Beş sterlinlik test kalp krizlerini tahmin edebilir

Basit bir beş sterlinlik (240 Türk Lirası) kan testi yardımıyla binlerce kalp krizi ve felcin önlenebileceği ortaya kondu. Britanya Kalp Vakfı (British Heart Foundation – BHF) tarafından finanse edilen ve Journal of the American College of Cardiology dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, hastalarda troponin düzeylerinin kontrol edilmesi, doktorların kardiyovasküler olay riskini çok daha yüksek bir doğrulukla tahmin etmelerini sağlayabilir.

Troponin, kalp kası hücrelerinde bulunan ve kalp hasar gördüğünde kana sızan bir proteindir. Mevcut durumda troponin kan testleri, gerçekleşmiş kalp krizlerini tespit etmek amacıyla hastanelerde kullanılıyor. Ancak araştırmalar, bu düşük maliyetli testlerin kalpteki “sessiz” hasarı da belirlemede etkili olabileceğini ve bu sayede bir kişinin gelecekte kalp krizi veya felç geçirme ihtimalinin tahmin edilebileceğini gösteriyor.

Aile hekimliklerinde, rutin kolesterol testlerine ek olarak yapılabilecek troponin testleri, statin gibi önleyici tedavi seçeneklerinin uygulanmasına imkan tanıyarak binlerce kalp krizi ve felcin önüne geçme potansiyeli taşıyor.

Önleyici tedavi fırsatı

Çalışmanın baş yazarı, Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu’nda (London School of Hygiene & Tropical Medicine) kardiyovasküler tıp profesörü olan Anoop Shah, “Troponin, normal aralıkta bile olsa, kalp kasında oluşan sessiz hasarın güçlü bir göstergesidir” diyerek şunları ekliyor:

Bu nedenle, test bize insanların riskini tahmin ederken kullanabileceğimiz ekstra bir bilgi katmanı sunuyor. Amacımız, mümkün olduğunca çok yüksek riskli kişiyi tespit etmek, böylece kimse önleyici tedavi fırsatını kaçırmasın.

Shah’a göre, troponin testlerinin mevcut kalp riski tahmin kılavuzlarına eklenmesi, gelecekte dolaşım sistemi problemlerini azaltmaya yardımcı olacak önleyici tedavilerden fayda görecek yüksek riskli hastaların daha kolay belirlenmesini sağlayabilir. Çalışmada, kandaki troponin düzeyi daha yüksek olan kişilerin önümüzdeki 10 yıl içinde kalp krizi veya felç geçirme risklerinin daha fazla olduğu saptandı.

500'de bir önleme oranı

Modelleme sonuçları, halihazırda kardiyovasküler sağlık değerlendirmelerinde “orta risk” grubunda yer alan kişiler için testlerin, test edilen her 500 kişide yaklaşık bir kalp krizi veya felci önleyebileceğini gösteriyor. Araştırmacılar bu veriye ulaşmak için Avrupa ve ABD genelinde 62.000’den fazla kişinin sağlık bilgilerini analiz etti. Her katılımcının troponin düzeyleri; yaş, kan basıncı, diyabet geçmişi, sigara kullanımı ve kolesterol seviyesi gibi geleneksel risk faktörleriyle birlikte ölçüldü. Daha sonra katılımcılar 10 yıl boyunca takip edilerek kalp krizi veya felç geçirip geçirmedikleri gözlemlendi.

Günümüzde kalp-damar sağlığı değerlendirmeleri, bir kişinin gelecek 10 yıl içinde kalp krizi veya felç geçirme riskini tahmin etmek için kolesterol seviyesi gibi faktörleri kullanan bir algoritmayla yapılıyor. Araştırmacılar, troponin sonuçlarının bu mevcut risk faktörlerine eklenmesinin, yalnızca kolesterol sonuçlarına kıyasla tahminleri dört kata kadar daha doğru hale getirdiğini belirtiyor.

Orta risk tehlikesi

Özellikle “orta risk” grubundaki kişilerin tespitinde troponin testlerinin etkinliğine dikkat çekiliyor. Britanya Kalp Vakfı, bu orta risk grubunun doktorlar için zorluk yarattığını, çünkü bu kişilerin düşük riskli kabul edilmediğini, ancak risk düzeylerinin önleyici tedaviyi haklı çıkaracak kadar yüksek olmadığını ifade ediyor. Çalışma, troponin testinin eklenmesiyle, orta risk grubundaki kişilerin %8’inin yüksek riskli olarak yeniden sınıflandırıldığını ortaya koyuyor. Yeniden sınıflandırılan bu bireylere statin gibi önleyici tedaviler uygulanmasının, kalp krizi veya felç gibi birçok kardiyovasküler olayın önüne geçebileceği belirtiliyor.

Britanya Kalp Vakfı’nın baş bilimsel ve tıbbi yetkilisi Prof. Bryan Williams ise konuya ilişkin şunları söylüyor:

“Risk tahmini alanındaki gelişmeler, doktorların kalp krizi ve felç riski en yüksek olanları belirleyebileceği etkili algoritmalar oluşturmalarına yardımcı oldu. Ancak yalnızca Birleşik Krallık’ta yılda yaklaşık 100.000 kalp krizi nedeniyle hastane yatışı gerçekleştiği düşünüldüğünde, iyileştirme için hâlâ büyük bir alan olduğu ortada.

“Bu yeni veriler, bu kan testinin mevcut risk tahmin modellerine eklenmesinin, sağlık profesyonellerinin daha fazla yüksek riskli kişiyi belirlemesine ve bu kişilere gelecekteki kalp krizi ve felç risklerini azaltmak için tavsiye ve tedavi sunmasına yardımcı olabileceğini gösteriyor.”

Araştırmacılar, böylesi basit ve uygun maliyetli bir testin sağlık sistemine entegre edilmesinin, kalp krizi ve felç vakalarını önemli ölçüde azaltabileceğine işaret ediyor. Testin, özellikle orta risk grubunda yer alan hastalara uygulanması ve sonuçların mevcut risk faktörleriyle birleştirilmesi, önleme stratejilerinde yeni bir sayfa açabilir.