Satranç şampiyonasında pantolon krizi: Dünya şampiyonu Magnus Carlsen yarışmadan şekildi

Son yıllarda satranç dünyası, hile skandalları, jeopolitik gerilimler ve oyuncuların gıcırdayan zeminlerle ilgili tuhaf şikayetleri gibi birçok tartışmaya sahne oldu. Ancak bu hafta, bu listeye sıra dışı bir olay daha eklendi: satranç dünyasında bir pantolon krizi yaşandı.

Cuma günü, beş kez dünya şampiyonu olan Magnus Carlsen, bu yıl Dünya Hızlı Satranç Şampiyonası’na ev sahipliği yapan lüks Cipriani Wall Street’e organizatörlerin uygunsuz bulduğu bir kıyafetle geldi.

Carlsen, kot pantolon giymişti. Satranç dünyasının yönetim organı olan FIDE için bu, bir piyonun üç kare hareket ettirilmesi kadar kabul edilemezdi.

FIDE, kot pantolonun “bu etkinlik için uzun süredir yürürlükte olan kurallar çerçevesinde açıkça yasaklandığını” belirtti ve tüm zamanların en büyük satranç oyuncularından biri olan Carlsen’e bu ihlal nedeniyle 200 dolar ceza kesti. Başhakem, Carlsen’den kıyafetini değiştirmesini istediğinde Carlsen bir sonraki gün kurallara uygun kıyafetle geleceğini söyledi. Hakemler kendisinden kurallara anında uymasını beklediklerini belirtti. Bunun sonucunda, Norveçli 34 yaşındaki büyükusta bir sonraki turda eşleştirilmedi. Bu, satranç dünyasında bir maçlık men cezasına denk geldi.

Carlsen, turnuvadan tamamen çekilerek tepki gösterdi ve ardından yıldırım satranç şampiyonasından da çekildi.

Magnus Carlsen kendi satranç platformu Take Take Take’de verdiği bir röportajda, “Bu noktada, bu benim için bir prensip meselesine dönüştü. Artık bu tür şeyler için fazlasıyla yaşlıyım.” ifadelerini kullanbdı. 

Carlsen, bir öğle yemeği toplantısından döndüğünü ve odasına zar zor uğrayabildiğini, burada bir gömlek ve ceket giydiğini belirtti. Hatta daha şık bir çift ayakkabı bile giydi. Ancak başhakem pantolonunu değiştirmesi gerektiğini söylediğinde, Carlsen buna daha fazla katlanamayacağını düşündü. Pantolon tartışmasına girmek yerine, dondurucu soğukta olan New York’tan daha sıcak bir yerde yılbaşını geçirmeye karar verdi.

Daha sonra Carlsen, “günün kıyafeti” anlamına gelen “OOTD” notuyla, o meşhur kot pantolonunu giydiği bir fotoğrafını paylaştı ve bir Norveç haber kanalına şortla röportaj verdi.

Bu olay, FIDE’ye yönelik eleştirilerin önünü açtı. Diğer oyuncular, bu fırsatı kullanarak çağın gerisinde kalmış bir yapı olarak gördükleri FIDE’ye olan hayal kırıklıklarını dile getirdi.

Carlsen’in rakibi ve büyükusta olan Hikaru Nakamura, “Magnus’un kot pantolon, iç çamaşırı veya mayo giymesi kimseyi satranç izlemekten alıkoymaz. İnsanlar Magnus Carlsen’in satranç oynamasını görmek istiyor. O dünyanın en iyi oyuncusu ve mesele bu kadar basit” dedi.

FIDE, kuralların herkes için eşit şekilde uygulandığını ve “kuralların kural olduğunu” savundu. İlginç bir şekilde, Carlsen’in kot pantolonuyla ilgili yaşanan olay, Pazartesi günü şampiyonada yaşanan tek kıyafet hatası değildi. Günün erken saatlerinde, Rus Ian Nepomniachtchi’nin spor ayakkabı giydiği için ceza aldığı belirtildi.

Carlsen’in aksine, Nepomniachtchi hakemlerin isteğine uydu ve kurallara uygun bir ayakkabıyla değiştirdi. Ancak kurallara olan tepkisini sosyal medyada gösterdi.

Nepomniachtchi sosyal medya platformu Twitter/X'e “200 dolarlık ceza umarım satranç moda araştırma vakfı’na gider,” diye yazdı.

Ancak bu şakaların ardında, satrancın bugünkü bölünmüş durumu hakkında daha büyük bir mesaj vardı. Ödül paralarının, platformların ve çevrim içi turnuvaların patlama yaşadığı bu dönemde üst düzey oyuncular artık FIDE’nin yönettiği daha resmi etkinliklere eskisi kadar bağımlı değil. Üstelik bu turnuvaların kıyafet yönetmeliği de yok. 

Özellikle Carlsen’in kanıtlayacak hiçbir şeyi kalmadı. Klasik satrançta tüm zamanların en iyi oyuncusu olarak kabul edilen Carlsen, hızlı satrançta beş kez, yıldırım satrançta ise yedi kez şampiyon oldu. Profesyonel satranç oynayan en yüksek kazançlı oyuncu olarak milyonlarca dolarlık ödüller kazandı ve satranç uygulamaları ile eğitim araçlarından oluşan bir imparatorluk kurdu.

Bu, Carlsen’in satranç yönetim organına ilk kez sırt çevirmesi değil. 2022’de, klasik dünya şampiyonası unvanını savunmayacağını çünkü bu formatla ilgilenmediğini duyurmuştu.

Satrancın bir numarası “O noktada kazanacak çok şeyim olmadığını hissediyorum. Özellikle hoşuma gitmiyor” demişti.

Ancak o dönemdeki karar daha çok dünya şampiyonası maçının getirdiği yoğun hazırlık ve yorucu süreçle ilgiliydi. Kıyafet tercihleriyle ilgisi yoktu.

Klasik satrançta beş kez dünya şampiyonu olan büyükusta, unvanını kazandığı her seferinde Carlsen bir takım elbise giymişti.