DeepSeek’in ilerlemeleri Çin’de büyük çaplı yapay zeka dönüşümünü tetikledi

DeepSeek’in gelişmeleri, Çin genelinde büyük dil modellerinin hastanelerden yerel yönetimlere kadar her alanda yaygınlaştırılması için büyük bir hamle başlattı. Pekin yönetimi, üretken yapay zeka alanındaki kazanımlarını pekiştirmeye çalışırken, DeepSeek ülke çapında güçlü bir destek görüyor.

Hangzhou merkezli girişim, ocak ayının sonunda R1 modeliyle küresel piyasaları sarsmasından bu yana Çin içinde hızla benimsendi. Şirketler ve devlet kurumları, DeepSeek’i yeni ulusal yapay zeka lideri olarak konumlandırarak teknolojiyi desteklemeye başladı.

Tüm büyük bulut hizmeti sağlayıcıları, en az altı otomobil üreticisi, çeşitli yerel yönetimler, birçok hastane ve birkaç devlet şirketi (SOE), DeepSeek teknolojisini kullanmaya başladı. Özellikle geleneksel olarak temkinli olan devlet kurumlarının bu yeni yapay zeka teknolojisini hızla benimsemesi dikkat çekiyor.

Bir devlet şirketinin teknoloji tedarikçisi olan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir yetkili, “[Çin Komünist] Partisi uzun süredir yapay zekayı destekliyor olsa da DeepSeek, devlet kurumları ve kamu işletmelerinin büyük dil modellerini (LLM) devreye alması için önemli bir itici güç sağladı” dedi. “DeepSeek her şeyi değiştirdi ve Çin’de yapay zekayı ileri taşımaya yönelik ulusal bir çaba başlattı.”

Düşük maliyet, hızlı benimsenmeyi sağladı

DeepSeek’in hızla yayılmasının en büyük nedenlerinden biri, modellerinin düşük maliyetle kullanılabilmesi oldu. Makine öğrenme platformu Hugging Face’in Çin yapay zeka uzmanı Adina Yakefu, DeepSeek’in “endüstrinin genel yapısını kökten değiştirdiğini” belirterek, “Açık kaynak stratejisi, bilgi damıtma teknikleri ve uygun maliyetli eğitim çözümleri sayesinde model geliştirme ve uygulama bariyerlerini düşürdü” dedi.

Çin’in doğusundaki Changchun şehrinde bulunan Jilin Üniversitesi Hastanesi, DeepSeek’in hastane veri tabanını, tıbbi kılavuzları ve ilaç etkinlik sonuçlarını analiz ederek tedavi planları üretebildiğini iddia eden bir teşhis aracı geliştirdiğini duyurdu. Çin’in güneybatısındaki Jinxin Kadın ve Çocuk Hastanesi ise hastaların yumurtlama döngülerini takip etmelerini sağlayan bir araç geliştirdi. Bu araç, test sonuçlarını hastanenin hasta verileriyle birleştirerek kişiselleştirilmiş doğurganlık planları oluşturuyor.

Hubei eyaletindeki bir kamu hastanesinde görev yapan bir doktor, hastane yönetiminin, iki doktorun bir hasta için farklı tedavi önerilerinde bulunması durumunda DeepSeek’in üçüncü taraf hakem olarak kullanılmasına yönelik bir talimat verdiğini aktardı.

Çengdu, Hangzhou ve Wuhan’daki bazı kamu hastanelerinde ise daha basit kullanım alanlarında yapay zeka uygulamaları devreye alındı. Dijital hemşireler, hastaları doğru muayene odasına yönlendirmek veya tıbbi raporları açıklamak gibi işlevler üstleniyor.

Yapay zeka uygulamalarına yönelik ihtiyatlı yaklaşımlar

Buna rağmen, sektör içinden bazı uzmanlar, DeepSeek’in kullanımına ilişkin yapılan açıklamaların tamamının gerçekçi olmayabileceğini belirtiyor. Bazı şirketlerin, modelleri gerçekten uygulamadan, yatırımcı ilgisini çekmek amacıyla DeepSeek ile çalıştıklarını iddia ettiği belirtiliyor. Öte yandan, hükümet kurumları da siyasi baskı nedeniyle Çin’in yeni yapay zeka lideri ile uyumlu görünmeye çalışıyor.

