Almanya Avrupa'da askeri harcamaların öncüsü mü?

Almanya’nın bu hamlesi mali ortodoksluğu sona erdiren bir adım olarak görülüyor. Özellikle Almanya kamu maliyesini en sıkı yöneten ülkelerden biri olarak biliniyor. Ancak Bundestag, 18 Mart Salı günü yeni Şansölye Friedrich Merz’in önerdiği anayasa reformunu kabul etti. Bu reform harcamalara kapı açarak büyük bir yeniden silahlanma çabasının finansmanına olanak tanıyacak. Üçte iki çoğunlukla kabul edilen bu tarihi karar yıllardır süregelen sıkı kamu maliyesi yönetimine karşı bir hamle olarak öne çıkıyor. Şimdi metnin cuma günü Bundesrat (Üst Meclis) tarafından onaylanması bekleniyor.

Anayasa reformundaki önemli değişiklikler

Reformda, Anayasa’nın üç temel maddesi değiştirilmiş durumda:

1- Borç freninin gevşetilmesi

2009 yılından bu yana uygulanan "borç freni" mekanizması yıllık borçlanmayı GSYİH’nın yüzde 0,35’i ile sınırlıyor. Reform, savunma, istihbarat, siber güvenlik, sivil savunma ve Ukrayna’ya yönelik harcamaların GSYİH’nın yüzde 1’ini veya yaklaşık 44 milyar euroyu aştığı takdirde bu sınırlamadan muaf tutulmasını öngörüyor.

2- Eyaletlerin borçlanma hakkı

Reform, federal eyaletlere borçlanma hakkı tanıyor. Ancak borç freninin sınırını aşamayacaklar. Bu eyaletlerin mali özgürlüklerini artıran bir adım olarak değerlendiriliyor.

3- Yatırım için özel fon oluşturulması

Altyapı modernizasyonu ve ekonomik toparlanmayı desteklemek amacıyla on iki yıl süresince 500 milyar euro büyüklüğünde özel bir fon oluşturulması önerildi. Ayrıca Ukrayna’ya bugüne kadar askıya alınan 3 milyar euro tutarındaki askeri yardımın da ödenmesi planlanıyor.

Savunma yatırımlarında paradigma değişimi

Friedrich Merz Parlamento kürsüsünden yaptığı konuşmada, “Savunma politikasında bir paradigma değişimiyle karşı karşıyayız” dedi. Almanya şu anda GSYİH’sinin yüzde 3-3,5’ini savunma sektörüne yatırıyor. Ancak önümüzdeki yıllarda ordu altyapısına 1,5 trilyon dolar ek yatırım yapılması gündemde.

Yeni Avrupa savunma paradigması

Almanya’nın bu kararına Avrupa’daki birçok lider de olumlu tepki verdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da dahil olmak üzere birçok lider, Almanya’nın savunma politikalarındaki bu değişikliğin Avrupa için önemli bir adım olduğunu vurguladı. Geleceğin Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, "Ülkemizin savunması için bugün aldığımız karar yeni bir Avrupa savunma topluluğuna doğru atılan ilk büyük adımdan başka bir şey değildir" şeklinde açıklama yaptı. Bu hamle Avrupa’nın ekonomik ve askeri açıdan bağımsızlık hedefini pekiştirecek.

Fransa’nın savunma yatırımı artışı

Fransa birkaç gün önce savunma bütçesini artırma kararı aldığını duyurdu. Fransa Hükümeti Sözcüsü Sophie Primas, 6 Mart’ta yaptığı açıklamada, "Kamu harcamaları GSYİH’nın yüzde 56’sına ulaştığında askeri ve savunma harcamalarının GSYİH’nın yüzde 2’sinden yüzde 3’üne çıkarılmasını talep edeceğiz. Bu da yılda ilave 30 milyar euro anlamına geliyor" dedi.

Avrupa’nın savunma sanayi için ortak yatırım planı

Ancak bu bütçe ayarlamaları yalnızca Almanya ve Fransa gibi büyük ülkeler tarafından değil, tüm Avrupa tarafından koordine edilen bir stratejinin parçası olarak şekilleniyor. 6 Mart’ta 27 AB üyesi ülke, Avrupa savunma sanayisini güçlendirmek için 150 milyar euro değerinde bir planı onayladı. Bu plan, özellikle hava savunma, siber güvenlik ve mühimmat üretimi gibi stratejik alanlarda ABD’ye olan askeri bağımlılığı azaltmayı hedefliyor. Avrupa Birliği bu stratejik yatırımların finansmanı için ortak borçlanma imkânı sağlamayı da değerlendiriyor. Bu adım, mali ve askeri entegrasyonun derinleştirilmesine doğru önemli bir hamle olarak kabul ediliyor. Ayrıca Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık arasında askeri işbirliğinin artırılması da gündemde.