Çin Trump’ın istediği TikTok anlaşmasının fişini çekebilir

TikTok'un Çinli sahibi, ABD Başkanı Donald Trump'ın müttefikleri uygulamanın Amerikalı birine satışı yarışırken, Çin hükümetinden yeşil ışık beklerken isminin verilmemesi şartıyla koşuluyla konuşan görüşmelere aşina olan üç kişiye göre bir satış için müzakereleri yavaşlatıyor. Washington Post’a konuşan kaynaklar ve analistlerden birine göre Pekin'in, Trump yönetimiyle ticaret ve teknoloji politikası konusunda daha büyük tavizler içeren büyük bir anlaşma için beklerken, TikTok'un ABD operasyonlarının bir satışı onaylamak yerine kapanmasına izin vererek sert bir yaklaşım benimseme olasılığı giderek artıyor.

Bu hamle, iki ülke arasındaki gerilimin bir ticaret savaşına dönüştüğü ve Trump'ın acil ekonomik yetkilerini kullanarak bu hafta Çin'den yapılan ithalata kapsamlı gümrük vergileri getirdiği bir dönemde geldi. Pekin de buna, yüksek teknoloji ürünlerinin yapımında kullanılan minerallerin ihracatına getirilen sınırlamalar ve Google'a yönelik bir antitröst soruşturması da dahil olmak üzere kendi kısıtlamalarıyla karşılık verdi.

“Çin halkı olumlu karşılayacaktır”

Bu kararlar elden çıkarmayı müzakere ederken uygulamanın satışını veya yasaklanmasını zorlayan bir yasanın uygulanmasını askıya alarak “TikTok'u kurtarma” sözü veren Trump'ın planını baltalayabilir. Ayrıca, ülke çapında 170 milyon kullanıcının eğlence ve sosyalleşme için bağımlı olduğu bir hizmeti de yok edecektir.

Çinli teknoloji şirketlerini araştıran bir yatırımcı ve analist olan Rui Ma, böyle bir stratejinin Çin halkı tarafından Trump'a karşı durmak ve yerel olarak yaratılan bir ürünü korumak olarak olumlu görüleceğini söyledi. ABD Çin Büyükelçiliği Sözcüsü Liu Pengyu yaptığı açıklamada, işletmelerin satın alınmasına “piyasa ilkelerine uygun olarak şirketler tarafından bağımsız şekilde karar verilmesi gerektiğini” söyledi. Penyu, “Eğer Çinli şirketler söz konusu ise, Çin'in yasa ve yönetmeliklerine uyulmalıdır” diye ekledi.

Pazarlık kozu olabilir

Geçen yıl Başkan Joe Biden tarafından imzalanan sat ya da yasakla yasası, TikTok'un Çin merkezli ana şirketi ByteDance'in şirketin kullanıcıları için ulusal güvenlik riski oluşturduğu yönündeki endişeleri gidermeyi amaçlıyor. Göreve geldiği ilk gün Trump, Adalet Bakanlığı'nı yasayı 75 gün boyunca uygulamamaya çağıran bir kararname imzaladı, böylece tam bir yasak dışında bir çözüm arayışına girmiş oldu. Çin TikTok'un satışını engelleme sözü verdi ve Trump'ın ilk döneminde uygulamanın zorla satılması için bastırmasının ardından, merkezi öneri algoritmasını bir ihracat kontrol listesine ekledi. Pekin geçen yıl, ABD'nin zorunlu işlemi haklı göstermek için soyguncu mantığı kullandığını savundu.

Ancak Çin son zamanlarda bu tür kararların şirketlerin kendileri tarafından belirlenmesi gerektiğini söyleyerek tutumunu yumuşatmış görünüyordu. Bazı jeopolitik gözlemciler, iki süper güç gümrük tarifeleri ve ticaret konusunda pazarlık yaparken TikTok'un bir pazarlık kozu haline gelebileceğini ifade etti.

Çin'deki yetkililer, yarı iletken çipler gibi ürünlerde daha hafif gümrük tarifeleri ve ticaret politikası ödenekleri gibi anlamlı ödenekleri güvence altına almadan Trump'a bir zafer kazandırma konusunda temkinli davranıyor. Bu güvensizlik, Trump'ın görevdeki son yılında uygulamayı aniden kapatma girişiminde bulunarak Çin'i zor durumda bırakmasından kaynaklanıyor. Analistlere göre ByteDance'i de bir anlaşmaya katılmak için teşvik eden çok fazla bir şey yok. Uygulamanın Amerikan kullanıcı tabanı şirketin küresel operasyonlarının sadece bir bölümünü temsil ettiğinden, uygulamanın kapatılması şirketin işlerini bozmayacaktır. Öte yandan satılması ByteDance için yeni bir rakip yaratabilir.