Yeni yapay zeka girişiminin iddialı vaadi: Öleceğiniz günü tahmin ediyor

Yüzyıllar boyunca insanlar ne kadar yaşayacaklarını hesaplamak için çeşitli istatistikler kullandılar. Şimdi bu görevi yapay zeka üstleniyor ve vereceği yanıtlar ekonomistlerin ve finans yöneticilerinin ilgisini çekebilir. Kısa süre önce piyasaya sürülen yapay zeka destekli bir uygulama Death Clock, ödeme yapan müşterileri arasında öne çıkmayı başardı. Pazar istihbarat firması Sensor Tower'a göre temmuz ayında piyasaya sürülmesinden bu yana yaklaşık 125 bin kez indirildi.

Yapay zeka, yaklaşık 53 milyon katılımcının yer aldığı bin 200'den fazla yaşam süresi tahmini çalışmasından oluşan bir veri kümesi üzerinde eğitildi. Muhtemel ölüm tarihini tahmin etmek için diyet, egzersiz, stres seviyeleri ve uyku hakkındaki bilgileri kullanıyor. Geliştirici Brent Franson, sonuçların standart yaşam tablosu beklentilerine göre oldukça önemli bir gelişme olduğunu söylüyor.

Geniş bir kullanım alanına sahip

Biraz ürkütücü bir tasarıma sahip olmasına rağmen Death Clock, daha sağlıklı yaşamaya çalışan insanlar arasında ilgi görüyor. Uygulamalar arasında Sağlık ve Fitness kategorisinde üst sıralarda yer alıyor. Ancak bu teknoloji potansiyel olarak daha geniş bir kullanım alanına sahip. Yaşam süresi tahmini, emeklilik geliri ihtiyaçlarından hayat sigortası ve emeklilik fonlarındaki poliçe kapsamına ve finansal planlamaya kadar hükümetler, şirketler ve bireyler tarafından yapılan her türlü finansal ve ekonomik hesaplamanın anahtarı olarak kabul ediliyor. Örneğin son yıllarda vatandaşlarının ortalama yaşam süresi bakımından diğer gelişmiş ekonomilerin gerisinde kalan ABD'de, Sosyal Güvenlik İdaresi'nin mütevellilere sunduğu yıllık mali raporda yer alan kendi hesapladığı ölüm oranları tablosu bulunuyor.

Devlet kurumu şu anda ABD'de 85 yaşındaki bir erkeğin bir yıl içinde ölme olasılığının yüzde 10 olduğunu ve ortalama 5,6 yıl yaşayacağını tahmin ediyor. Ancak Franson, bunun gibi ortalamaların geniş marjlarla sapabileceğini ve yeni algoritmaların daha özel bir ölçüm sunabileceğini söylüyor. 

Ne kadar tasarruf edileceği ve varlıkların ne kadar hızlı çekileceği gibi önemli finansal kararlar genellikle yaşam süresi için çok da güvenilir olmayan ortalamalara dayanıyor. Bu belirsizliği potansiyel olarak azaltabilecek yapay zeka güdümlü testler şu anda büyük ölçüde duyulmamış olsa da gelecekte muhtemelen o kadar da sıra dışı görülmeyecek. Dahası, tıp alanındaki ilerlemelerle birlikte yapay zeka teknolojisinin kendisi de ortalama yaşam süresini ve bununla birlikte tasarrufların tükenme riskini artırma potansiyeline sahip. Zabrowski'ye göre bunun bir sonucu açık: daha uzun emeklilik süreleri, tasarruf sahiplerinin yaşlılık dönemleri için daha yüksek getirili yatırımlara ihtiyaç duyacağı anlamına gelecek ve bu da onları sabit getirili menkul kıymetler yerine daha fazla hisse senedine itecek.

Tahminleri her zaman sınırlı olacak

Akıllı saatler gibi giyilebilir cihazlardan kalp atış hızını gösteren monitörleri ve maksimum oksijen tüketimi göstergeleri gibi, yeni yapay zeka destekli cihazlarla birlikte kişisel sağlığa dair veriler sunan ve bu konudaki belirsizliği azaltma potansiyeline sahip pek çok teknoloji zaten mevcut. Elbette bunların tahminleri için her zaman sınırlar olacak. Kazalar ve hatta salgın hastalıklar gibi tamamen öngörülemeyen değişkenlerin yanı sıra, pek çok soyut durum da söz konusu.

Örneğin yalnızlığın genellikle yaşam süresini azalttığı düşünülür. Harvard'da yapılan bir araştırma, en çok minnet duygusu yaşadığını belirten kadınların üç yıl içinde ölme riskinin, en az minnet duyduğunu belirtenlere göre yüzde 9 daha düşük olduğunu ortaya koydu. Bir de eşitsizlik meselesi var. Ortalama yaşam süresi için para önemli. Nobel ödüllü ekonomist Angus Deaton'ın yaptığı çalışma da dahil olmak üzere çok sayıda araştırma, zengin ve yoksul Amerikalılar arasında açık bir uçurum olduğunu ortaya koydu.

Amerikan Tabipler Birliği tarafından yayınlanan bir araştırmaya göre 40 yaşında en zengin ve en fakir yüzde 1'lik kesim arasındaki ömür farkı erkeklerde yaklaşık 15 yıl, kadınlarda ise 10 yıl. Abone olmak için yılda 40 dolar ödemek zorunda olan Death Clock kullanıcıları için uygulama, kalan tahmini sürenin saniye saniye geri sayımıyla birlikte ölüm oranını uzak tutabilecek yaşam tarzı değişiklikleri öneriyor. Franson, “Muhtemelen hayatınızda öleceğiniz günden daha önemli bir tarih yoktur” dedi.