Ronaldo'dan rekor transferlere: Suudi Arabistan futbolu nasıl yeniden şekillendiriyor?

Suudi Profesyonel Ligi (SPL) Orta Doğu futbolunun kurallarını yeniden yazıyor. Suudi kulüpleri artık en iyi dönemlerindeki birinci sınıf yetenekleri hedefleyerek Avrupa'nın elit ligleriyle rekabet ediyor. Lig artık piyasa değeri, yıldız oyuncuları çekme ve hatta saha içi rekabet açısından dünyanın en prestijli ligleriyle yarışıyor.

Suudi futbolunda yeni dönem

SPL, Cristiano Ronaldo'nun Ocak 2023'te Al Nassr'a yüksek profilli transferinin ardından küresel bir önem kazandı ve bu transferin anlaşması Aralık 2022'de tamamlandı. Ronaldo'nun gelişi Suudi futbolu için yeni bir dönemin sinyallerini verdi ve ligin statüsünü yükseltmeye yönelik cesur bir stratejiyle desteklendi.

Haziran 2023'te Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu (PIF) dört büyük SPL kulübü olan Al-Ittihad, Al-Ahli, Al Nassr ve Al Hilal'in yüzde 75 hissesini alarak bir değişime imza attı. Yatırım, SPL'yi dünyanın en iyi ligleri arasında konumlandırmayı ve ticari gelirini ve küresel cazibesini önemli ölçüde artırmayı amaçlıyordu. Transfermarkt'a göre son on yılda SPL'nin piyasa değeri 15 Mart 2015'teki 99,6 milyon dolardan 17 Mart 2025'te 1,1 milyar dolara fırlayarak yüzde 1020,5 gibi şaşırtıcı bir artış gösterdi. Bu artış yüksek profilli transferler, stratejik yatırımlar ve yaşlanan yıldızlar yerine birinci sınıf yetenekleri kazanmaya yönelik bir değişimle desteklendi.

Ligdeki en değerli oyuncu Jhon Durán

Ligde 18 kulüp, 181'i yabancı profesyonel olmak üzere toplam 484 oyuncuyla mücadele ediyor ve bu oyuncular ligin toplam oyuncu sayısının yüzde 37,4'ünü oluşturuyor. Al Nassr'ın son transferi Kolombiyalı Jhon Durán, Transfermarkt'a göre 43,6 milyon dolar ile ligdeki en yüksek piyasa değerine sahip. Bu mali sıçrama, Suudi Arabistan'ın en üst düzeyde rekabet etme hırsının bir göstergesi olarak elit oyunculara yapılan agresif harcamalarla desteklendi. SPL'nin küresel itibarını daha da pekiştiren anlaşmalarla 2024-2025 transfer dönemi de bir istisna olmadı.

Brezilyalı süperstar Neymar, Suudi Ligi tarihinin en pahalı transferi olmaya devam ediyor. Al Hilal, 2023 yazında Paris Saint-Germain'den 98 milyon dolar gibi rekor bir ücret karşılığında Neymar'ı kadrosuna kattı. O dönemde yetenekli kanat oyuncusunun piyasa değeri 65,3 milyon dolardı. Ancak sakatlıklarla dolu bir dönemin ardından Al Hilal, 2025 kışında sözleşmesini karşılıklı olarak feshetti ve Santos'a serbest transfer olarak dönmesine izin verdi.

Piyasa değeri en yüksek oyuncular

SPL 2024-2025 sezonu için önemli piyasa değerlerine sahip birkaç yüksek profilli yıldızla, elit futbol yetenekleri için başlıca hedef olarak kendini kanıtlamaya devam ediyor. Bunların başında 21 yaşındaki Kolombiyalı santrfor Jhon Durán (Al Nassr) geliyor. 2025 Ocak ayında Al Nassr'a transfer olduğundan bu yana piyasa değeri 43,6 milyon dolar olan Durán, kariyerinin en yüksek değerine ulaşarak muazzam potansiyelini ve hücum becerisini gözler önüne seriyor.

Hemen arkasında, Haziran 2022 ve Aralık 2023'te 65,3 milyon dolar ile zirve yapan ancak şu anda 38,1 milyon dolar olan 25 yaşındaki Fransız-Malili kanat oyuncusu Moussa Diaby (Al-Ittihad) yer alıyor. Düşüşe rağmen, müthiş hızı ve yaratıcılığı onu ligdeki en değerli isimlerden biri yapıyor.

Orta sahada, 27 yaşındaki Rúben Neves (Al Hilal), en son Mart 2021'de kaydedilen 54,4 milyon dolarlık zirve değerinden düşerek 30,5 milyon dolarlık değeriyle güçlü piyasa varlığını sürdürüyor. Defansif olarak, 24 yaşındaki çok yönlü stoper Mohamed Simakan (Al Nassr), en son Mayıs 2024'te kaydedilen kariyerinin en yüksek değeri olan 38,1 milyon dolardan biraz daha düşük olan 30,5 milyon dolar değerinde. Oyunu okuma ve arka hattı yönetme becerisi, savunma düzenlerindeki önemini pekiştiriyor.

Defansif olarak, 24 yaşındaki çok yönlü stoper Mohamed Simakan (Al Nassr), en son Mayıs 2024'te kaydedilen kariyerinin en yüksek değeri olan 38,1 milyon dolardan biraz daha düşük olan 30,5 milyon dolar (28 milyon avro) değerinde. Oyunu okuma ve arka hattı yönetme becerisi, savunma düzenlerindeki önemi pekiştiriyor. İlk beşi 29 yaşındaki üretken İngiliz forvet Ivan Toney (Al-Ahli) tamamlıyor. Şu anda 30,5 milyon dolar değer biçilen Toney, önemli bir hücum oyuncusu olmaya devam ediyor.

SPL'nin hızlı yükselişi devam edecek mi, yoksa geçmiş futbol devrimlerinin patlama ve çöküş döngülerini mi izleyecek? Eğer Suudi Arabistan mali desteğini sürdürür ve kendi yetiştirdiği yetenekleri teşvik ederse, lig küresel futbolda kalıcı bir demirbaş haline gelebilir. Ancak yüksek maliyetli transferlere olan bağımlılık ekonomik getirileri geride bırakırsa, hakimiyeti kısa ömürlü olabilir. Gelecek birkaç sezon SPL'nin kalıcı bir futbol hanedanlığı mı kurduğunu yoksa yükseldiği kadar çabuk sönen pahalı bir gösteri mi sahnelediğini ortaya koyacak.