IMF'den Trump'ın tarifelerine uyarı: Küresel ekonomi için ciddi risk

Uluslararası Para Fonu (IMF), ABD Başkanı Donald Trump’ın sert gümrük tarifeleri uygulamaya başlamasının küresel ekonomi için “önemli bir risk” oluşturduğu uyarısında bulundu. Bu gelişme, yatırımcıların dünya genelinde yoğun satışlara yönelmesine ve borsalarda sert kayıplar yaşanmasına yol açtı.

IMF Başkanı Kristalina Georgieva, ABD ile ticaret ortaklarının Trump döneminde başlayan ticaret savaşını daha da tırmandırmaktan kaçınmasının önemine dikkat çekti. Cuma günü piyasalar, Çin’in tarifelere karşılık vermesiyle birlikte sert düşüş yaşadı.

Georgieva, “Duyurulan gümrük vergilerinin makroekonomik etkilerini hâlâ değerlendiriyoruz, ancak bu önlemler, yavaş seyreden büyüme ortamında küresel görünüm için açıkça önemli bir risk teşkil ediyor. Dünya ekonomisine daha fazla zarar verebilecek adımlardan kaçınmak önemlidir. ABD ve ticaret ortaklarına, ticaret gerilimlerini çözmek ve belirsizlikleri azaltmak için yapıcı biçimde birlikte çalışmalarını tavsiye ediyoruz" ifadelerini kullandı.

Çin'in misillemesiyle yeni cephe açıldı

Çin ise aynı gün misilleme kararı alarak ABD’yi “zorbalıkla” suçladı ve küresel çapta yoğunlaşan ticaret savaşında yeni bir cephe açıldığını duyurdu.

Çin Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ABD Başkanı tarafından Çarşamba günü ilan edilen sınır vergilerine karşılık olarak, 10 Nisan’dan itibaren ABD mallarına yüzde 34 oranında ek gümrük vergisi uygulanacağı bildirildi.

Trump’ın ithalat ürünlerine yönelik yüzde 50’ye kadar çıkan “kurtuluş günü” tarifeleri, ABD’de resesyon endişelerinin tırmanmasına neden olmuş ve Perşembe günü dünya genelinde büyük şirketlerin piyasa değerlerinden trilyonlarca dolar silinmişti.

Satış dalgası Cuma günü de devam etti. Asya ve Avrupa borsalarında kayıplar yaşandı. Londra’da FTSE 100 endeksi 313 puan, yani yüzde 3,7 gerileyerek son iki yılın en sert günlük düşüşlerinden birini yaşadı.

Çin Devlet Konseyi Tarifeler Komisyonu, “ABD’nin bu uygulaması uluslararası ticaret kurallarıyla örtüşmemekte, Çin’in meşru hak ve çıkarlarını ciddi biçimde zedelemekte ve tipik bir tek taraflı zorbalık örneği teşkil etmektedir" açıklamasında bulundu.

Endeksler ve petrol geriledi

Japonya’da Nikkei endeksi yüzde 3’e yakın düşerken, haftalık kayıp yüzde 9’a ulaştı. Tokyo’nun Topix endeksi yüzde 4,5, Güney Kore’nin Kospi endeksi ise yüzde 1,3 oranında değer kaybetti.

Avrupa’da ise Fransa’nın Cac 40 ve Almanya’nın Dax endeksleri yüzde 3,7 oranında düştü.

Uluslararası petrol fiyatlarında da sert gerileme görüldü. Brent petrolü Cuma günü yüzde 3,8 düşüşle varil başına 67,48 dolara geriledi. Bu, Aralık 2021’den bu yana görülen en düşük seviye oldu.

Vadeli işlem piyasalarında, S&P 500 ve Dow Jones endekslerinin New York’ta işlemler başladığında yüzde 0,7 oranında gerilemesi beklenirken, Nasdaq’ın yüzde 0,5 düşüşle açılması öngörülüyor.

Analistler ne diyor?

Hargreaves Lansdown hisse senedi araştırma müdürü Derren Nathan, “Donald Trump’ın aylar süren savaşçı söylemlerine rağmen, piyasalar Beyaz Saray tarafından açıklanan tarifelerin kapsamı ve derinliği konusunda hazırlıksız yakalanmış görünüyor" dedi.

Nathan “Teknoloji ağırlıklı Nasdaq en büyük kaybı yaşadı ve neredeyse yüzde 6 değer kaybetti. Ancak bankacılık, sanayi ve enerji sektörlerinde de büyük düşüşler görüldü. Geleneksel güvenli limanlar ise bir miktar sığınak sağladı; tüketici ürünleri ve kamu hizmetlerinde artış kaydedildi" diye konuştu.

Trump’ın, ilaç üreticilerine yönelik tarifelerin hâlâ değerlendirme aşamasında olduğunu belirtmesinin ardından, Hindistan’daki ilaç firmalarının hisseleri sert düşüş yaşadı. NSE Nifty Pharma endeksi Cuma günü yüzde 6’nın üzerinde geriledi.

Oysa Perşembe günü ilaç sektörü, ABD ithalat vergilerinden muaf tutulacağı beklentisiyle değer kazanmıştı.

Birleşik Krallık’ta hükümetin, ABD ile bir anlaşma sağlamak amacıyla “yoğun” ve “hızlı” bir şekilde müzakereleri sürdürdüğü açıklandı. Hükümet, aynı zamanda olası misilleme önlemleri için de şirketlerle görüşme sürecine başladı.

Hazine Bakan Yardımcısı James Murray, Sky News’e yaptığı açıklamada, “Bir sonraki aşama, İngiltere’nin nasıl karşılık vereceği konusunda şirketlerden görüş almak. Bu karara iş dünyasını da dahil etmek istiyoruz ve tüm seçenekleri masada tutmamız gerektiğini açıkça ortaya koymalıyız. Misilleme hakkımızı saklı tutuyoruz ancak asıl amacımız bir anlaşma ve tüm odağımız bunun üzerinde" dedi.

Tahvil fiyatları yükseldi

Küresel ekonomik büyümeye dair endişeler nedeniyle, Avrupa ve ABD genelinde tahvil fiyatları yükseldi.

Güvenli liman olarak görülen İngiltere devlet tahvillerinin değeri artarken, getiriler yani efektif faiz oranları düşüş gösterdi. İki yıllık İngiltere tahvilinin getirisi, ABD tarifeleri açıklandığından bu yana 0,29 puan gerileyerek Eylül ayından bu yana en düşük seviyeye indi. 10 yıllık tahvilin getirisi ise yüzde 0,1 düşerek Şubat’tan bu yana en düşük seviyeye ulaştı.

Bu düşüşler, yıl başında borçlanma maliyetlerindeki artışı karşılamak için refah harcamalarında kesintiye giden Maliye Bakanı Rachel Reeves üzerindeki baskıyı hafifletebilir.

Yatırımcılar, İngiltere Merkez Bankası’nın bu yıl faiz indirimlerine gitme olasılığına ilişkin beklentilerini artırdı. Para piyasalarında, bu yıl Banka’dan yaklaşık 74 baz puanlık faiz indirimi bekleniyor. Bu da üç çeyrek puanlık indirimin neredeyse tamamen fiyatlandığını gösteriyor.

Bankanın, Mayıs ayı başındaki faiz belirleme toplantısında, yüzde 4,5 seviyesindeki mevcut faizi düşürme olasılığı şu anda yüzde 86 seviyesine çıktı bu oran, Perşembe günü yaklaşık yüzde 75’ti.