Tesla Cybertruck otomobil endüstrisinin son yıllarda yaşadığı en büyük fiyasko

Ford'un Edsel'i, patlayan Pinto'su ve General Motors'un çirkin Pontiac Aztek crossover SUV'u gibi kötü örneklerle dolu ünlü otomobil endüstrisi fiyaskoları listesinde birçok uzun hikaye var. John Delorean'ın Geleceğe Dönüş filmlerindeki rolüyle ikonikleşen şık, paslanmaz çelik DMC-12'si bile şirketi iflasa sürükleyen bir satış fiyaskosuydu. Elon Musk'ın gözde projesi Tesla Cybertruck, şimdi bu listenin başında yer alıyor.

Piyasada bir yıldan biraz fazla bir süre kaldıktan sonra, fiyatı 82 bin dolardan başlayan 6 bin 600 kiloluk aracın satışları Musk'ın öngördüğünün gülünç derecede altında kaldı. Kalite konusundaki kötü şöhreti (sonuncusu düşen gövde panelleri nedeniyle olmak üzere son 13 ayda sekiz geri çağırma ile) ve görünümü onu komedyenler için bir hedef haline getirdi. Sadece gülünç görünen ya da kötü satılan geçmiş otomobil fiyaskolarının aksine, Musk'ın kamyonu aynı zamanda milyarderin istihdam azaltıcı DOGE rolü ve MAGA politikaları tarafından teşvik edilen küresel Tesla protestolarının odak noktası oldu.

CARLAB danışmanlık şirketinin başkanı ve Pasadena, Kaliforniya'daki ArtCenter College of Design'da profesör olan Eric Noble (Musk için Cybertruck'ı tasarlayan Tesla tasarım şefi Franz von Holzhausen, ünlü ulaşım tasarımı programından mezun), “Bu tasarım Edsel ile aynı seviyede” dedi.

Hedefine yaklaşamadı bile

Musk'ın Cybertruck'ı sadece satışlara bakılarak değerlendirildiğinde Edsel'den çok daha kötü durumda. Ford, 1958'de piyasaya çıktığında yılda 200 bin Edsel satmayı umuyordu ancak sadece 63 bin satabildi. Satışlar 1959'da düştü ve marka 1960'ta terk edildi. Musk, Cybertruck'ın yıllık 250 bin satış yapabileceğini öngördü. Tesla 2024'te 40 binin biraz altında satış yaptı. Cox Automotive'e göre ocak ve şubat aylarında satışların düşme eğilimi göstermesiyle bu yıl hacmin arttığına dair bir işaret yok.

Tesla'nın genel satışları bu yıl düşüyor; teslimatlar ilk çeyrekte yüzde 13 düşerek 337 bin adede geriledi ve 408 bin olan konsensüs beklentilerinin oldukça altında kaldı. Şirket, en pahalı segmenti olan Model S ve Model X ile aynı grupta yer alan Cybertruck satışlarını açıklamadı. Ancak Baird'in hisse senedi analisti Ben Kallo bir araştırma notunda, Cybertruck satışlarının bu çeyrekte geri çağırma ile ilgili düzeltmeler yapma ihtiyacı nedeniyle zarar gördüğünün açık olduğunu söyledi. 

Rekor talep iddiası tutmadı

Üç aylık yavaşlama, Cybertruck söz konusu olduğunda, sonuçların milyarder girişimcinin iddialı hedefine yakın olmadığı gerçeğinin altını çiziyor. Musk, Kasım 2023'te ilk üniteler müşterilere gönderilmeye başlamadan hemen önce yapılan bir açıklamada, “Talep rekor düzeyde. Arabayı rezerve eden 1 milyondan fazla insan var” diye övündü. Yüksek satış beklentisiyle Tesla, Austin Gigafactory'sini yılda 250 bin Cybertrucks üretebilecek şekilde modifiye etti; bu yatırımların telafi edilmesi pek mümkün görünmüyor.