Bir devlet şirketi teknoloji tedarikçisi, "Bu modellerin daha karmaşık görevler, örneğin tıbbi teşhis için gerçekten kullanışlı hale gelmesi için hala çok iş yapılması gerekiyor" dedi. “Modellerin yeterli tıbbi veriyle eğitilmesi gerekiyor. Bu zaman alacak ve önde gelen yapay zeka şirketleriyle iş birliği gerektirecek. Hastanelerin tek başına bunu geliştirmesi mümkün değil.”

Zhejiang eyaletindeki bir hastanede DeepSeek’in kullanılmaya başlanmasına ilişkin yapılan bir duyuruya değinen başka bir doktor ise bu hamleyi “tamamen bir tanıtım kampanyası” olarak nitelendirdi.

Bazı duyuruların şüpheyle karşılanması gerekse de uzmanlar, DeepSeek’in yayılma hızının önemli bir değişim yarattığını düşünüyor.

Hangzhou merkezli bir yapay zeka mühendisi, "DeepSeek’in yayılma hızı inanılmaz. Daha önce hükümet kurumları ve hastaneler, üretken yapay zeka uygulamalarını tanıtmaktan çekiniyordu. Eğer bir hata olursa sorun yaratabilir diye endişeleniyorlardı" dedi.

Yerel yönetimlerden tam destek

Jinan ve Hangzhou gibi şehirlerin yerel yönetimleri, DeepSeek tabanlı vatandaş sohbet robotları geliştirdi. Bu araçlar, vergi ödemelerinden çöp toplama hizmetlerine ve doğum belgelerine kadar çeşitli konularda vatandaşların sorularını yanıtlayabiliyor.

Shenzhen’in Futian bölgesi, DeepSeek modelleriyle geliştirilmiş birden fazla yapay zeka aracını hayata geçirdi. Bu araçlar arasında, kolluk kuvvetleri için idari raporlar taslak haline getiren bir belge oluşturma aracı da bulunuyor.

Pekin yönetiminin DeepSeek’e verdiği açık destek, bu hızlı benimsemeyi teşvik etti. Şirketin kurucusu Liang Wenfeng, bu ay düzenlenen bir toplantıda Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile bir araya geldi. Bu toplantıda BYD Yönetim Kurulu Başkanı Wang Chuanfu, Huawei'nin kurucusu Ren Zhengfei ve Alibaba’nın kurucusu Jack Ma gibi iş dünyasının önde gelen isimleri de yer aldı.

Tencent, popüler uygulaması WeChat’in arama fonksiyonunda DeepSeek’i kullanmaya başladığını duyurdu. Otomotiv sektöründe BYD ve Great Wall Motor, DeepSeek’i devreye alan şirketler arasında bulunuyor. Bunun yanı sıra Sinopec, PetroChina ve China Southern Power Grid gibi birçok devlet şirketi, DeepSeek’in teknolojisini kullandıklarını açıkladı.

DeepSeek’in finansal kazancı sınırlı

DeepSeek’in geniş çaplı benimsenmesine rağmen, iş modeli gereği doğrudan büyük finansal kazanç elde etmediği belirtiliyor. Şirket, modellerinin ücretsiz olarak indirilmesine izin veriyor ve bunlar kamuya açık bulut sistemlerinde veya özel sunucularda çalıştırılabiliyor. Bu durum, AliCloud ve Huawei Cloud gibi bulut hizmeti sağlayıcılarını, DeepSeek’in yükselişinden en çok kazanç sağlayan şirketler haline getiriyor.

HSBC teknoloji donanım analisti Frank He, DeepSeek R1’in popülerliğinin son haftalarda büyük ölçüde arttığını belirterek, “DeepSeek’in yapay zeka iş yükleri hızla artıyor” dedi. He, bu eğilimin devam edeceğini ve “bulut bilişim ile yapay zeka altyapısında ilgili donanım ve yazılım güncellemelerini tetikleyeceğini” öngördü.