında Türkiye’de toplam halka arz hacmi 59,5 milyar TL’ye ulaşırken, 24,1 milyar TL’lik hacim ve 14 işlemle tüketim ve perakende sektörü lider oldu. Bu sektörü, 12,6 milyar TL hacim ve 8 işlemle sanayi sektörü, 6,7 milyar TL hacim ve 5 işlemle teknoloji sektörü takip etti.

Borsa enflasyonun altında kaldı

Türkiye’de 2024 yılı itibarıyla gerçekleşen 34 halka arzın 24’ü Borsa İstanbul’un en büyük pazarı olan Yıldız Pazar’da işlem görmeye başladı. Ancak, BIST 100 endeksi yıllık bazda yüzde 31,6 artış gösterirken, TÜFE endeksindeki yüzde 44,4’lük artışın gerisinde kaldı. Bu durum, borsanın enflasyon karşısında reel olarak değer kaybettiğine işaret etti.

Halka arz piyasasında belirsizlik sürüyor

2024 yılı için halka arz piyasasında belirsizlikler devam ediyor. Batı ülkelerinde faiz indirimlerinin başlaması ve ekonomik toparlanma olumlu bir hava yaratırken, Asya-Pasifik bölgesindeki düşüş eğilimi küresel piyasalardaki durgunluğun devam ettiğini gösteriyor. Türkiye’de ise borçlanma maliyetlerinin yüksekliği ve düzenleyici süreçlerdeki yavaşlama, halka arz piyasasının performansını belirleyen ana faktörler olarak öne çıkıyor.