Cleveland merkezli danışmanlık firması GM Automotive'i yöneten sektör araştırmacısı Glenn Mercer, "Sadece çok satmak istediklerini söylemediler. Çok satma kapasitesine sahiptiler” dedi. Ancak muazzam talep varsayımının aptalca olduğu kanıtlandı. Satışları daha da engelleyen kendi kendine açılan yaraları hesaba katmadı. Fil büyüklüğündeki Cybertruck'ın ya çok büyük olduğu ya da bazı ülkelerin yaya güvenliği kurallarına uymadığı ortaya çıktı, bu nedenle ihracatla satışları artırmak için de pek fırsat yok. Mercer, “Çok fazla satmadılar ve bu durumda denizaşırı pazarların onları kurtarması pek olası değil, Tesla otomobilleri için çok büyük olan Çin pazar için bile bu geçerli” diye ekledi. 

Geleneksel olmasını istemiyordu

Cybertruck üretime geçmeden on yıldan fazla bir süre önce Musk, Tesla'nın eninde sonunda bir tür elektrikli pikap yapacağını ima etmişti. Tasarımını ilk kez dünyaya açıkladığında Musk, geleneksel bir estetik istemediğini, hatta Rivian'ın R1T pikabıyla benimsediği yaklaşım gibi pikap görünümüyle biraz oynayan ama yine de tanıdık olan bir şey istemediğini açıkça belirtti. “Kamyonetler 100 yıldır aynı” ve Cybertruck “başka hiçbir şeye benzemiyor” diyen Musk, o ayın başlarında uzay girişimcileri için düzenlenen bir konferansta izleyicilere gururla “Hiçbir şekilde pazar araştırması yapmıyorum” demişti.

Bu Musk'ın akıl almaz kamyoneti için uygun bir slogan olurdu. Şirketi otomobil üreticilerinin tüketici araştırmalarına dayalı ürünler geliştirmesine yardımcı olan CARLAB'dan Noble, “Cybertruck'ın olağanüstü başarısızlığı bir empati başarısızlığıydı” dedi. Cybertruck'ın ayırt edici görünümünün iki temel güçten kaynaklandığını söyleyen ve geliştirme sürecine aşina olan bir kişi, bilgiler kamuya açık olmadığı için kimliğinin açıklanmasını istemedi. Bunlardan biri Musk'ın bilimkurgu tasarımlarına olan tutkusuydu. Diğeri ise boyanması gerekmeyen bir araç yaratmaya yönelik erken bir karardı.

Otomobil haber sitesi Jalopnik'e göre Tesla, Musk'ın 2019'da söz verdiği giriş seviyesi versiyonu üretmeyecek olsa da, düşen satış değerleri kullanılmış Cybertruck'ları biraz daha uygun fiyatlı hale getirdi. Vandalizm riskine karşı rahat olduğunuzu varsayarsak, 70 bin dolardan daha az bir fiyata az kullanılmış bir tane alabilirsiniz. Tesla fan sitesi Electrek bu hafta yaptığı açıklamada, şirketin elinde bulunan yaklaşık 200 milyon dolarlık satılmamış envanter nedeniyle fiyatların daha da düşebileceğini söyledi.

Musk, insanların kamyonet satın alma nedenlerini göz ardı ederek Cybertruck'ı etrafta bir şeyler taşımak ve offroad koşullarında iyi sürüş için uygun olduğunu öne sürdü. Ancak araç bu iki konuda da yetkin değil, nitekim bu durum eleştiri yazılarında, “Cybertruck başarısız” başlığıyla çekilen videolarda ve 280 bin üyeli CyberStuck Subreddit'inde durmaksızın belgeleniyor. Bu utanç verici duruma, arızalanan Cybertruck'ların Ford F-150'ler ya da GM Silverados'lar tarafından güvenli bir şekilde çekildiğini gösteren videolardan oluşan bir seri de türedi.