Grönland dünyaya açılırken halk ikiye bölündü: Turizm faydalı mı zararlı mı?

Grönland’ın başkenti Nuuk’un yeni havaalanı açıldı, iki havaalanı daha yapılıyor ve beklentiler yüksek: Geçen hafta Danimarka'dan Nuuk'a ilk uluslararası uçuşta Air Greenland'in GL781 sefer sayılı uçağının kabininde yolculara minyatür Nicolas Feuillatte şampanya şişelerinin ikram edildi ve alkışlarla gerçekleşti. Uçak Danimarka'nın başkenti Kopenhag'dan havalandı ve bu tarihi uçuşta Danimarka Dışişleri Bakanı da yer aldı. Bu aynı zamanda daha önemli bir gelişmenin de habercisiydi. United Airlines, haziran ayından itibaren New Jersey'deki Newark Liberty uluslararası havaalanından Nuuk'a kesintisiz, dört saatlik bir uçuş gerçekleştirecek.

Yeni bir dönemin başlangıcı

Grönland'a ABD'den yapılan ilk doğrudan uçuş olacak bu uçuş yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendiriliyor. Havayolları nisan ve ğustos ayları arasında Grönland'a toplam 55 bin koltuklu uçuş gerçekleştirdi; bu sayı gelecek yıl neredeyse iki katına çıkarak yaklaşık 105 bin koltuğa ulaşacak. Bölgenin batısındaki Ilulissat ve daha güneydeki Qaqortoq'ta bulunan ve her ikisi de doğal fiyortlarıyla bilinen iki havalimanının daha 2026 yılı sonuna kadar faaliyete geçmesi bekleniyor.

Ancak herkes bu durumdan memnun değil. Nüfusun yaklaşık yüzde 89'unu Grönland İnuitleri oluşturuyor ve anketler turizm sektörünün büyüklüğünün artırılmasına güçlü destek verirken, bu toplulukta özellikle toprakların el değmemiş güzelliğinin bozulması ve yabancı şirketlerin kar elde etme potansiyeli konusunda endişeler dile getiriliyor.

Endişelere yasayla yanıt verdiler

Bu yaz Ilulissat limanına girmeye çalışan büyük bir yolcu gemisi, yabancı tur şirketlerine iş sağladığı ve kendi rehberlerini getirdiği iddiasıyla ablukaya alındı. Gelecek yılki seçimleri göz önünde bulunduran hükümet, geçen hafta 1 Ocak'ta yürürlüğe girecek olan tartışmalı bir turizm yasasını kabul ederek endişelere yanıt verdi. Halka açık bir istişare süreci, Grönland'ın yeşil, sarı ve kırmızı bölgeler olarak sınıflandırılmasını sağlayacak bir sisteme yol açacak ve iklim krizinin baskısı altında olan hassas ekosistemleri, kültürel miras alanlarını ve geleneksel avlanma alanlarını korumak için “yüksek hassasiyetli” alanlara erişimi kısıtlayacak.

Turistik işletmeler için de yeni mülkiyet gereklilikleri olması bekleniyor. Turizm lisansı sadece Grönland'da kayıtlı olan ve orada vergi ödeyen birine verilecek. Bir limited şirketin sermayesinin ve oy haklarının en az üçte ikisinin bir yerliye ait olması gerekiyor. Nuuk'un merkezinde bağımsız bir seyahat acentesi olan Tupilak Travel'da kasada çalışan Pipaluk Ostermann, yeni havaalanı ve ABD'li turist dolarları düşüncesinden keyfi alsa da yabancı şirketlerin buraya taşınması konusunda endişeli olduğunu itiraf etti. 

Küresel ilgi arttı

2022 yılında 92 bin 637 turist Grönland'ı ziyaret ederken bu sayı geçen yıl 131 bin 767'ye yükseldi. Ziyaretçilerin çoğunluğu Danimarka, Almanya, ABD ve diğer Avrupa ülkelerinden geldi. Visit Greenland'in CEO'su Anne Nivíka turizmdeki artışı, “Kuzey Kutbu destinasyonlarına yönelik küresel ilgi, macera dolu deneyimler yaşama arzusu ve iklim değişikliği konusundaki farkındalığın etkisiyle arttı” sözleriyle açıkladı. Nuuk havaalanının inşası Grönland'ın ilgiye verdiği yanıtın önemli bir parçası oldu. Geçen hafta perşembe gününe kadar, Grönland'ın 56 bin 865 nüfusunun 19 bin 783'üne ev sahipliği yapan başkentine doğrudan uluslararası uçuş yoktu. Grönland İş Derneği Direktörü Christian Keldsen, korumacılığa yönelik hareketin kısmen Danimarka'nın sömürgeci geçmişinden ve yabancı güçler tarafından daha fazla sömürülme endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Yüzölçümü Avusturya, Belçika, Danimarka, Fransa, Almanya, İrlanda, İtalya, Polonya, Portekiz, Hollanda ve Birleşik Krallık'ın toplamından fazla olan Grönland, bugün Danimarka Krallığı içinde kendi kendini yöneten bir bölge ancak 1953 yılına kadar bir koloniydi. ABD, ikinci dünya savaşının başında ve ardından soğuk savaş döneminde adada askeri üsler inşa etti. Hatta 1946'da ABD'li yetkililer Grönland'ı sömürgeci Danimarka'dan 100 milyon dolarlık altın külçeler karşılığında satın almayı teklif etti ki bu öneri Beyaz Saray'daki ilk döneminde Donald Trump tarafından da tekrarlandı. 

Hükümet turizm yasasına iki yıllık bir geçiş dönemi ekledi. Ancak Keldsen, Grönland'da daha büyük bir turizm sektörüne yönelik hedeflerin uluslararası yatırım olmadan gerçekleştirilemeyeceğini söyledi. Keldsen, “İlerliyoruz ve Grönland bu gelişimi kontrol etmek istiyor” diye ekledi.