Tesla artık Elon Musk'ın en değerli varlığı değil

Elon Musk, Donald Trump'ın kasım ayında yeniden seçilmesine yardımcı olmak için 200 milyon dolardan fazla para ödedi. Trump'ın zaferini takip eden haftalarda Musk bunu fazlasıyla geri kazandı. Hatta, özel yatırımcıların xAI girişimine 50 milyar dolar (Mayısta 24 milyar dolardı) ve Musk'ın roket üreticisi SpaceX'e 350 milyar dolar (Haziranda 210 milyar dolardı) değer biçmesinin ardından aralık ayında 400 milyar dolar değer biçilen ilk kişi oldu. Aynı ay, halka açık hissedarlar Tesla'nın piyasa değerini tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 1,5 trilyon dolara çıkardı.

Sonra işler yavaş yavaş değişmeye başladı. Tesla'nın hisseleri, şirketin 2024'ün dördüncü çeyreği için beklenenden daha zayıf teslimatlar bildirmesinin ardından ocak ayı başlarında bir hız tümseğine çarptı. Ancak Tesla hisseleri, Başkan Trump'ın göreve başlamasının ertesi günü, Musk'ın Trump'ın yeni Hükümet Verimliliği Departmanı'nın (DOGE) başına geçtiği 21 Ocak'ta gerçekten gerilemeye başladı. Musk'ın bir yandan federal hükümet harcamalarını kısmanın yollarını bulmaya çalışırken diğer yandan da otomobil şirketini yönetebileceğine dair endişeler hisselerin en yüksek seviyesinden yüzde 50 düşmesine neden oldu.

Satışlardaki düşüşler ve protestolar

Wedbush Securities'den Tesla boğası Dan Ives yakın tarihli bir analist raporunda “Özetle Elon Musk ve Tesla'yı CEO olarak yönetme becerisinde ‘denge’ kelimesi eksik. Bunun yerine tüm enerjisini ve zamanını Trump yönetimi içindeki DOGE girişimini yürütmeye odaklıyor” diye yazarken elektrikli araç üreticisinin rakamlarının son zamanlarda yumuşak olduğuna da dikkat çekti. 29 Ocak'ta Tesla, 2024 yılı boyunca gelirinin yüzde 1'lik hayal kırıklığı yaratan bir artışla 97,7 milyar dolara yükseldiğini, net gelirinin ise üst üste ikinci kez düşerek 8,4 milyar dolara gerilediğini bildirdi. 

Bu arada, 2025'in ilk iki ayında Almanya, Çin ve Avustralya'da Tesla otomobil satışlarında dramatik düşüşler yaşandığına dair haberler ortaya çıktı ve JPMorgan analistleri kısa süre önce 2025'in ilk çeyreği için küresel teslimat tahminlerini 2022'nin üçüncü çeyreğinden bu yana en düşük seviyeye indirdi. Aynı zamanda ABD genelindeki Tesla bayilerinde Tesla ve Musk karşıtı protestolar patlak verdi.

Musk'ın bir hafta önce, Ocak 2024'te Delaware'de alınan ve 2018'de kendisine verilen rekor düzeydeki Tesla ödeme paketini geçersiz kılan bir karara karşı resmi bir temyiz başvurusu başlatması belki de sürpriz değil. Davaya bakan yargıç, Musk ve Tesla'nın, çıkar çatışmaları ve Musk'ın yönetim kurulu üzerindeki kontrolü nedeniyle ödemenin altında yatan sürecin adil olduğunu kanıtlayamadığına hükmetti. Forbes, Musk'ın temyiz başvurusunun sonuçlanmasını beklerken, ödeme paketindeki (Pazartesi günkü piyasa kapanışı itibariyle 65,3 milyar dolar değerinde) hisse senedi opsiyonlarını yüzde 50 oranında indirdi. Bu opsiyonlar hariç tutulduğunda Musk'ın Tesla'da 97,8 milyar dolar değerinde yüzde 12'lik bir hissesi var ancak hisselerinin yarısından fazlasını 3,5 milyar dolara kadar kişisel kredi sağlamak için rehin verdi.

En değerlisi artık SpaceX

Tesla'nın çöküşüyle birlikte SpaceX, son beş yıldır ilk kez Elon Musk'ın en değerli varlığı haline geldi. Forbes, Musk'ın roket üreticisindeki yüzde 42 hissesinin şu anda 147 milyar dolar değerinde olduğunu tahmin ediyor. Pazartesi günkü piyasa kapanışı itibariyle Tesla hisselerinden ve opsiyonlarından yaklaşık 20 milyar dolar daha fazla. Musk'ın SpaceX hissesi en son 2019'da Tesla hisselerinden ve opsiyonlarından daha değerli olduğunda, Musk'ın tüm serveti sadece yaklaşık 20 milyar dolar değerindeydi. Hükümet ve ticari müşteriler için yörüngeye uydu, kargo ve astronot fırlatan SpaceX, sektör analistleri Payload Space'in tahminlerine göre 2024 yılında gelirini yüzde 51 artırarak 13,1 milyar dolara çıkardı ve SpaceX'in Starlink uydu internet hizmetinden elde edilen tahmini gelir neredeyse ikiye katlanarak 8,2 milyar dolara ulaştı.

SpaceX ve Tesla hala Musk'ın tahmini 329 milyar dolarlık net servetinin yüzde 80'inden fazlasını oluştururken, xAI, X Corp (eski adıyla Twitter), tünel girişimi Boring Company ve beyin implantı firması Neuralink'te de daha küçük hisselere sahip. Bu hisselerle birlikte Musk'ın servetine 45 milyar dolar daha ekleniyor.

Musk, DOGE ile birlikte altı farklı şirketi yönetmenin zorluğunu kabul etti. Yine de elektrikli araç üreticisinden henüz vazgeçmedi ve geçen pazartesi günü bir X gönderisinde Tesla'nın uzun vadede iyi olacağını ilan etti. Sonuçta, son zamanlardaki düşüşüne rağmen, şirketin hisseleri geçen yıl yüzde 46 arttı ve Musk hala dünyanın en zengin insanı.