Milyarder Ratcliffe’in Manchester United yatırımı umduğu gibi olmadı

Jim Ratcliffe'in zor durumdaki sanayi şirketlerine oynadığı kumar onu İngiltere'nin en zengin adamlarından biri haline getirdi. Sonra da dünyanın en büyük futbol kulüplerinden birine yatırım yaptı. Ratcliffe, Manchester United'ın neredeyse üçte birini satın almak için yaklaşık 1,5 milyar dolar harcadı. Hissedar olarak geçirdiği ilk yılda kulüp 1980'lerden bu yana hiç olmadığı kadar kötü bir performans sergiledi, 100 milyon sterlinden (126 milyon dolar) fazla zarar etti ve borç uçurumunun eşiğine geldi.

72 yaşındaki milyarder, rakamların nadiren tuttuğu bir sektörde mücadele eden ilk zengin futbol taraftarı değil. Ancak çok az kulüp, bir zamanlar İngiltere'nin en zengin ve en güçlü spor markası olan Manchester United gibi bir düşüşe tanık oldu. Kimya grubu Ineos aracılığıyla Ratcliffe'in spor yatırımlarının mücevheri olmaya aday olan kulüp, daha fazla maliyet kesintisinin yolda olduğu eski halinin gölgesi olmaya devam ediyor.

Daha geniş anlamda Ineos'un spor alanındaki hırsı, Premier Lig'deki rakibi Tottenham Hotspur ve Yeni Zelanda rugby takımıyla sponsorluk sözleşmelerini feshederek ve America's Cup'ı kazanmayı hedefleyen pahalı bir yelken girişimini dramatik bir şekilde rafa kaldırarak geri çekiliyor.

Premier Lig şampiyonluğu hedefi

Manchester United'ın sahada işleri yoluna koymak için zamanı azalıyor. Ratcliffe, kulübün 150. kuruluş yıldönümüne denk gelen 2028 yılına kadar bir Premier Lig şampiyonluğu daha kazanmayı hedefliyor. Şu anda takım, Everton'ın bir puan gerisinde, 15. sırada yer alıyor. Daha tehlikeli bir son tarih daha var. Manchester United'ın aralık ayı sonunda 700 milyon sterlinden fazla finansal borcu vardı. Bu borcun büyük bir kısmı, Haziran 2027'de geri ödenmesi gereken 425 milyon dolarlık özel tahvillerden oluşuyor. Haziran 2024'te sona eren mali yıla ilişkin bir rapora göre bu tahviller yaklaşık yüzde 3.8 faiz oranı ödüyor. 

Bugün takvilleri yeniden finanse etmek çok daha pahalıya mal olacak ve on yıl sonra faiz maliyetlerinde keskin bir artışa yol açacak. Bloomberg verilerine göre, en yakın rakibi Manchester City'nin sahibi City Football Group, dolar cinsinden vadeli kredileri için şu anda yüzde 7'nin üzerinde faiz ödüyor.

“Hala saygın bir marka”

Portsmouth Üniversitesi'nde muhasebe ve spor finansmanı alanında doçent olan Christina Philippou, “Manchester United hala dünya çapında saygın bir marka, bu nedenle yeniden finansman konusunda sorun yaşayacaklarını sanmıyorum. Ancak iyi bir anlaşma yapmakta zorlanacaklar. Dolayısıyla kulübün mali sıkıntılarına bir yenisinin daha eklenmesini bekleyebilirler” dedi.

Manchester United'ın CEO'su Omar Berrada, kulübün ikinci çeyrek gelirlerinde yüzde 12'lik bir düşüş bildirdiği geçen hafta yaptığı açıklamada, “Erkek takımımızın ligdeki konumunu iyileştirmenin zorluklarının farkındayız. Bunu başarmak için hep birlikte çok çalışıyoruz” dedi. Bloomberg Milyarderler Endeksi'ne göre İngiltere'nin en zengin ikinci kişisi olan Ratcliffe, Ineos aracılığıyla 13,6 milyar dolarlık bir servet biriktirdi. Başlangıçta Manchester United'ın tamamını, halen çoğunluk hissedarı olan Glazer Ailesi’nden satın almak istedi. Ancak Katar'ın da dahil olduğu uzun bir ihale sürecinin ardından Ratcliffe, kulübün yönetiminin kontrolü ile birlikte azınlık hissesine razı oldu.

Kulübün geleceği hala Glazerlar’ın elinde

Glazer Ailesi’nin 2005 yılında yüksek kaldıraçlı bir anlaşmayla Manchester United'ın kontrolünü ele geçirdi ve borç artmaya devam etti. Devirden bu yana kulüp, raporlanan hesaplara göre borç faizi için 800 milyon sterlinden fazla nakit ödeme yaptı. Ratcliffe'in yüksek profilli rolüne rağmen, Glazerlar hala kulübün geleceğini elinde tutuyor.

