Dünyanın en çok dış açık veren 4. ülkesiyiz

Türkiye dünyanın en çok dış ticaret açığı veren ilk beş ülkesinden biri… ABD, 2023 rakamlarıyla açık ara dünyada en fazla dış ticaret açığı veren ülke. ABD'nin dış ticaret açığı bir trilyon doları geçiyor. Türkiye de dünyanın dördüncü büyük ticaret açığını veriyor. Çin ve Almanya dış ticarette en çok fazla veren iki ülke…

Dünyanın "fabrikası" niteliğindeki Çin, 2023 yılında 594 milyar dolar dış ticaret fazlası ile küresel olarak en büyük ticaret fazlasına sahip ekonomi. Çin, dış ticaret fazlasında 2022 yılında 665 milyar dolar ile rekor kırmıştı.

Avrupa'nın en büyük ihracatçısı Almanya ise, otomotiv ihracatı sayesinde 250 milyar dolar dış ticaret fazlasıyla ikinci sırada yer alıyor. Dünyanın en büyük ticaret fazlası veren 10 ülkesinden beşi Avrupa'da yer alırken, bu kıtayı iki ülke ile Asya izliyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın başlattığı ticaret savaşları küresel ticaret dinamiklerinin ateş altında kalmasına neden oluyor. Trump'ın ABD'nin özellikle en çok dış açık verdiği ülkelere yönelik ek gümrük vergileri getirmeye başlaması ve kimi ülkelerin misilleme kararı küresel ticarette yeni dengeler oluşmasına neden olacağa benziyor.

Dünya Bankası'nın 4 Mart 2025 itibarıyla en son mevcut verilerine göre 2023'te en büyük ticaret açığı ve fazlası veren ülkeler içinde ABD, aşırı yüksek ticaret açığı buna karşılık Çin de ticaret fazlasıyla dikkat çekiyor. Bu iki küresel güç arasındaki rekabet ve ticaret savaşı da geleceğin küresel ekonomisine yön verecek.

İhracat patlamasıyla desteklenen Çin'in ticaret fazlası, 2023'te 593,9 milyar dolarla küresel olarak en yükseği oldu. Bu ülkenin 2023'teki ticaret fazlası, bir sonraki üç ülkenin toplamından daha fazla oldu. Sadece yirmi yılda; 33,7 milyar dolardan bu seviyeye fırladı. Çin, küresel olarak 60 ülkenin en büyük ticaret ortağı konumunda.

Pandemiden bu yana Çin'in mal ihracatı 1 trilyon dolar arttı. Bunun en büyük nedeni; Çin'in ABD ile artan ticaret gerginlikleri üzerine Güneydoğu Asya ve diğer ülkelere daha fazla ülkelerine ihracat yapmasından kaynaklanıyor.

Bir başka süper ekonomik güç Avrupa Birliği de (AB) bu ticaret savaşlarından yoğun biçimde payını alacak. Son olarak Trump yönetiminin otomobil ithalatına yüzde 25 ek gümrük vergisi getirmesi başta Almanya olmak üzere AB ülkelerini fazlasıyla etkileyecek.

Almanya, ilerleyen yıllarda 174 milyar doları bulan otomobil ve 69,4 milyar dolar araç parçaları ihracatının büyük katkısıyla en çok ticaret fazlası veren ikinci ülke konumunu korumak için epey mücadele verecek. Alman otomobil üreticilerinin artan zorluklarla karşı, ABD pazarını diğer yabancı pazarlar ile çeşitlendirmeleri gerekiyor.

2023'te otomotiv endüstrisi Almanya'nın toplam ihracatının yüzde 17'sini oluşturdu ve en büyük ihracat ülkesi ABD’ydi. Ancak, Avrupa Birliği'nde olası ABD tarifelerinin belirmesiyle birlikte,

Bu arada, Suudi Arabistan, geniş petrol rezervleriyle desteklenerek küresel olarak dördüncü sırada yer alıyor. 2023'te, en büyük alıcıları Çin, Hindistan ve Japonya olmak üzere dünyanın en büyük ham petrol ihracatçısı olmaya devam etti.

Türkiye’nin 2023 yılında dünyanın en çok dış ticaret açığı veren dördüncü ülkesi olması büyük ölçüde enerji ithalatından kaynaklanıyor. 2023 yılındaki toplam 362 milyar dolarlık ithalatın 69,1 milyar doları enerji ithalatına ait. Türkiye’de 2024 dış ticaret verileri de açıklandı; geçen yıl 344 milyar dolarlık ithalat yaptık ve enerji ithalatına 65,6 milyar dolar verdik.

Enerji ithalatı sayesinde Türkiye’nin en büyük dış ticaret ortağı 2023’te 56,5 milyar dolarla Rusya (ithalatımız 45,6 milyar dolar olurken, ihracat 10,9 milyar dolar) olurken, Çin de 48,3 milyar dolar (bu rakam 2024’te de değişmedi; 48,3 milyar dolar) en büyük ikinci dış ticaret ortağımız. Tabii Çin de büyük dış açık verdiğimiz bir ülke; 45 milyar dolar ithalata karşılık sadece 3,3 milyar dolar ihracat yapabiliyoruz.

Çin ve Rusya toplam ithalatımızda yüzde 25 pay sahibi iki ülke iken, ihracatımızda Almanya ile ABD başı çekiyor. 2023’te Almanya’ya 21,1 milyar dolar (2024’te 20,4 milyar dolara düştü), ABD’ye ise 14,9 milyar dolar (2024’te 16,4 milyar dolara çıktı) ihracat yapıyoruz. Bu iki ülkenin toplam ihracatımızda payı ise yüzde 14…

En çok dış ticaret açığı veren 10 ülke