Intel'in eski CEO'su TSMC'nin 100 milyar dolarlık ABD yatırımını eleştirdi: AR-GE'siz liderlik kolmaz

Taiwan Semiconductor Manufacturing Company'nin (TSMC) ABD'de gelişmiş üretim tesisleri için ilave 100 milyar dolarlık yatırım taahhüdüne, Intel'in eski CEO'su Pat Gelsinger'dan eleştiri geldi. Geçtiğimiz yıl sonunda görevinden ayrılmak zorunda kalan Gelsinger, bu yatırımların ABD'nin çip üretimindeki küresel liderliğini yeniden kazanmasına çok az katkı sağlayacağını ifade etti.

Gelsinger'ın bu değerlendirmeleri, Beyaz Saray'ın geçtiğimiz ay TSMC’nin dev yatırımını, en gelişmiş yarı iletkenlerin üretimini ABD topraklarına geri getirme çabalarında önemli bir adım olarak nitelendirmesinin ardından geldi.

Pat Gelsinger yaptığı açıklamada, "ABD'de AR-GE olmazsa, yarı iletkenlerde liderlik de olmaz. TSMC'nin tüm AR-GE faaliyetleri Tayvan'da gerçekleşiyor ve şirket bunları taşımak konusunda henüz herhangi bir açıklama yapmadı" dedi.

Trump yönetiminin uyguladığı gümrük tarifelerinin ABD için olumlu etkileri olduğunu belirten Gelsinger, "Bu tarifeler, TSMC gibi üreticilere ABD'de tesis kurmaları için ek teşvik sağladı" ifadelerini kullandı.

Trump Intel yerine TSMC'yi desteklemişti

Trump yönetimi döneminde ABD, Intel'in yaklaşık on yıl önce TSMC'ye kaptırdığı küresel üretim liderliğini geri kazanabileceğine dair şüpheler nedeniyle, TSMC'ye yoğun şekilde güvenmeye başlamıştı.

Gelsinger'ın Intel’den ayrılışı, şirketin üretim altyapısını yeniden inşa etmeyi de içeren kapsamlı yeniden yapılandırma planını benimsemediği şeklinde yorumlanmıştı. Yerine geçen Lip-Bu Tan, henüz kendi stratejisini kamuoyuyla paylaşmadı.

Intel yönetim kurulu ile yaşadığı iddia edilen anlaşmazlık hakkında yorum yapmaktan kaçınan Gelsinger, görevden ayrılışına ilişkin olarak, "Beş yılı aşan planımı tamamlamamıştım ancak yönetim kurulu stratejik yönde bir değişikliğe gitmeye karar verdi" ifadelerini kullandı.

TSMC ise ABD'deki tek geliştirme faaliyetlerinin mevcut süreç teknolojileriyle sınırlı kalacağını, temel araştırma ve geliştirme çalışmalarının Tayvan'da sürdürüleceğini duyurdu.

"ABD'de bir sonraki nesil transistör teknolojilerini geliştirmiyorsanız, çip üretiminde lider konumda değilsiniz demektir" diyen Gelsinger, açıklamalarını Silicon Vadisi merkezli ve kuantum bilişim, yeni nesil çip üretim teknolojileri gibi alanlarda faaliyet gösteren Playground Global isimli girişim sermayesi şirketine ortak olduktan sonra gerçekleştirdi.

ABD'nin yapay zeka avantajı

Gelsinger ayrıca, çip üretimindeki en ileri süreç teknolojilerinde geri kalmasına rağmen, ABD'nin gelecekte yapay zeka alanında küresel liderliği belirleyecek birçok teknolojide hâlâ avantajlı olduğunu vurguladı. Bu kapsamda, Çinli yapay zeka şirketi DeepSeek'in ABD şirketleri için ciddi bir tehdit oluşturduğu yönündeki yorumları da reddeden Gelsinger, "DeepSeek iyi mühendislik örneğidir, ancak temel yenilikler veya büyük atılımlar söz konusu değil" dedi.

Playground Global'ın yatırımları arasında çip üretiminde kullanılacak geleceğin litografi teknolojisinde rol alması beklenen xLight isimli girişimin yanı sıra büyük ölçekli kuantum bilgisayarları geliştiren PsiQuantum ve yapay zeka sistemleri için çip üretiminde Nvidia'yı geride bırakmayı amaçlayan d-Matrix de bulunuyor.

Gelsinger, Intel’de görev yaptığı süre boyunca Nvidia karşısında yapay zeka çiplerinde geride kalmış olsa da, yapay zekanın yaygınlaşabilmesi için yeni teknolojilere ihtiyaç duyulduğunu belirtti ve ekledi: "Yapay zeka şu anda heyecan verici olsa da, hâlâ çok pahalı. İnsan hayatının her alanında kullanılabilmesi için maliyetlerde ciddi düşüşler gerçekleşmesi gerekiyor."