Balık Hesabı

Yıl 2014… Forbes Türkiye haziran sayısında hafifçe gülümseyen fotoğrafında Niyazi Önen’in üzerinde siyah tişört ve ceket var. Hemen yanındaki sayfada yer alan tablo Dardanel’in 15 yıl süren finansal darboğazdan nasıl çıktığını anlatıyor. 10 yıl sonra Dardanel’in Çanakkale Kepez’deki fabrikasında bir araya geldiğimizde üzerinde yine siyah tişört var ama şimdi daha fit ve enerjik görünüyor. Şirketi de öyle…

Önen konuşurken dikkatli. Verdiği kısa aralıklarda şirketin finansallarının yer aldığı Excel dökümlerindeki rakamları tekrar tekrar hesaplıyor, söze öyle devam ediyor. Yakın gözlüğünün üzerinden bakıp “Beş yıl içinde Dardanel, ton balığı konservesi üreten dünyanın ilk beş şirketi arasına girecek” dedikten sonra yine kısa bir hesap arası veriyor. Bizzat patronun hesaplamasına göre 2024 yılı sonunda 400 milyon dolar olacağı tahmin edilen ciro, 2029’da 1 milyar doların üstüne çıkacak. Bunun için Türkiye’de kişi başı mevcut ton balığı konserve tüketiminin 310 gramdan 1 kilograma yükselmesi ve şirketin yurt dışı yatırımları ile ihracatını artırması gerekiyor. Hedef büyük, zaman kısa. Önen ise iddialı: “Bu hedef tutacak ve beş yıl sonra emekli olacağım. Yönetimi kızımla oğluma bırakacağım” diyor. Göl kıyısında, hasır şapkasının altında balık tutan bir emekli profili ile karşı karşıya olmadığımız belli aslında, nitekim “En azından operasyonlarda olmam” diyerek düzeltiyor kendisini.

Yönetim kurulu başkanı olduğu Dardanel Önentaş Gıda Sanayi’nin yüzde 31,4’ü halka açık, 68,6’sı Niyazi Önen Holding’e ait. Holding’in yüzde 100 hissedarı da kendisi. Dardanel’i kurduğu 1980’li yıllarda, şehir merkezinden uzak olan fabrikasının etrafı bugün sıra sıra evlerle çevrili. Zamanında şikayetlere neden olan balık kokusu yeni teknoloji yatırımları sayesinde bugün pek duyulmuyor. Önen’in odası hemen giriş katında. Röportaj uzadıkça, “Saatim bin dolar, ona göre istediğiniz kadar konuşabiliriz” diyor gülerek –bu görüşme pahalıya patlayacak!– Zira konuşmanın uzun sürmesi kaçınılmaz, 2000’lerdeki borçlu ve zorlu yıllardan dünya liginde iddialı oyuncu olmaya uzayan yolu Forbes’a anlatması zaman alacak.

Yazının tamamı Forbes Türkiye Ekim sayısında...