Üçüz dönüşüm çağında finans

Dünya, iklim krizi ile mücadelenin yollarını arıyor. Son olarak İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye), Küresel İlkeler Sözleşmesi İmzacıları Derneği (UN Global Compact Türkiye) iş birliği ile 10. Sürdürülebilir Finans Forumu'nu Borsa İstanbul'da gerçekleştirdi. Sürdürülebilir finansa ilişkin farkındalığın artırılması ve iyi uygulamaların paylaşılması hedefiyle düzenlenen etkinliğin bu yıl için teması "Üçüz Dönüşüm Çağında Sürdürülebilir Finans: Dijitalleşme, Karbonsuzlaşma ve Sosyal Etki" olarak belirlendi. Forum'da, teknolojinin yatırım süreçlerinde ve sürdürülebilir finans araçlarının kullanımında oynadığı rol, karbon piyasaları ve yeşil tahviller gibi mekanizmalarla iklim krizinin finansal çözüm sürecine entegrasyonu ve sosyal etki yatırımlarının genişletilmesi konuları ele alındı.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı İbrahim Ömer Gönül, yaptığı açılış konuşmasında sürecin dönüşüm, ikiz dönüşüm ve gelinen noktada üçüz dönüşüm olarak devam ettiğini belirterek, "Dijitalleşme, sürdürülebilirlik ve toplumsal etki artık günümüzde birbirinden ayrılmayan üç unsur olarak karşımıza çıkıyor” dedi. En önemli konunun bu işin finanse edilmesinin olduğunu vurgulayan Gönül, "SPK olarak iklim finansmanında kullanılabilecek yurt içi finansman imkanlarını harekete geçirecek çalışmalar içerisindeyiz" açıklamasını yaptı. Gönül, Türkiye’nin bu alanda oluşturulmuş ilk ve tek Yeşil ve Sürdürülebilir Borçlanma Araçları ve Kira Sertifikası Rehberi’nin hazırlandığını ve kullanıldığını söyledi. Üçüz dönüşümün başladığı bu dönemde yeni bir ekonomik yapıya geçildiğini ifade eden İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye) Yönetim Kurulu Başkanı Ediz Günsel, “Bu ülkemize ve iş dünyamıza riskler getirdiği gibi birçok fırsatlar da sunuyor. Bunlar iyi yönetilirse, ülkemiz ve iş dünyamız için bu geçiş dönemi tarihi bir fırsat" yorumunu yaptı. “Yeşil tahviller, sürdürülebilir enerji projelerine yapılan yatırımlar ve enerji dönüşümünün finansmanı Türkiye'nin net sıfır hedefine ulaşmasında büyük rol oynayacak” diyen UN Global Compact Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Dördüncü, sözlerine şöyle devam etti: “Bu dönüşümün başarısı kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının ortak bir vizyonla, koordineli çalışmasına bağlı. Burada her bir paydaşa önemli sorumluluklar düşüyor.”

“Hazırlıksız yakalandık"

İstanbul Topkapı Üniversitesi Rektörü, Ekonomist ve Yazar Prof. Dr. Emre Alkin “Belirsizlik Evreninde Sürdürülebilirlik” başlıklı konuşmasında orta ve uzun vadede beklenen riskleri şöyle sıraladı: “Sıcak çatışmaların artması ve kalıcı krizler, diplomatik gerginlikler ve çoklu krizler, enflasyonla mücadele ve faizler, Trump ve yeni Amerikan politikaları, küresel ticarette yavaşlama, gıda ve enerji darboğazları, doğal afetler, yeni bir pandemi, sürekli artan borç ve kuvvetli paralara karşı yeni değerler.” Dijitalleşme ve yapay zekaya hazırlıksız yakalanıldığını ifade eden Alkin, şu an var olanların gelecekte var olmayacağını, şu an var olmayanların da gelecekte var olabileceğine işaret etti. “Dünyanın en zengin insanı kendi kendine yetendir, daha kalıcı, daha ayakları yere basan işler yapmalıyız” dedi.   

