ABD'nin gündemine oturan Dr. Mehmet Öz’e yakın bakış
ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın "ABD’yi yeniden sağlıklı kılmak için ondan daha donanımlı ve kabiliyetli bir başka doktor olmayabilir" diye tanımladığı Mehmet Öz, Medicare ve Medicaid Hizmetleri Merkezi (CMS) Direktörlüğü görevine atanmasının ardından Trump’ın tartışılan görevlendirmeleri arasına girdi. Öz, Senato'nun onaylaması halinde bu göreve getirilecek ilk Türk olacak.
65 yaşındaki Öz, Trump'ın geçen Hafta Sağlık Bakanlığına atadığı Robert F Kennedy Jr ile birlike çalışacak. Mehmet Öz yalnızca bu görevlendirmede değil, geçmişte de farklı kariyer yolculukları nedeniyle ABD’deki tartışmalı figürlerden biriydi.
CMS nedir?
ABD'de 65 yaş üzerindeki herkes Medicare isimli devlet sağlık sisteminden yararlanabiliyor.
Düşük gelirli aileler, çocuklar, hamile kadınlar ve belirli sakatlıkları olanlar da Medicaid'den faydalanabiliyor.
CMS, 150 milyondan fazla ABD'liye sağlık bakımı sağlayan ülkenin en büyük iki sosyal sigorta sistemini yöneten kurum.
Mehmet Öz kimdir?
11 Haziran 1960 Cleveland, Ohio'da doğan Mehmet Öz'ün babası, kalp cerrahı Mustafa Öz. Mustafa Öz, Konya’da doğup eğitimini İstanbul’da tamamladıktan sonra ABD’ye gidiyor ve 1959 yılında İstanbul’da tanınmış, Atabay İlaç şirketinin sahibi olan Kemalettin Atabay’ın kızı Suna Atabay ile evleniyor.
Mehmet Öz, yazar ve televizyon ünlüsü Lisa Öz ile de 1985'te evlendi ve 4 çocuğu var.
Öz, Wilmington, Delaware'de büyüdü ve Tower Hill Okulu'nda eğitim gördü. 1982'de Harvard Üniversitesi'nden mezun oldu. Öz, Pensilvanya Tıp Fakültesi'nde ve Wharton İşletme Fakültesi'nde öğrenim gördü.
Mehmet Öz, tıp kariyerine New York Şehri'ndeki Presbiteryen Hastanesi'nde asistanlık yaparak başladı. Ardından 1986'da Eric Rose tarafından işe alınarak Columbia Üniversitesi'ne bağlandı. Nisan 1995'te Öz ve meslektaşı Jerry Whitworth, kalp hastalarına çeşitli alternatif tedaviler sağlamak için Kardiyak Tamamlayıcı Bakım Merkezi'ni kurdu.
1996'da Öz bir meslektaşı ile New York Yankees menajeri Joe Torre’nin kardeşi Frank Torre için gerçekleştirdikleri başarılı bir kalp nakliyle medya ilgisi çekti. Bu nakil, Yankees'in 1996 Dünya Serisi'ni kazandığı sırada yapıldı. Rose, sonrasında medyanın ilgisinden hoşlanmadığını belirtirken, Öz’ün bu ilgiyi "sevdiğini" söyledi.
Bu sırada, Öz ve Whitworth’un profesyonel ilişkisi, Öz’ün aldığı medya ilgisi nedeniyle gerilmeye başladı. Whitworth, Vox’a verdiği bir röportajda, Öz’den "medya sirkini durdurmasını" istediğini ifade etti. 2000 yılında Whitworth, Kardiyak Tamamlayıcı Bakım Merkezi'nden ayrıldı. Aynı yıl Öz, bu merkezi NewYork-Presbyterian Hastanesi’nde Kardiyovasküler Enstitüsü ve Bütünsel Tıp Programı olarak yeniden açtı ve burada direktör olarak görev yaptı.
Öz, 2001 yılında Columbia Üniversitesi Vagelos Hekim ve Cerrahlar Fakültesi’nde profesör unvanını aldı ve bu unvanını 2018'e kadar taşıdı. 2018'de unvanı profesör emeritus olarak değişti.
2010 yılında Öz, Jeff Arnold ile birlikte Sharecare, Inc.'in kurucu ortağı oldu. 2015 yılında 10 kişilik bir doktor grubu, Öz’ün "bilime ve kanıta dayalı tıbba duyduğu küçümseme" nedeniyle Columbia Üniversitesi'nden çıkarılmasını talep etti. Columbia Üniversitesi, Öz’ü savundu ve görevden alma çağrılarını reddederek, "akademik özgürlük ilkesine ve öğretim üyelerinin ifade özgürlüğünü desteklemeye bağlı olduklarını" söyledi. Öz ise, bu taleplere "Halkın en iyi hali olmaları yolunda onlara yardımcı olacak bilgiler sunuyorum" diyerek yanıt verdi ve programının "kendi görüşüm de dahil olmak üzere birden fazla bakış açısı sunduğunu" ve bunun "çıkar çatışması olmadan" yapıldığını ifade etti.
