Bezos’tan şaşırtan dönüş: Trump’a yakınlaşma krizi büyüyor

Ekim 2019’da Amazon, ABD Savunma Bakanlığı’na (Pentagon) dava açarak, Başkan Donald Trump’ın, The Washington Post’a ve sahibi Jeff Bezos’a duyduğu öfke nedeniyle Amazon’un 10 milyar dolarlık JEDI (Ortak Kurumsal Savunma Altyapısı) ihalesini kaybettiğini ileri sürmüştü. Bu dava, Trump’ın Beyaz Saray’ı ile Amerikan şirketleri arasındaki birçok gerilimden biri olarak görülse de, Bezos için bir dönüm noktası oldu.

Jeff Bezos’un siyasi dönüşümü

Bir dönem Trump’a karşı açıkça eleştirel tavır alan ve onu “demokrasi için tehdit” olarak tanımlayan Jeff Bezos, son yıllarda kamuoyunun gözleri önünde şaşırtıcı bir siyasi dönüşüm geçirdi. Trump’ın ikinci başkanlık dönemine hazırlandığı şu günlerde, Bezos’un attığı adımlar hem iş dünyasında hem de medya kulislerinde dikkatle izleniyor.

Trump’ın 2017’deki yemin töreninde diğer teknoloji milyarderleriyle birlikte yer alan Bezos, Amazon’un 1 milyon dolarlık bağışıyla da törene destek verdi. Amazon’un Prime Video platformu üzerinden Trump’ın eski reality şovu The Apprentice’in bölümlerini yayınlaması da, Beyaz Saray’a yönelik jestlerin bir parçası oldu. Öte yandan Amazon, Melania Trump hakkında çekilecek belgesel için 40 milyon dolar ödeme yaptı. Bu meblağın 28 milyon dolarının doğrudan First Lady’nin cebine gideceği konuşuluyor.

Blue Origin ve risk hesapları

Bezos’un en büyük tutkularından biri olan uzay şirketi Blue Origin, ABD hükümetiyle milyarlarca dolarlık sözleşmeler peşinde koşuyor. 2029’da insanları aya gönderme projesinde yer alacak olan şirket, ocak ayında ağır bir roketi başarıyla yörüngeye fırlatmış olsa da halen Elon Musk’ın SpaceX’inin oldukça gerisinde. SpaceX’in Trump ile daha yakın ilişkilere sahip olması, Bezos için hem ticari hem de stratejik riskler oluşturuyor. Bezos’un yakın çevresi, Blue Origin’in geleceğinin federal sözleşmelere bağlı olduğunun altını çiziyor.

Washington Post’ta gerilim tırmanıyor

Jeff Bezos’un siyasi tercihleri ve ticari manevraları, sahibi olduğu The Washington Post’ta derin krizlere neden oldu. Gazetede üst düzey editörler ve kıdemli gazeteciler arasında artan istifalar ve abonelik iptalleri dikkat çekiyor. Pulitzer ödüllü gazeteci David Maraniss, Bezos sahip olduğu sürece gazeteye yazmayacağını açıkladı. Kıdemli gazeteci Ruth Marcus, Bezos’un editoryal müdahalelerine karşı çıktığı için istifa ettiğini duyurdu.

Bezos’un gazeteyi 2013’te 250 milyon dolara satın almasından sonra The Post, Trump döneminde ciddi bir yükseliş yaşamış, güçlü haberlerle milyonlarca yeni abone kazanmıştı. Ancak ikinci Trump döneminin ihtimali ve değişen siyasi iklim, gazetenin ticari dengesini bozdu. The Post, rakibi The New York Times’ın gerisinde kalırken, finansal kayıplar 100 milyon doları aşan boyutlara ulaştı.

Çıkar çatışması iddiaları

Bezos’un politik yönelimlerinin Amazon ve Blue Origin’in çıkarlarıyla doğrudan bağlantılı olduğu yönündeki eleştiriler artıyor. Gazetenin Kamala Harris’e verdiği editoryal desteğin geri çekilmesinin ardından, Blue Origin CEO’su David Limp’in Trump ile Teksas’taki bir mitingde görüşmesi, medya dünyasında ‘çıkar ilişkisi’ tartışmalarını alevlendirdi.

Bezos’tan sessiz kalma stratejisi

Ocak ayında 400’den fazla Washington Post çalışanı, Bezos’a açık mektup yazarak endişelerini ve taleplerini iletti. Ancak Bezos, bu çağrılara yanıt vermedi. Gazetenin eski genel yayın yönetmeni Marty Baron, “Bezos’un ne düşündüğümü umursadığını hiç sanmıyorum,” diyerek durumu özetledi.

Bezos’un hesaplı yatırımları

Amazon ve Blue Origin’in on milyarlarca dolarlık devlet sözleşmeleri ve Federal Ticaret Komisyonu’nun (FTC) sıkı denetimi karşısında, Bezos’un Trump ile yakınlaşma hamleleri, ‘kendini koruma’ refleksi olarak yorumlanıyor. Özellikle FTC’nin Amazon’a yönelik antitröst davası sürecinde bu tür stratejik adımların dikkatle atıldığı düşünülüyor.

Trump’ın beğenisini kazandı

Tüm bu gelişmelerin sonunda Trump’ın memnun olduğu görülüyor. Trump, geçtiğimiz aylarda verdiği bir röportajda, “Bezos’u tanıyorum, The Washington Post’ta gerçekten bir iş yapmaya çalışıyor ve bu daha önce olmuyordu,” ifadelerini kullandı.

Washington Post için yol ayrımı

Jeff Bezos’un ticari hesapları ve siyasi manevraları, The Washington Post’un geleceği için kritik bir yol ayrımı anlamına geliyor. Gazetenin içinde yaşanan kopuşlar ve artan huzursuzluk, bağımsız gazetecilik adına tehlike sinyalleri veriyor. The Post’un eski kimliğini koruyup koruyamayacağı sorusu, önümüzdeki dönemde daha da sık sorulacak gibi görünüyor.