BAE daha fazla çip için ABD'ye gidiyor

Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) üst düzey bir yetkilinin, ABD teknolojisine daha kolay erişim sağlamak ve ABD’ye yapılacak yatırımları görüşmek üzere Washington’a ziyaret gerçekleştirmesi planlanıyor. Konuya yakın kaynaklara göre, BAE Ulusal Güvenlik Danışmanı Şeyh Tahnun bin Zayed Al Nahyan, yapay zeka için kritik öneme sahip gelişmiş yarı iletkenlerin ihracatını düzenleyen kurallara ilişkin Trump yönetimiyle görüşmeler yapacak.

Üst düzey yetkililerle görüşmeler planlanıyor

BAE Cumhurbaşkanı’nın kardeşi olan Şeyh Tahnun’un, seyahat planları henüz kamuoyuna açıklanmadığı için isminin gizli kalmasını isteyen kaynaklara göre, önümüzdeki hafta Trump kabinesindeki yetkililerle görüşmesi bekleniyor. Planlanan temaslar arasında Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Hazine Bakanı Scott Bessent ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz’ın da yer alması muhtemel. Ancak Şeyh Tahnun’un doğrudan Başkan Donald Trump ile görüşüp görüşmeyeceği henüz belirsizliğini koruyor.

BAE gelişmiş çip erişimi istiyor

Birleşik Arap Emirlikleri, Nvidia Corp. gibi büyük teknoloji şirketlerinden en yeni nesil çipleri satın almak istiyor. Körfez ülkesi, yapay zeka alanında bölgesel bir güç olmayı hedeflerken, bu doğrultuda veri merkezlerine milyarlarca dolar yatırım yapıyor. Ancak ABD, 2023’ten bu yana BAE’ye gelişmiş çip ihracatını kısıtlarken, yeni düzenlemeler birçok ülke için toplam hesaplama gücüne tavan getirmeyi planlıyor. Trump yönetimi şu anda, Biden döneminde getirilen bu kuralların uygulanmaya devam edip etmeyeceğini ya da değişiklik gerekip gerekmediğini inceliyor.

Şeyh Tahnun’un, en ileri düzey yarı iletkenlere daha kolay erişim sağlanması yönünde lobi yapması ve BAE’nin ABD’de büyük teknoloji altyapı yatırımları yapma planlarını aktarması bekleniyor. Bu yatırımlar arasında, Abu Dabi merkezli MGX’in, Başkan Trump’ın göreve geldikten sonraki ilk haftasında duyurduğu 100 milyar dolarlık yapay zeka altyapı girişimine sağladığı finansman da bulunuyor.

BAE’nin dev teknoloji yatırımları

MGX, Şeyh Tahnun’un 1,5 trilyon dolarlık geniş iş imparatorluğunun bir parçası olup, varlık fonlarından yapay zeka şirketi G42’ye kadar uzanıyor. Şeyh Tahnun, aynı zamanda özel yatırım şirketi Royal Group ve First Abu Dhabi Bank’ın da başkanlığını yürütüyor. Ziyaret sırasında yeni bir yatırım duyurusunun olup olmayacağı ise belirsizliğini koruyor.

Beyaz Saray ve Ticaret Bakanlığı’ndan yetkililer, konuya ilişkin yorum yapmazken, BAE büyükelçiliği de açıklama yapmayı reddetti.

Çip kısıtlamalarına karşı diplomasi hamlesi

Kaynaklardan birine göre, Şeyh Tahnun’un ziyareti Trump yönetiminin talebi üzerine gerçekleşiyor ve Ramazan ayına denk geliyor. Trump yetkilileri, Biden döneminde Çin’e yönelik genişletilen çip ihracat kısıtlamalarının ardından, küresel çip kontrollerine dair ilk aşama görüşmelere başlıyor.

Biden yönetimi, çip erişimi açısından dünyayı üç kategoriye ayıran bir sistem oluşturmuştu. Buna göre, ABD’nin yakın müttefikleri sınırsız çip erişimine sahipken, Çin ve Rusya gibi rakip ülkeler en sıkı kısıtlamalara tabi tutuluyor. BAE gibi ülkeler ise üçüncü bir kategoriye yerleştirilerek, yıllık 50.000 adet ileri düzey işlemciye erişimle sınırlandırıldı. Ancak güvenlik taahhütleri veren şirketler, daha geniş kapsamlı onaylar alabiliyor.

BAE’nin ikinci kategoriye alınması tepki çekti

Ocak ayında yürürlüğe giren ancak Mayıs ayında zorunlu hale gelecek olan “yapay zeka yayılma kuralı”, Nvidia gibi büyük Amerikan teknoloji şirketlerinin yanı sıra bazı ABD müttefiklerinden de tepki aldı. BAE yetkilileri, Washington’un Pekin ile ilişkileri hakkındaki endişelerini gidermek için aylarca diplomatik girişimlerde bulunmuştu. Bu çabalar arasında, G42’nin Çinli telekom devi Huawei Technologies Co.’dan ayrılmasını öngören bir anlaşma da bulunuyor. Bu anlaşma, Microsoft’un Abu Dabi merkezli şirkete 1,5 milyar dolarlık yatırım yapmasının önünü açtı.

Şeyh Tahnun’un Washington ziyareti, BAE’nin yapay zeka alanında daha fazla yatırım yapma hedefleri doğrultusunda ABD ile müzakerelerini hızlandırma girişimi olarak değerlendiriliyor. Görüşmelerin, Biden döneminde getirilen kısıtlamaların esnetilip esnetilmeyeceği konusunda kritik bir rol oynaması bekleniyor.