Trump yarı iletken tarifesi hazırlığında: telefon ve bilgisayarlar da kapsama girebilir

ABD Başkanı Donald Trump, önümüzdeki hafta ithal yarı iletkenler için uygulanacak yeni gümrük tarifesini açıklayacağını duyurdu. Trump, sektörde faaliyet gösteren bazı şirketler için esneklik sağlanabileceğini söylese de, muafiyetlerin geçici olabileceği sinyalini verdi. Çin ile artan ticaret geriliminde akıllı telefonlar ve bilgisayarlar gibi tüketici elektroniği ürünleri daha önce karşılıklı tarifelerden muaf tutulmuştu. Ancak son gelişmeler, bu ürünlerin de yeni vergiler kapsamına alınacağını gösteriyor.

Trump, Florida’daki malikanesinden Washington’a dönerken Air Force One’da yaptığı açıklamada, “Pek çok şirketi bu işin dışında tuttuk çünkü çipleri ve yarı iletkenleri artık kendi ülkemizde üretmek istiyoruz" dedi. Akıllı telefon gibi bazı ürünlerin kalıcı olarak muaf olup olmayacağı sorulduğundaysa, “Belli bir esneklik göstermek gerekiyor. Kimse bu kadar katı olmamalı" yanıtını verdi.

Teknoloji ürünlerine ayrı vergi planı

Trump yönetimi, cuma günü bazı teknoloji ürünlerini karşılıklı tarifelerden geçici olarak muaf tuttuğunu açıklamıştı. Bu gelişme, telefon ve dizüstü bilgisayar gibi ürünlerin küresel tarife savaşının dışında kalabileceği yönünde beklentileri doğurmuştu. Ancak Ticaret Bakanı Howard Lutnick, pazar günü yaptığı açıklamada, Çin’den gelen kritik teknoloji ürünlerinin ve yarı iletkenlerin önümüzdeki iki ay içinde ek vergilere tabi tutulacağını söyledi.

Lutnick, Trump’ın akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve diğer elektronik ürünler için “özel odaklı” bir tarife uygulamayı planladığını belirtti. Bu ürünlerin Çin’den gelen ithalatlara uygulanan ve geçen hafta yüzde 125’e kadar çıkan karşılıklı tarifeler dışında değerlendirileceği vurgulandı. Lutnick, “Başkan diyor ki; bunlar karşılıklı tarifelerden muaf, ama yakında çıkacak yarı iletken tarifelerine dahil edilecekler" dedi.

Trump, aynı gün içinde yarı iletken sektörü ve genel elektronik tedarik zincirine ilişkin bir ulusal güvenlik ticaret soruşturması başlattığını da duyurdu. Sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Ulusal Güvenlik Tarife Soruşturmaları kapsamında yarı iletkenleri ve TÜM ELEKTRONİK TEDARİK ZİNCİRİNİ inceliyoruz" ifadelerini kullandı.

Tarife kararı piyasalarda sert dalgalanma yarattı

Geçen haftaki tarife açıklamaları, 2020’deki COVID krizinden bu yana Wall Street’te en sert dalgalanmaların yaşanmasına yol açtı. S&P 500 endeksi, Trump’ın 20 Ocak’ta göreve başlamasından bu yana yüzde 10’dan fazla değer kaybetti. Tarife politikasının belirsizliği, yatırımcı güvenini sarstı.

NorthmanTrader’ın kurucusu Sven Henrich, süreçle ilgili eleştirilerini X platformunda dile getirerek, “Yılın en büyük rallisi, Lutnick görevden alındığında yaşanacak" dedi. “Yönetim hangi mesajı vermek istiyorsa onu netleştirmeli çünkü her gün değişiyor. ABD’li şirketler bu gel‑git içinde ne yatırım yapabiliyor ne plan.”

Demokrat Senatör Elizabeth Warren ise tarife kararlarının ekonomik büyümeyi zedeleyebileceği ve enflasyonu artırabileceği uyarısında bulundu. “Ortada bir tarife politikası yok – yalnızca kaos ve yolsuzluk var" diyerek tepki gösterdi.

Üç aylık mola çağrısı ve dış ticaret dengeleri

ABD Gümrük ve Sınır Koruma Ajansı, cuma günü yayımladığı bildirimle ithalat vergilerinden muaf tutulan 20 ürün kategorisini açıkladı. Bilgisayarlar, dizüstü cihazlar, yarı iletken bileşenler ve düz ekran paneller bu listede yer aldı. Ancak bu muafiyetin kalıcı olup olmayacağı belirsizliğini koruyor.

Trump’ın kampanyasına destek vermiş olan milyarder yatırımcı Bill Ackman da mevcut tarife stratejisini eleştirdi. Trump’a çağrıda bulunan Ackman, Çin’e yönelik tarifelerin üç ay süreyle askıya alınmasını ve geçici olarak yüzde 10 seviyesine indirilmesini önerdi: “Bu şekilde ABD şirketleri tedarik zincirlerini Çin dışına kaydırmaya yönelir, ama büyük bir kriz riski oluşmaz.”

Beyaz Saray Ticaret Danışmanı Peter Navarro, NBC’deki açıklamasında Çin’e müzakere daveti yapıldığını söylerken, Çin’in fentanil tedarik zincirindeki rolünü eleştirdi ve Çin’in şu an görüşülen ülkeler listesinde olmadığını belirtti. Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ise Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir görüşme planı bulunmadığını söyledi. Greer, “Amacımız 90 gün içinde anlamlı anlaşmalar yapmak" diyerek Çin dışında bazı ülkelerle müzakerelerde ilerleme sağlanabileceğini ifade etti.

Dünyanın en büyük hedge fonunun kurucusu Ray Dalio ise ABD ekonomisinin ciddi bir karar eşiğinde olduğunu ve sürecin kötü yönetilmesi halinde bir resesyondan daha ağır bir tabloyla karşılaşılabileceğini söyledi: “Şu anda resesyona çok yakınız. Daha kötüsü de olabilir.”