Mayıs 2022’de Columbia Üniversitesi, Öz ile bağlarını kopardı ve adını internet sitesinden kaldırdı.
Televizyon kariyeri
Öz, The Oprah Winfrey Show'da beş sezon boyunca sağlık uzmanı olarak yer aldı. 2009 yılında Winfrey, şirketi Harpo Productions aracılığıyla onun sunacağı bir program üretmeyi teklif etti. Dr. Oz Show, 14 Eylül 2009'da Sony Pictures Television tarafından dağıtılmak üzere yayına girdi.
Programda, Öz, Tip 2 diyabet gibi konuları ele aldı ve yaşlanmayı önleyici olduğu iddia edilen resveratrol takviyelerini tanıttı.
Ocak 2011'de Öz, OWN kanalında yayımlanan haftalık bir programda, Suze Orman ve Dr. Phil ile birlikte "Oprah's Allstars" adlı programda yer aldı. Her bölümde, yaşam, sağlık ve finansla ilgili çeşitli soruları yanıtladılar. 2010'larda ise, 1010 WINS adlı radyo kanalında "Your Daily Dose" adlı bir sağlık köşesi yaptı.
23 Ekim 2014'te, Öz’ün cerrah olarak kariyerini gösteren “Surgeon Oz” adlı program OWN kanalında yayımlanmaya başladı.
Eylül 2016'da, başkanlık kampanyası sırasında Donald Trump, The Dr. Oz Show'a katıldı. Program kaydından önce, Öz, Trump’ın gösteriye sunduğu tıbbi kayıtları değerlendireceğini ve bu değerlendirmeyi programda açıklayacağını duyurdu. CNN, Trump’ın bu katılımının, The Dr. Oz Show’un geniş kadın izleyici kitlesine hitap etmeyi amaçladığını öne sürdü. Daha sonra, Öz, 2018’de Trump yönetimi sırasında Başkanın Spor, Fitness ve Beslenme Konseyi'ne atandı.
The Dr. Oz Show, on yılı aşkın bir sürenin ardından 14 Ocak 2022'de final bölümüyle ekranlara veda etti.
4 çocuk babası Dr. Öz, yaklaşık 2 milyon aboneye sahip YouTube kanalında video paylaşımı yapmayı sürdürüyor.
Tartışmalar
Öz, diyet ürünleri reklamlarında tüketici dolandırıcılığıyla ilgili bir oturumda Senatör Claire McCaskill tarafından yoğun bir şekilde eleştirildi. Öz'ün kendisi, kilo kaybı dolandırıcılıklarına karışmamış olsa da yaptığı açıklamalar sıklıkla kullanıldı.
2014 yılında yapılan bir Senato oturumunda, Senatör Claire McCaskill, Öz’ün bu dolandırıcılıkların sürdürülmesinde, kasıtlı ya da kasıtsız bir rol oynadığını belirtti. McCaskill, Öz ile endişelerini dile getirerek, onun "tıbbi tavsiye, haber ve eğlenceyi, tüketicilere zarar verecek bir şekilde harmanladığını" ifade etti.
Covid-19 pandemisi sırasında, Öz’ün televizyon programları, Trump'ın karar alma süreçlerini etkiledi ve Trump yönetimine gayri resmi bir danışman oldu. Öz, Mart ve Nisan 2020'de Fox News'deki 25'ten fazla yayında hidroksiklorokin adlı sıtma ilacını, Covid-19 tedavisi olarak tanıttı. Trump, Mayıs 2020'de bu ilacı kullandığını açıkladı. Haziran 2020'de Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), hidroksiklorokin için acil kullanım onayını geri çekti ve ilacın Covid-19'a karşı etkili olduğuna dair "mantıklı bir inanç olmadığını" ve faydalarının "bilinen ve potansiyel risklerden" ağır basmadığını belirtti.
Öz, hidroksiklorokin üreten veya dağıtan Thermo Fisher ve McKesson Corporation şirketlerinde en az 630 bin dolar değerinde hisseye sahip.
Siyasi kariyeri
2007 yılında, Öz'ün birkaç yıl boyunca New Jersey'deki yerel Cumhuriyetçi Parti şubesinde aktif olduğu ve Cumhuriyetçiler John McCain ve Bill Frist'e bağışta bulunduğu bildirildi. 2004'te Başkan George W. Bush'un yeniden seçilme kampanyasını destekledi.
2018'de, Öz, dönemin başkanı Donald Trump tarafından Spor, Fitness ve Beslenme Konseyi'ne atandı. 2022'de Başkan Joe Biden, Öz'den Senato'ya aday olduğu için konseydeki üyeliğinden istifa etmesini talep etti ancak Öz reddetti; bunun üzerine Biden, Öz'u görevden aldı.
