Suriye’de neler oluyor?

Birleşmiş Milletler, Suriye'nin kuzeybatısında güvenlik güçleri ile Esad rejimi yanlıları arasında çıkan çatışmalarda 2011'deki devrimin başlangıcından bu yana en yüksek ölü sayısına ulaştığını açıkladı. BM’den yapılan açıklamada bölgedeki tüm ailelerin öldürüldüğü ve saldırıların son derece rahatsız edici olduğu belirtildi. BM İnsan Hakları Komiseri Volker Türk cinayetlerin soruşturulması ve faillerin sorumlu tutulması çağrısında bulundu. Türk yaptığı açıklamada “Kadınlar, çocuklar ve teslim olmuş savaşçılar da dâhil olmak üzere tüm ailelerin öldürüldüğüne dair son derece rahatsız edici haberler alıyoruz. Suriye'nin kuzeybatısındaki kıyı bölgelerinde sivillerin öldürülmesine derhal son verilmeli” ifadelerini kullandı. 

Perşembe günü devrik Esad rejimine bağlı savaşçıların kıyıdaki Lazkiye vilayetine bağlı Cableh'te güvenlik güçlerini pusuya düşürmesinin ardından başlayan çatışmalar, azınlıktaki Alevi mezhebine mensup sivilleri de kapsayan bir intikam saldırısı dalgasına yol açtı. Pazar günü Lazkiye'nin Banias bölgesindeki bir elektrik santralinde güvenlik güçlerinin Esad yanlıları tarafından saldırıya uğramasının ardından çatışmalar patlak verdi.

Can kaybı bini geçti

Suriye hükümeti isyanı bastırmak için takviye birlikler çağırdı ve ülkenin dört bir yanından binlerce savaşçı Suriye kıyılarına akın etti. İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) saldırıda 745 sivil, 125 Suriye güvenlik gücü mensubu ve 148 Esad yanlısı olmak üzere 1.000'den fazla kişinin öldüğünü açıkladı. İkinci bir hak grubu olan Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR) 148 sivilin Esad yanlıları tarafından öldürüldüğünü, 327 sivilin ve yakalanan savaşçıların ise Suriye güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğünü açıkladı. Suriye hükümeti kayıplara ilişkin rakamları açıklamadı.

Yedi kişilik komite kuruldu

Pazar günü Suriye'nin geçici devlet başkanı Ahmed Şara, gelişmelerin beklenen zorluklar dahilinde olduğunu söyledi ve ulusal birlik çağrısında bulundu. Arap medyası tarafından dağıtılan bir videoda, Şam'da çocukluğunun geçtiği Mazzah mahallesindeki bir camide yaptığı konuşmada “Ulusal birliği ve iç barışı korumalıyız; birlikte yaşayabiliriz” dedi. Pazar günü ilerleyen saatlerde Suriye hükümeti, Suriye'nin kuzeybatısında sivillerin ve güvenlik güçlerinin öldürülmesini soruşturmak üzere yargıçlar ve bir avukattan oluşan yedi kişilik bir komite kurulduğunu açıkladı. İç barışı sağlamak ve gerçeği ortaya çıkarmak amacıyla kurulduğu belirtilen komite, 30 gün içinde bulgularını içeren bir rapor yayınlayacak.

Suriye hükümeti sivillerin öldürülmesine “bireysel eylemlerin” yol açtığını ve savaşçıların kıyıya akın etmesinin insan hakları ihlallerine neden olduğunu söyledi. Suriye Dışişleri Bakanlığı'ndan bir danışman saldırılara 4 bin Esad yanlısının katıldığını tahmin ediyor. 

Yaptırımların kaldırılmasını zorlaştıracak

Suriye'nin yeni yetkilileri Suriye kıyılarındaki şiddet dalgasının ardından uluslararası yaptırımların, özellikle de ABD yaptırımlarının kaldırılması konusunda muhtemelen daha fazla zorlukla karşılaşacak. Şam, ülkenin istikrarının önündeki başlıca engellerden biri olarak görülen yaptırımları kaldırarak zor durumdaki ekonomisine yardım etmeleri için uluslararası güçlere başvuruyor. Batılı güçler ekonomik yaptırımların kaldırılmasında ülkenin azınlık nüfusuna saygının kilit rol oynayacağını vurguladılar.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, “radikal İslamcı teröristler” tarafından gerçekleştirildiğini söylediği saldırıları kınadı ve Şam'a faillerden hesap sorulması çağrısında bulundu. Rubio, “ABD, Hıristiyan, Dürzi, Alevi ve Kürt toplulukları da dâhil olmak üzere Suriye'nin dini ve etnik azınlıklarının yanında ve kurbanlara ve ailelerine başsağlığı diliyoruz” dedi.