Aşırı sağ Avrupa'nın nüfus krizini hızlandırabilir

Aşırı sağcı partilerin 2024 seçimlerinde elde ettiği kazanımların da gösterdiği üzere, AB genelinde göçmen karşıtı siyaset yükselişte. Bu arada, göçmen karşıtı Alternative für Deutschland (AfD) bu ay yapılacak Almanya federal seçimleri öncesinde ikinci sırada yer alıyor. Ancak Avrupa'nın sınırlarını kapatmak isteyenlerin katı bir demografik gerçekle yüzleşmesi gerekiyor: Kıtanın yerli nüfusunun, düşük doğum oranlarının yaşandığı bir çağda gelecek yüzyılda keskin bir düşüş göstermesi bekleniyor.

"Demografik baskıları hafifletmek için göç gerekli"

Uzmanlar, Avrupa toplumlarının göç olmadan daha hızlı yaşlanacağı, iş gücünün azalması ve bakım yükünün artmasıyla bir dizi ekonomik zorluğun ortaya çıkacağı konusunda uyarıyor. Centre for European Reform adlı düşünce kuruluşunda yardımcı araştırmacı olan John Springford, “Merkez sol ve merkez sağdaki çoğu siyasetçi, demografik baskıları hafifletmek için göçün gerekli olduğunu kabul ediyor. Daha sıkı sınır uygulamalarının daha yüksek düzenli göç için siyasi kılıf sağlayacağı umuduyla daha sert ve genellikle insanlık dışı sığınma kurallarına odaklanmaya çalıştılar” dedi. Springford, çalışma çağındaki göçün azaltılması taleplerine karşı durmayı başaran ülkelerin uzun vadede ekonomik olarak daha güçlü bir konumda olacağını aktardı.

295 milyona kadar düşebilir

AB'nin resmi istatistik kurumu Eurostat tarafından yapılan son projeksiyonlar, mevcut eğilimlere göre 2100 yılına kadar blok nüfusunun yüzde 6 oranında azalacağını ve bugün 447 milyon olan nüfusun 419 milyona düşeceğini gösteriyor. Ancak bu düşüş Eurostat'ın göçün olmadığı senaryosuyla kıyaslandığında sönük kalıyor. Kurum, göçü modellemesinin dışında tuttuğunda nüfusun üçte birinden fazla azalarak 2100 yılında 295 milyona düşeceğini öngörüyor.

Eurostat'ın temel projeksiyonları, ülkelerin son 20 yıldaki ortalama net göç seviyelerini koruyacaklarını varsayıyor. Benzer şekilde, Birleşik Krallık Ulusal İstatistik Ofisi de sıfır net göç senaryosunu içeren nüfus projeksiyonları yayınlıyor. Göçmenlik karşıtı politikacıların son dönemde etkili olduğu İtalya, Fransa ve Almanya, sıfır göç senaryosunda büyük nüfus düşüşleriyle karşı karşıya kalacaktır.

İtalya'nın başbakanı Giorgia Meloni ilk döneminde göçü engellemeyi bir öncelik haline getirdi ancak ülkesi Avrupa'daki en düşük doğurganlık oranlarından birine sahip ve sıfır göç durumunda nüfusu yüzyılın sonuna kadar yarıdan fazla azalacak. Göç karşıtı AfD'nin ikinci sırada yer aldığı Almanya'da ise sınırların tamamen kapatılması halinde nüfus gelecek 80 yıl içinde 83 milyondan 53 milyona düşebilir.

Ulusal Birlik’in geçen yaz yapılan seçimlerin ilk turunu, gelenlere kısıtlamalar getirilmesi yönünde kampanya yürüttükten sonra kazandığı Fransa'da ise sıfır göç senaryosu, nüfusun 68 milyondan 59 milyona düşmesi anlamına geliyor. Sadece bir avuç AB ülkesi kapalı sınırlardan çok az bir fark görecektir: Romanya, Letonya ve Litvanya. Bunun yerine, 

Nüfusun yaşlanması da artacak

Avrupa'nın çoğunda, mevcut göç seviyelerinin olmaması durumunda nüfus sadece küçülmekle kalmayacak, aynı zamanda çalışma çağındaki insanların sayısının yaşlılara oranla düşmesi nedeniyle daha da yaşlanacaktır. Bugün AB nüfusunun yüzde 21'i 65 yaş ve üzerinde. Eurostat'ın temel senaryosunda bu oran 2100 yılına kadar yüzde 32'ye yükselecek ancak kurumun sıfır göç senaryosunda daha da artarak yüzde 36'ya çıkacak.

Avrupa'nın değişen yaş piramidini inceleyenler, bu durumun ülkeleri artan bir ekonomik baskı altına sokacağını söylüyor. Springford, “Bunun başlıca sonuçları, işgücü azalacağı için daha yavaş büyüme ve emeklilik harcamaları ile sağlık ve yaşlı bakımı talebi artacağı için daha yüksek vergi yükleri olacaktır” dedi. Aslında, AB'nin büyük bir kısmı bunu halihazırda yaşıyorlar; vergi yükleri  son yıllarda Fransa, İtalya, Almanya ve İspanya gibi ülkelerde artıyor. Sağlık ve sosyal bakım sektörleri yaşlanan Avrupa'yı yönetmek için giderek daha önemli hale geliyor ve AB'deki birçok sağlık sistemi halihazırda göçmen doktorlara veya hemşirelere bağımlı.

London School of Economics'te ekonomi profesörü olan Alan Manning, “Daha fazla insan bakıma ihtiyaç duyacak ancak bu insanların yaşlılıkta ne kadar sağlıklı olduklarına ve ne kadar bakıma ihtiyaç duyduklarına bağlı. Denklemin bir de diğer tarafı var; daha az çocuk, düşük doğurganlık oranları nedeniyle eğitim ve çocuk bakımında daha az insana ihtiyaç duyuyorsunuz. Dolayısıyla yapmamız gereken şey, bir anlamda çocuklara bakan insanları yaşlılara bakmaları için yeniden dağılımını yapmak” diye konuştu. 

Aynı zamanda uzmanlar göçün Avrupa'nın demografik sorunları için sihirli bir değnek olmadığını vurguluyor. Uzmanlara göre en azından çözüm yollarından biri daha yaşlı bir topluma geçişi kolaylaştırmanın bir yolunu bulmaktan geçiyor. Springford, “Göç seviyelerini arttırmak bu demografik sorunları tek başına çözmeyecektir. Bunu yapmak için gereken seviyeler çok büyük olacaktır ve hareket etmeye istekli sadece çok sayıda göçmen vardır” dedi.