“Kavramlar tam anlaşılmıyor”

“Üçüz Dönüşüm: Dijitalleşme, Karbonsuzlaşma ve Sosyal Adaletin Geleceği” başlıklı panel, EBRD, Garanti BBVA, İş Bankası ve TSKB üst düzey temsilcilerinin katılımıyla gerçekleşti. EBRD Türkiye Finansal Kurumlar Başkan Vekili Oksana Yavorskaya, geleceği dönüştürmek için öncelikle bu konudaki inançları dönüştürmek gerektiğini vurguladı. Gençler için çok büyük fırsatlar olduğundan bahsederek özellikle 35 yaş altı gençler için özel fırsatlar hazırladıklarını söyledi. Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı Cemal Onaran, dijitalleşmenin rolüne değinerek, “BBVA’nın 400 milyar euro’luk yatırım hedefi var. Bizim de 10 milyar euro’luk katkımız var. 2025’te hedefi tutturacağını öngörüyoruz. Dijitalleşmenin kaldıraç etkisi olduğuna inanan bir bankayız. Üçüz dönüşümün de birlikte ele alınmasının bir tercih değil bir gereklilik olduğunu düşünüyorum” dedi. İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Lideri İzlem Erdem, adil geçiş, dijitalleşme ve karbonsuzlaşma unsurlarının bir arada ele alınması gerektiğini vurguladı. “Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için ödevlerimiz var. Ekonomik ve sosyal fayda sağlamak için gelir dağılımını daha eşit hale getirmeliyiz. 4,5 – 5 büyüme potansiyeli varken 3’lere sıkışmış durumdayız. Doğal kaynakları kullanarak, katma değeri yüksek işler yapmalıyız. Dezavantajlı sektörlerde verimlilik artışını dijitalleşme ile sağlamalıyız” dedi. TSKB Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Lideri Meral Murathan da kavramların nasıl anlaşıldığı konusunda tereddütte olduğunu söyleyerek “Dinamikleri daha iyi öğrenmemizde fayda var” diye konuştu.

“Fintekler daha çok dahil edilmeli”

İkinci panelin konusu ise “Etki Yatırımları: Geleceği Şekillendiren Sürdürülebilir Finans Stratejileri” oldu. Akbank Yatırım Bankacılığı ve Sürdürülebilir Finansman Bölüm Başkanı Serkan Duruduygu, “ÇSY konusunda rehberliğin müşterilerimizin en önemli ihtiyaçlarından biri olduğunu görüyoruz. Her zaman ‘Dönüştürülemeyecek sektör yok, sürdürülebilir etkinin henüz entegre edilmediği sektör var’ diyoruz. Halihazırda müşterilerimizin dönüşümünde destek olmak adına 23 adet sürdürülebilir ürün sunuyoruz” açıklamasını yaptı. Etki odaklı projelerde, uluslararası kuruluşlar ile ortak hareket ettiklerini belirten Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası Genel Müdür Yardımcısı, Sürdürülebilirlik ve Etki Lideri Seçil Yıldız, “Etki odaklı yaklaşımlarımızı projelerin tüm yaşam döngüsüne entegre ediyor, bu yaklaşımla çevre ve toplum üzerinde pozitif etki oluşturmaya çalışıyoruz” diye konuştu. Şekerbank Hazine ve Finansal Kurumlar Genel Müdür Yardımcısı Fatma Nur Çetinel, etki yatırımları ve sürdürülebilir finans konusunda ön plana çıkacağını düşündükleri konu başlıklarını şöyle sıraladı: “Regülasyon politikasının netleşmesi ve güçlendirilmesi, iklim risklerinin adaptasyonu, sürdürülebilir tarım, dijitalleşme ve fintek çözümlerinin süreçlere dahil edilmesi.”

“Yapay zeka, bambaşka bir şeye dönüşebilir”

Özel Oturum’da konuşma yapan Yapı Kredi’nin Kurumsal İletişim Direktörü, Yazar, KİD Başkan Yardımcısı Arda Öztaşkın, “Geleceğin finans dünyasında AI ve sürdürülebilirlik” başlıklı sunumuyla yapay zekanın artan önemine ve rolüne ilişkin değerlendirmelerini paylaştı. Öztaşkın, konuşmasında şunları söyledi: “İklim krizi yok, bizim yaşadığımız insanlık krizidir. Sürekli büyüme odaklı bir ekonominin içindeyiz. Doğanın bize ihtiyacı yok, bizim doğaya ihtiyacımız var. Yapay zekâ desteğiyle sürdürülebilirlik ve ekonomik başarının birlikte ilerlediği, veri odaklı kararlarla doğal kaynakların verimli kullanılacağı bir gelecek mümkün. İşte tam bu noktada özel sektör, STK ve kamu kurumlarının iş birliği çok önemli. Her şeyi yeniden kurgulamak, düşünmek, şekillendirmek ve dönüştürmek gerekiyor. Tarih, insanlık dışında başka bir varlığın elinde devam edecek. Yapay zeka, pusulası etik olmayan kişilerin elinde bambaşka bir şeye dönüşebilir.”