Yapay zeka liderleri iklim hedeflerini kenara bırakıyor

Teknoloji ve enerji şirketleri, artan enerji talebi ve Washington'da değişen siyasi rüzgarlar nedeniyle iddialı yeşil enerji hedeflerini bir kenara iterek ülke genelinde yeni doğal gaz santralleri inşa etmek için harekete geçiyor. Temiz enerji öncüsü Microsoft, Wisconsin'de 3,3 milyar dolarlık bir veri merkezi projesine güç sağlamak için yeni gaz üretimine yöneliyor. Biden döneminde bir enerji üreticisi tarafından şimdiye kadar belirlenmiş en iddialı karbon emisyonu azaltma hedefini açıklayan dev enerji şirketi NextEra, Donald Trump’ın göreve başlamasından bu yana planlanan gaz genişlemesi hakkında konuşmaya daha istekli.

Meta, geçen yılın sonlarında Louisiana deltasında 4 milyon metrekarelik bir veri merkezi kuracağını duyurdu ve bu merkezin yeni doğal gaz türbinlerinden güç alacağını açıkladı. ExxonMobil'in temiz enerjiyi yavaş benimsemesi nedeniyle 2021'deki hissedar isyanına öncülük eden yatırım şirketi Engine No. 1 bile, yapay zekanın patlayıcı büyümesine güç sağlamak için fosil yakıt genişletmelerini ikiye katlıyor.

Şirketler rotalarını değiştiriyor

Şirketler, yapay zeka için bilgi işlem kapasitesini artırmaya yönelik elektrik ihtiyacının sadece birkaç yıl önce tahmin ettiklerini gölgede bırakması nedeniyle rotalarını değiştiriyor. Doğal gaz kapasitesini geliştirmeyi güneş ve rüzgar gibi temiz enerjiye eşit yatırımlarla dengelemeyi planladıklarını söylüyorlar. Yine de bu değişim Başkan Donald Trump'ın ilk döneminde yeşil enerji girişimlerini baltalama çabalarına karşı duran firmalar için büyük bir değişim. Trump'ın Beyaz Saray'a dönmesiyle birlikte, onun fosil yakıtlara olan tutkusunu kucaklıyorlar. Enerji Bakanı Chris Wright bu ay düzenlenen bir konferansta net sıfır emisyon hedeflerinin, enerji sistemlerini istikrarsızlaştırmakla tehdit ettiğini söyledi.

Trump göreve gelmeden önce teknoloji firmalarının yeterli yeni temiz enerji sıkıntısı nedeniyle doğalgaza yönelmesiyle bu yönelim başlamıştı. Şimdi, teknoloji firmalarının ve imalatçıların enerji talepleri o kadar çok ve Trump yönetiminin iklim kurallarını geri çekmesi o kadar agresif ki kömürde bile geri dönüş yaşanıyor. Ancak ülke çapında çeşitli geliştirme aşamalarında olan 220'den fazla santralle en büyük itici güç gaz. Bu santraller genellikle daha temiz enerji elde edilene kadar bir köprü olarak sunuluyor, bazen de santrallerin eninde sonunda sera gazı emisyonlarını hapseden yeni teknolojilerle donatılacağı vaat ediliyor. Ancak bu tür karbon yakalama tesislerinin kurulmasının ne zaman gerçekleşeceği belirsiz.

Veri merkezi şehirler kadar elektrik tüketiyor

Facebook'un eski sürdürülebilirlik direktörü ve kar amacı gütmeyen ClimateVoice'un kurucusu Bill Weihl, “Bu şirketler 30 ila 50 yıl boyunca orada kalacak olan bu devasa yeni gaz santrallerini inşa ediyorlar. Bu karbon bütçemizde dev bir bomba” dedi. Gaz patlaması büyük ölçüde yapay zeka tarafından yönlendiriliyor. Amerika Birleşik Devletleri'nin enerji ihtiyacı katlanarak artıyor. YZ gelişimini besleyen büyük veri merkezleri tüm ABD şehirleri kadar elektrik tüketebiliyor ve bu merkezler ülkenin dört bir yanında inşa ediliyor. Bu gelişmeye yön veren bazı büyük teknoloji şirketlerinin kamuya açık dosyaları, sera gazı emisyonlarının arttığını gösteriyor. Firmalar Başkan Trump'ın federal iklim hedeflerinden vazgeçmesine sessiz bir tepki verdi. Dikkatler endüstri yetkililerinin daha fazla fosil yakıt olmadan imkansız olduğunu söylediği yapay zeka yarışını ABD'nin kazanmasına yardımcı olmaya kaymış durumda.

Microsoft'un yönetim kurulu, aralık ayında şirketin yapay zekanın iklim riskleriyle yüzleşmesini talep eden hissedar kararının reddedilmesi çağrısında bulunurken, “Son birkaç yıl, küresel enerji dönüşümünün beklenenden daha karmaşık ve daha az doğrusal olduğunu ortaya koydu. Karbonsuzlaştırma için aciliyet artarken, enerji talebi de artıyor” ifadelerini kullandı. Hissedarlar kararı reddetti. Microsoft Wisconsin'de doğal gazdan elde edilen elektrikle çalışacak milyarlarca dolarlık bir veri merkezi inşa etme planları nedeniyle çevreci gruplarla mücadele ediyor. Grupların dilekçesinde Microsoft'un projesinin “bizi 30 yıl daha fosil yakıtlara mahkum ederek eyaletimizin iklim hedeflerini ulaşılamaz hale getireceği” uyarısında bulunuluyor.

Meta, Louisiana'da da aynı şeyi yaptığını ve elektrik kullanımını yüzde 100 temiz ve yenilenebilir enerjiyle eşleştirmeye kararlı olduğunu söylüyor. Meta CEO'su Mark Zuckerberg'in enerji ve sosyal konularda Trump'a yakınlaşması, Silikon Vadisi yöneticisinin iklim değişikliğiyle ilgili Paris anlaşmasından çekildiği için Trump'ı alenen eleştirdiği başkanın ilk dönemindeki tutumuyla tezat oluşturuyor. Trump'ın desteklediği Stargate adlı ulusal veri merkezi projesinin arkasındaki lider şirket OpenAI, sürdürülebilirliğe de odaklandığını belirtiyor. Ancak projenin başlatılmasına gaz güç verecek. Stargate işbirliği 16 kadar eyalette veri merkezleri kurmayı hedefliyor. Bunlardan ilki, yerel yetkililerin 500 milyon dolarlık yeni bir gaz yakıtlı tesis inşa edileceğini söylediği Teksas'ta planlanıyor. Bir OpenAI yetkilisi, şirket daha iklim dostu teknolojileri devreye sokmak için çalışırken, ilk projelerde doğalgaz santrallerinin güneş enerjisi ile eşleştirileceğini söyledi.

Washington'da petrol ve gaz endüstrisini temsil eden Amerikan Petrol Enstitüsü Başkanı Mike Sommers, yakın zamanda düzenlenen bir etkinlikte, bugünlerde enerji dönüşümü terimini ne kadar az duyduğunu belirtmekten mutluluk duyduğunu belirtti. Sommers, “Enerji dönüşümü yerine kullanılan kelimeler yapay zeka ve veri merkezleri oldu. Enerji dönüşümünden enerji gerçekliğine geçiyoruz. Çok daha fazla petrol ve gaza ihtiyacımız olacak” dedi.