Dünya Gisèle Pelicot'nun cesaretini konuşuyor: Fransa’yı sarsan dava adalet sistemine reform getirebilir mi?

Fransa’yı sarsan tecavüz davası kadın için bir dönüm noktası. Aynı zamanda ülkedeki adalet sisteminde de reform yapılmasını sağlayabilecek bir önem taşıyor. Birleşmiş Milletler'in geçen hafta yayınladığı bir rapora göre, küresel olarak ev kadınlar için en tehlikeli yer. Raporda kadınların eşleri ya da eski eşleri tarafından öldürülmesinden bahsediliyordu ancak geçen üç ay boyunca 72 yaşındaki Dominique Pelicot ve 72 yaşındaki Gisèle Pelicot'u uyuşturulmuş bir haldeyken ziyaret ederek hareketsiz ona tecavüz eden 50 erkeğin yargılanması sırasında tüm dünyanın öğrendiği gibi ev yaşayan kadınlar için de güvenli bir sığınak değil.

Bilinmesi gerekenler

•  Fransa eylül ayında 51 kişilik bir istismar davasıyla sarsıldı. 72 yaşındaki Dominique Pelicot, 50 yıllık eşi 72 yaşındaki Gisèle Pelicot'ya tecavüz etmek için neredeyse on yıl boyunca ilaç vermekle suçlanıyor. 

• Polisin eylülde New York Times gazetesine verdiği bilgilere göre neredeyse on yıl süren istismarda Dominique Pelicot, düzinelerce erkeği para karşılığında, evine sokarak onları da karısına tecavüz ederken filme aldı.

• Aralarında Pelicot'un da bulunduğu 51 kişi, cinsel istismar için uyuşturucu kullanımına ve bu tür suçların işlenebileceği daha geniş bir kültüre ışık tutan davada yargılanıyor.

Pelicot anonim kalma hakkından feragat ederek eski kocasının tecavüzlerini gösteren videolarının mahkemede gösterilmesine izin verdi. Davada soğukkanlılığını koruyan Pelicot, “Utanç onların” dedi. Avignon'daki duruşma sırasında mahkeme dışında feministler tarafından her gün alkışlandı. Dava aynı zamanda Fransa genelinde cinsiyete dayalı şiddete karşı gösterilere de yol açtı. Bir protestocu, bunun sadece kadınların değil “herkesin meselesi” olduğunu söyledi.

Gazeteci Yvonne Roberts, The Guardian için kaleme aldığı yazıda davanın adalet sistemine olabilecek etkisini tartışmaya açtı. Roberts yazısında kadın düşmanlığının ve ataerkilliğin güçlü olanı koruma becerisi gibi dirençli olduğunu aktardı. Roberts, “Jimmy Savile Harvey Weinstein ve Jeffrey Epstein ve diğerlerinin ifşa edilmesinin ardından değişim sözü verildi. Aynı sözler, merhum Mohamed Al Fayed'in onlarca yıldır sürdürdüğü istismarın boyutlarının ve serveti sayesinde gerçekleştirdiği eylemlerin ortaya çıkmasının ardından yeniden verilecektir” ifadelerini kullandı. 

Fransa Başbakanı Michel Barnier, Fransa'da uyuşturucu kaynaklı istismar tehlikesi hakkında yeni bir kampanya ve erkek şiddeti mağdurları için fonlarla başlayarak “daha fazlasının yapılması gerektiğini” söyledi. Pelicot ise mahkemede, “Burada kendimi öfke ya da nefretle değil, toplumun değişmesi isteğiyle ifade ediyorum” dedi. Peki gerçekten değişebilir mi?

"Gurur duymalarını istiyorum"

Ifop'un ekim ayında yaptığı bir ankete göre Fransa'da her 10 Fransızdan sekizi davayı duydu ve neredeyse dörtte üçü bunun “toplumda cinsel şiddetin kalıcılığını ve önemsizleşmesini” gösterdiğine inanıyor. Fransız hukuk sisteminde tecavüz şu anda “başka bir kişiye karşı şiddet, kısıtlama, tehdit yoluyla işlenen cinsel penetrasyon” olarak tanımlanıyor. Rıza bu noktada devreye sokulabilir. Ancak rıza, zorla kontrol edilen ve reddedemeyecek kadar korkmuş bir kadından alınabilir. Bu alınabilecek en iyi önlem değil. Tecavüze ve cinsel saldırıya uğrayan kadınlar için adaleti sağlamanın zorlukları çok daha karmaşık ve köklü. Pelicot davasında rıza tartışması söz konusu bile değil. Artık eski eşi olan Dominique Pelicot’un çektiği videolar yardımıyla 72 yaşındaki kadının uyuşturulmuş olduğu soru işaretine yer bırakmayacak şekilde görülüyor. 

Kızının ve iki gelininin yasadışı fotoğraflarını da çekerek ailesini dehşete düşüren Dominique Pelicot'un bu ay sona erecek davada 20 yıl hapis cezası alması bekleniyor. Pelicot ile birlikte yargılanan ve yaşları 26 ile 74 arasında değişen sanıklardan sadece 14'ü suçunu kabul etti. Pelicot'a mahkemede neden adını değiştirmediği soruldu. “Pelicot adında torunlarım var. Onların gurur duymasını istiyorum” diye cevap verdi. Büyükanneleriyle gurur duyacakları kesin.