Enerji dönüşümüne yatırım ilk kez 2 trilyon doları aştı ancak büyüme yavaşladı

Enerji dönüşümlerine olan yatırım 2024 yılında da artmaya devam etti.

BloombergNEF’in (BNEF) yıllık 2025 Enerji Dönüşümü Yatırım Trendleri raporuna göre, küresel düşük karbonlu enerji dönüşümü yatırımları 2024 yılında yüzde 11 artarak 2,1 trilyon dolara ulaştı. Böylece ilk kez yatırım miktarı 2 trilyın doları aştı ancak büyüme hızı, önceki üç yılın altında kaldı.

Özellikle elektrikli ulaşım, yenilenebilir enerji ve elektrik şebekeleri yatırımları artarak yeni rekorlar kırdı. Ancak gelişmekte olan yeni teknolojiler, yatırım almakta zorlanıyor. Çin, en büyük yatırımı yaparak küresel büyümenin ana sürükleyicisi oldu, ABD ve Avrupa ise geride kaldı.

Elektrikli ulaşım ve yenilenebilir enerjiye rekor yatırım

2024’te en büyük yatırım, elektrikli ulaşım alanında gerçekleşti. 757 milyar dolarlık yatırım, elektrikli binek araçlar, motosikletler, ticari elektrikli araçlar, kamuya açık şarj altyapısı ve hidrojen yakıt hücreli araçları kapsıyor.

Yenilenebilir enerjiye yapılan yatırımlar ise 728 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, rüzgar, güneş, biyoyakıt, biyokütle, jeotermal ve küçük hidroelektrik projelerini içeriyor.

Ayrıca, elektrik şebekelerine yapılan yatırımlar 390 milyar dolara yükseldi. Bu rakam, iletim ve dağıtım hatları, trafo merkezi ekipmanları ve dijital şebeke yatırımlarını kapsıyor.

BNEF, bu alanların büyük ölçekli, ticari olarak uygulanabilir ve finansman açısından daha cazip olduğunu, bu nedenle küresel yatırımların büyük çoğunluğunu çektiğini vurguluyor.

Yeni enerji teknolojileri yatırım çekmekte zorlanıyor

Buna karşılık, hidrojen, karbon yakalama ve depolama (CCS), temiz sanayi, nükleer enerji ve elektrikli ısıtma sistemleri gibi gelişmekte olan teknolojilere yapılan yatırımlar 155 milyar dolarda kaldı ve yıllık yüzde 23 düştü.

BNEF’e göre, bu alanlara yatırımın düşük olmasının ana nedenleri yüksek maliyetler, teknolojik olgunluk eksikliği ve ticari ölçeklenebilirlik sorunları.

Uzmanlar, bu sektörlerin küresel emisyon azaltımında önemli bir rol oynayabilmesi için özel ve kamu sektörlerinin daha fazla destek sağlaması gerektiğini belirtiyor. Aksi takdirde, bu teknolojilerin 2030’a kadar yaygınlaşması zor görünüyor.

Çin, küresel enerji yatırımlarında liderliğini pekiştirdi

Çin, küresel enerji dönüşüm yatırımlarının üçte ikisini tek başına gerçekleştirdi. Ülke, 2024 yılında 818 milyar dolarlık yatırım yaparak yüzde 20’lik büyüme sağladı.

Çin’in yatırımları, ABD, AB ve Birleşik Krallık’ın toplamından daha fazla oldu. ABD’de yatırım 338 milyar dolar ile sabit kalırken, AB’de 381 milyar dolara, Birleşik Krallık’ta ise 65,3 milyar dolara geriledi.

Ayrıca, Hindistan ve Kanada da küresel büyümeye katkıda bulundu. Hindistan yatırımlarını yüzde 13, Kanada ise yüzde 19 artırdı.

Net sıfır hedefi için yatırım üç katına çıkmalı

BNEF raporuna göre, küresel net sıfır emisyon hedefi için 2025-2030 yılları arasında yıllık ortalama 5,6 trilyon dolar yatırım yapılması gerekiyor. Şu anki yatırımlar bu seviyenin sadece yüzde 37’sine ulaşabiliyor.

Çin, bu hedefe en yakın ülke olarak öne çıkarken, Almanya ve Birleşik Krallık da belirlenen yol haritasına en uygun ilerleyen ülkeler arasında yer alıyor.

BNEF Başkan Yardımcısı Albert Cheung, raporla ilgili yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

"Son yıllarda enerji dönüşümüne büyük bir ivme kazandırdık ancak yapacak daha çok şey var. Özellikle sanayi sektörünün karbonsuzlaştırılması, hidrojen ve karbon yakalama teknolojileri gibi alanlarda daha fazla yatırım gerekiyor. Kamu ve özel sektör iş birliği bu teknolojilerin önünü açmanın tek yolu."

Temiz enerji tedarik zinciri ve finansman eğilimleri

BNEF raporunda, temiz enerji tedarik zincirine yapılan yatırımların 2024 yılında 140 milyar dolara düştüğü ancak 2025’te 164 milyar dolara çıkmasının beklendiği belirtildi.

Özellikle batarya üretimi, tedarik zincirinin en büyük yatırımı çektiği alan oldu. 2024’te toplam yatırımın yüzde 60’ı batarya üretim tesislerine yöneldi.

İklim teknolojisi şirketleri ise 2024’te 50,7 milyar dolar özel ve kamu sermayesi topladı, ancak bu rakam yıllık bazda yüzde 40’lık bir düşüş gösterdi.

Enerji dönüşümüyle ilgili küresel borçlanma hacmi 2024 yılında yüzde 3 artarak 1 trilyon dolara ulaştı. Ancak proje borçları azalırken, kurumsal borçlanmalar yüzde 5 arttı.