30 Kasım 2021'de Öz, 2022'de Pennsylvania'dan ABD Senatosu için Cumhuriyetçi adaylığını açıkladı. Öz’ün adaylığını açıklamasının ardından, Philadelphia, New York City ve Cleveland'daki bazı televizyon kanalları, FCC'nin eşit zaman kuralı nedeniyle şovunu yayından kaldıracaklarını duyurdu. Muhafazakarlar Öz’ün adaylığını açıklamasının ardından görüşlerine yönelik endişeleri dile getirdi.
9 Nisan 2022'de, Öz'ün kampanyası Donald Trump tarafından desteklendi. Öz’ün Türkiye ile olan bağları, çift vatandaşlığı da dahil olmak üzere, Cumhuriyetçi rakipleri tarafından eleştirildi. Öz seçilmesi durumunda Türk vatandaşlığından feragat edeceğini söyledi ve bu saldırıları "acınası ve yabancı düşmanı" olarak tanımladı.
2022 Cumhuriyetçi birincil seçimleri 17 Mayıs'ta yapıldı. Seçimden bir gün sonra, Öz, ana rakibi David McCormick'ten sadece yüzde 0.1'lik bir farkla önde geldi ve önseçimi kazandı.
Öz’ün rakip adayı olan John Fetterman, Mayıs 2022'de bir rahatsızlık geçirdi. Kampanya sürecinde Öz, Fetterman ile karşı karşıya gelmek istedi ancak rakibi, rahatsızlığı nedeniyle bu karşılaşmayı gerçekleştiremeyeceğini belirtti. Fetterman’ın sağlık durumu için "Eğer John Fetterman hayatında hiç sebze yemiş olsaydı, belki büyük bir rahatsızlık geçirmezdi" dedi ve kendisinin sızlandığını dile getirdi. Öz’ün bu açıklamaları da tepki topladı.
Öz, 2022 Senato seçiminde Fetterman'a yüzde 4.9'luk bir farkla kaybederek 9 Kasım 2022'de mağlubiyetini kabul etti.
Mal beyanı
Senatör adayı olmak için yarıştığı sırada Dr. Mehmet Öz, Amerikan yasaları gereği mal varlığını açıkladı. 2022 yılında Öz’ün servetinin 104 milyon dolar ila 422 milyon dolar arasında olduğu hesaplandı.
Türkiye ile ilişkileri
Öz, Türkiye'de 6 Şubat 2023'te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin en çok etkilediği 11 ilden biri olan Hatay'a ziyarette bulunmuştu.
"Bu kabusta bile her yerde umut görüyorum." ifadesini kullanan Öz, Türk insanının dayanışmasının halihazırda bir "güvence" oluşturduğunu belirtmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mehmet Öz ile 2 Mayıs'ta AK Parti Genel Merkezi'nde görüşmüştü.
Başarıları ve ödülleri
Ekonomi dergisi Forbes, 2011 yılının en etkili 3. kişisi, Hippocrates Magazin Dergisi tarafından Yılın Doktoru, Healthy Living Magazine Dergisi tarafından Milenyum’un İyileştiricisi, New York Magazin Dergisi tarafından Yılın En İyi Doktoru, World Economic Forum tarafından Yarının Küresel Lideri seçildi.
Aynı zamanda 1996 yılında Yılın Türk-Amerikalısı seçildi.
Öz, 2008'de ise Time dergisinin En etkili 100 insan listesinde yer aldı.
Öz, 2022'ye kadar süren programıyla birçok Gündüz kuşağı Emmy (Daytime Emmy) ödülünün sahibi oldu.
For Healing from the Heart kitabı ile Books for a Better America Award'a değer görüldü. Robert E. Gross Araştırma Bursuna hak kazandı. American Society of Laser Medicine and Surgery Araştırma Ödülü'nün de sahibi olan Mehmet Öz, Columbia Üniversite Doktorlar ve Cerrahlar Fakültesi'nin "Bleake More Research Ödülü"nü de aldı.
Annesi Mehmet Öz'ü şu sözlerle anlattı:
ABD'de devlet okuluna gönderdik. Bir müddet sonra beni öğretmeni çağırdı. Heralde yaramazlık yaptı diye heyecanlanıp gittim. Mehmet'in çok çabuk kavradığını, özel okula gitmesi gerektiğini söyledi. Bunun üzerine okulunu değiştirdik. Okul hayatı boyunca hep çok başarılıydı. Ben onun çocukluğunu, hep bahçeye bakan çalışma masasında ders çalışırken hatırlıyorum. 6 yaşında doktor olmaya karar verdi. Babasıyla birlikte hafta sonları hasta vizitlerine giderdi, bundan çok hoşlanırdı.