Amerikalı ailenin altı ay içinde kulübü satma ve Ratcliffe'i de hisselerinden vazgeçmeye zorlama seçeneği var ancak İngiliz milyarder önce kendi teklifini yapma seçeneğine sahip. Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kişi, Ratcliffe'in bu seçeneğin sunulması halinde hissesini arttırmak istediğini söyledi. Manchester United'ın azınlık hissedarlarından Infinitum'un kurucusu ve baş yatırım sorumlusu John Yetimoğlu, “Glazers dikkatlerin üzerlerinde olmamasından mutlu olmalı. Artık tüm baskı Ratcliffe'in üzerinde” diye konuştu. 

Geçen yıl Manchester United'a yaptığı yatırımı yeniden yapılandırma şekli, belki de kulübü uzun vadede nasıl yöneteceğine dair en büyük ipucunu veriyor. Ratcliffe hisselerini Ineos'tan bağımsız olan Trawlers Ltd. adlı bir satın alma aracı kullanarak satın aldı. Pahalı oyuncu transferleri yapmaya ve hem saha içinde hem de işletme içinde yeni menajerler getirmek için milyonlar harcamaya başladı.

300 milyon dolarlık yatırım

Yeni bir antrenman merkezine yatırım yaptı ve 2 milyar sterline mal olabilecek 100.000 kişilik yeni bir stadyum için yeniden geliştirme planlarına başladı. Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kişi, toplam 300 milyon dolarlık yatırımın Ineos'tan değil Ratcliffe'den geldiğini söyledi. Geçen sezonun sonunda hava değişmişti. Ratcliffe maliyetleri dizginlemek için kesintiler yapmaya başladı. Londra'daki FA Cup finaline 1.100 personelin gidiş-dönüş seyahatlerinin yanı sıra maç sonrası parti ve otel konaklamalarını da kaldırdı. Manchester United'ın performansı sahada iyileşmedikçe, bu kesintiler de arttı.

Aralık ayı ortasında Manchester United hisselerini, Ratcliff'in iki ortağıyla birlikte sahibi olduğu ve Ineos şirketler grubunun nihai ana ortağı olan Man Adası'nda kurulu Ineos Ltd. şirketine devretti. Kısacası, Manchester United bir kimya holdingine ait oldu ve yükümlülükleri de arttı.

Ratcliffe uzun zamandır zor durumdaki işletmeleri alıp maliyetleri düşüren, ürün marjlarını genişleten ve satışları artıran bir yatırımcı olarak alkışlanıyor. Ineos'un pek çok işletmesi yüksek oranda borçlu ancak Ratcliffe tartışmasız dünyanın en başarılı kimya holdingini kurdu ve yatırımcılar ona milyarlarca dolar borç vermeye hazır. 
Manchester United'ın artık Ineos imparatorluğunun bir parçası olduğu düşünüldüğünde, maliyetlerin kontrol altında tutulmasına daha fazla vurgu yapılıyor. Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kişiye göre Ineos halihazırda daha geniş spor varlıklarını gözden geçirdi ve birçok girişimine yaptığı harcamaları azaltıyor. Bununla birlikte bazı popüler olmayan kararlar da alındı. Ineos bu ay All Blacks rugby takımının sponsorluğunu bıraktı. Yeni Zelanda Rugby, anlaşmanın ihlal edildiği iddiasıyla yasal işlem başlattı.

Telegraph'ın geçen haftaki haberine göre Ratcliffe kulüp içinde tüm harcamaların mercek altına alındığı bir “sıfır tabanlı bütçeleme” politikası uyguluyor. Gazetenin haberine göre kırtasiye siparişinin bir kısmının iade edilmesi de buna dahil. Kesintiler bahis şirketi Paddy Power tarafından hicivli bir reklama bile konu oldu.

Ratcliffe harcamalarda kesintiye gidilmesinin gerekli olduğunu savundu. Sporun finansal fair play kuralları, kulüplerin üç yıl boyunca 105 milyon sterlinden fazla zarar edemeyeceğini öngörüyor. Bu da kulüplerin artık iyi olmaları ve müsabakaları kazanmaları umuduyla oyunculara aşırı harcama yapmalarına izin verilmediği anlamına geliyor. Ocak ayında Manchester United taraftarlara gönderdiği mektupta, Premier Lig'in kâr ve sürdürülebilirlik kurallarını ihlal etmemek için bilet fiyatlarının daha da artabileceğini belirtti.

Taraftarlar Manchester United'ın bir kimya imparatorluğunun parçası olup olmadığını ya da karmaşık borç yapısını umursamıyor, kazanmayı ve bunu görmek için bir bilete ne kadar ödemek zorunda olduklarını önemsiyorlar. Glazerlar’a gelince, planlarını her zaman gizli tuttular. Konuyu bilen bir kişiye göre geçen yılın sonunda United'da işlerin gidişatından hâlâ memnundular. Takım kaybetmeye devam ederse ne yapacakları belli değil.

Manchester United 200 kişiyi işten çıkarmayı planlıyor